مهارت آموزی؛ پیوند دانشگاه و بازار کار

به گزارش شبکه خبری بانک و بیمه "بینا" به نقل از ایرنا 

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایرنا، نظام آموزش عالی در تامین و تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص به منظور مشارکت در برنامه های سازندگی هر کشور نقش و جایگاه منحصر به فردی دارد؛ چنانچه به هدفهایی که آموزش عالی وظیفه تحقق آنها را به عهده دارد به خوبی نگریسته شود به رسالت آن در تربیت نیروی انسانی متخصص، سهم عظیم این نیروها در رفع تنگناها و کمک به پیشبرد امور اجتماعی، اقتصادی ،سیاسی و نظامی در فرآیند توسعه بیش از پیش واقف می شویم.
به گفته کارشنان به نظر می رسد، یکی از مهمترین دلایلی که باعث به وجود آمدن بیکاری قشر تحصیلکرده شده، عدم ارتباط صحیح و منطقی بین دانشگاه و بازار کار است تا جایی که هر یک از این بخش ها به صورت کاملا جدا از دیگری کار می کنند.
با توجه به هزینه های هنگفتی که هر ساله از طرف دولت و خانواده ها برای تحصیل قشر جوان جامعه صرف می شود، ضرورت دارد به بازدهی و پیامد آن نیز توجه شود، نه اینکه تنها به سیل بیکاران جامعه افزوده و جامعه به جای ترقی و پیشرفت متحمل هزینه های بی حاصل و ضرر و زیان شود.

** دانشگاه، تنها بخشی از فرآیند تحقق اشتغال است
معاون آموزشی دانشگاه تربیت مدرس درباره ضرورت ضرورت پیوند دانشگاه با بازار کار به خبرنگار گروه دانشگاه ایرنا گفت: دانشگاه ها تنها بخشی از فرآیند تربیتی دانشجو برای رسیدن به مرحله اشتغال هستند و عوامل دیگری در این کار موثرند.
محمد رضا کلباسی افزود: از عوامل توانِ کار مناسب برای دانشجو به پررنگ شدن نقش تربیتی می توان به خانواده ها و استعدادیابی و یافتن پتانسیل فرزندان در خانه و مدرسه اشاره کرد.
به گفته وی، حدود 2800 دانشگاه در ایران وجود دارد در حالی که تعداد دانشگاه ها در چین با جمعیتی میلیاردی تنها یک هزار و500 مرکز است.
کلباسی یادآورشد: تا پایان مقطع کارشناسی امکان این وجود دارد که استعداد دانشجو هنوز کشف نشده باشد و دانشجو باید مبانی کاربردی و عملی رشته خود را به خوبی یاد بگیرد.
وی تاکید کرد: ارتباط خوب بین دانشگاه و صنعت باعث می شود دانشگاه احاطه بسیار خوبی روی اشتغال و میزان نیاز بازار کار داشته باشد.یکی از اقدامهایی که در دانشگاه های جهان انجام شده و به تازگی طرح آن برای عملیاتی شدن در دانشگاه های داخلی مطرح بوده،رصد دانشجویان پس از دانش آموختگی در بازار کار است تا میزان موفقیت دانشگاه ها در یاد دهی مهارت به دانشجویان به منظور تامین نیازاین بازار مورد سنجش قرار گیرد.
معاون آموزشی دانشگاه تربیت مدرس تصریح کرد: زنجیره ای از مسائل متعدد است که منجر به تناسب یا عدم تناسب میان دانش آموختگان دانشگاهی با مشاغل موجود در بازار کار می شود.
کلباسی بر ضرورت فرهنگ سازی و برقراری تعادل در عرضه و تقاضا تاکید کرد و گفت: اگر دانشگاه ها روی مسئله آموزش بویژه در دروس عملی که دانشجو توان یادگیری داشته باشد تاکید کنند، نقش خود را به خوبی ایفا کرده اند.
وی افزود: برقراری تناسب بین میزان و نوع ورودی های دانشگاه ها و اشتغال نیازمند یک ظرفیت سنجی در بین حرفه ها و مشاغل موجود در بازار کار و توان و امکان دانشگاه های کشور برای تدریس رشته های خاص مورد نیاز این بازار است. این همان چیزی است که در ادوار گذشته نسبت به آن کم توجهی شده و نتیجه آن حجم انبوه دانش آموختگان بیکار در سراسر کشور است.

**اشتغال برای دانشجویان دختر و پسر به یک اندازه است
به نظر می رسد یکی دیگر از عواملی که فاصله بین عدم تناسب رشته و کار ایجاد کرده است تبعیض جنسیتی بین پذیرش دانش آموختگان دختر و پسر در بازار کار است اما احمد معتمدی رییس دانشگاه امیرکبیر نظر دیگری دارد.
وی بحث تناسب اشتغال را برای دانشجوی دختر و پسر به یک میزان و دانش آموختگان دانشگاهی را به یک میزان دانست.
احمدرضا معتمدی به ایرنا اظهار داشت: این گونه نیست که تمامی آقایان در رشته ها استخدام شده اند و خانم ها نتوانسته اند وارد بازار کار شوند.
به اعتقاد وی، متقاضیان دختر به طور طبیعی کمتر رشته هایی را انتخاب می کنند که محیط کار و بازار کارمناسب نداشته باشد.
معتمدی افزود: تعداد دانشجویان دختر در رشته شیمی، مهندسی شیمی و پلیمر یا حتی برق به میزان رشته ای مانند معدن نیست و خودشان محیط کار را می سنجند و انتخاب مناسب را انجام می دهند.
وی با بیان این که دانش آموختگان بیکار تنها منحصر به مردان یا زنان نیست گفت: محدودیت جنسیتی در کنکور وجود ندارد و انتخاب با خود افراد است.
رییس دانشگاه صنعتی امیر در پاسخ به این سوال که چرا ارتباط صحیحی بین خروجی دانشگاه و بازار کار وجود ندارد اظهار داشت: ما نمی توانیم کسی را از تحصیل محروم کنیم و اگر دولت بخواهد با چنین منطقی به جلو حرکت کند باید ورودی های دانشگاه را به یک سوم تقلیل دهد.
وی افزود: شورای گسترش، در پی اعطای مجوز به سازمان سنجش در ابتدا به این مورد که آیا رشته مربوطه متقاضی لازم را دارد یا خیر توجه می کند و هر رشته ای در دفترچه آزمون قرار نمی گیرد.
معتمدی اظهار داشت: در دانشگاه اگر گرایش جدیدی ایجاد شود حتما به این مورد که آیا بازار کار برای آن وجود دارد یا خیر توجه می شود.
وی بازار کار برای دانشجویان ممتاز سطح یک را بسیار خوب دانست و گفت: سازمان مدیریت و وزارت علوم به رشته های جدیدی که تقاضا ندارد مجوز نمی دهد و در بخشنامه های جدید نظر بر این است که از ظرفیت رشته های کم تقاضا کم کرده و به رشته های با تقاضای بالا اضافه شود.
رییس دانشگاه صنعتی امیر کبیر افزود: از گذشته بحث بر سر این مساله بوده که آیا همه باید برای بازار کار در دانشگاه تربیت شوند یا نه؛ حتی یک خانم خانه دار هم می تواند تحصیل کند و دانش خودش را بالا ببرد. خانواده ها و خود افراد تصمیم گیرنده اصلی برای انتخاب رشته مورد نظرشان هستند .
معتمدی گفت: شانس پیدا کردن شغل برای یک دانش آموخته کارشناسی بیش از یک فرد با مدرک دیپلم است.
به باور وی، این یک فرهنگ قدیمی و خوب است که خانواده ها به تحصیل فرزندان خود تا حدی بها می دهند که حتی حاضر به فروختن فرش زیر پای خود برای ادامه تحصیل فرزندشان هستند؛ حتی اگر شغل مرتبطی هم با رشته مورد علاقه اش پیدا نکند.
معتمدی می گوید: یک انسان تحصیلکرده حتی در یک خواروبار فروشی هم می تواند راندمان آن را بالا ببرد و خدمات بهتری را ارائه کند.

**عدم تبعیض در پذیرش دانشجویان دختر و پسر
معاون آموزشی دانشگاه صنعتی امیر کبیر هم در این خصوص به خبرنگار ایرنا می گوید: هیچ تبعیضی بین دانشجوی دختر و پسر حتی در رشته های مهندسی وجود ندارد و بازار کار قرار است از بین نیروها ی دانش آموخته نیاز خود را تامین کند.
محمد حسین حسینی وظیفه دانشگاه ها را تربیت دانش آموختگان در رشته های مختلف دانست و خاطرنشان کرد: ممکن است حتی در رشته هایی مانند مهندسی معدن یا از این قبیل رشته ها دانشجویان دختر نیز باشد که شاید ارتباط چندانی با این رشته نداشته باشند اما قرار نیست که این ها در عمق 200 متری زمین کار کنند؛ در این رشته یا امثال آن کارهای نرم افزاری نیز وجود دارد که دختران قادر به انجام آن هستند.
وی این را هم خاطرنشان می کند که سهمیه مربوط به دانشجویان دختر و پسر توسط سازمان سنجش انجام شده و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هیچ دخالتی در سهمیه بندی دانشجویان در دانشگاه ها ندارد.

**جدیدترین آمار از بیکاری دانش آموختگان
سعید نمکی معاون توسعه امور اجتماعی و عمومی سازمان مدیریت وبرنامه ریزی پیشتر در خصوص تعداد بیکاران دانش آموخته گفته است: 42 درصد بیکاران کشور، دانش آموختگان دانشگاهی هستند که اقدامی برای حل معضل بیکاری آنها صورت نگرفته است.
همچنین طبق گزارش مرکز آمار واطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نرخ بیکاری در سال 1396 نسبت به سال قبل به میزان 6درصد کاهش داشته و در بین گروه های عمده رشته تحصیلی، بیشترین نرخ بیکاری مربوط به گروه (حفاظت محیط زیست)با 5/37 درصد،علوم حیاتی و زیستی با 4/28 درصد،معماری و ساختمان سازی با 2/26 درصد و علوم طبیعی و فیزیکی با 7/25 درصد است و گروه بهداشت با 7/8 درصد کمترین نرخ بیکاری را دارد. در زمان حاضر نزدیک به 6/5 میلیون دانشجوی در حال تحصیل آماده ورود به بازار کار و 7/4 میلیون دانش آموخته دانشگاهی در کشور وجود دارد و سالانه بیش از 5/1 میلیون متقاضی جدید کار نیز وارد بازار کار می شوند و خسارتی که از محل تحصیل کردگان بیکار به کشور وارد می شود، قابل محاسبه نیست.
به اعتقاد کارشناسان ضرورت دارد با توجه به هزینه های هنگفتی که هر ساله دولت و خانواده ها برای تحصیل قشر جوان جامعه صرف می کنند، به بازدهی و پیامد آن نیز توجه شود، نه اینکه تنها به سیل بیکاران افزوده و جامعه به جای ترقی و پیشرفت متحمل هزینه های بی حاصل و ضرر و زیان شود.
**8398 ** 1200