سعید تقی ملایی/ اقتصاددان در شرایط فعلی اقتصاد ایران، سیاست مناسب در زمینه سود بانکی چیست؟ آیا لازم است با توجه به رکود فعلی حاکم، نرخ سود بانکی را کاهش دهیم تا از این طریق به افزایش سرمایهگذاری و رونق اقتصادی کمک کنیم یا اینکه با توجه به وضعیت بازار داراییها بهخصوص ارز و همچنین روند فزاینده تورم، نرخ سود بانکی را افزایش دهیم تا علاوه بر جذابیت سپردهگذاری در بانک و کاهش التهابات بازار داراییها، با انقباض بیشتر فعالیتهای اقتصادی از فشار تورمی موجود بکاهیم؟ ملاحظات مربوط به ناترازی نظام بانکی و ریسکهای موجود چگونه سیاستگذاری درخصوص نرخ سود را تحت تاثیر قرار میدهد؟ آیا چنین ملاحظاتی موجب شده است تا امکان استفاده از ابزار نرخ سود بانکی در شکل متعارف آن(مدیریت تقاضای کل)، با محدودیت مواجه شود؟ آیا اساسا نرخ سود بانکی که از سوی مقامات پولی در ایران تعیین و ابلاغ میشود همان کارکرد نرخ بهره در اقتصادهای پیشرفته را دارد؟ واقعیت این است که صاحبنظران و کارشناسان مسائل اقتصادی در پاسخ به چنین سوالاتی متفقالقول نیستند و در موارد متعددی اختلاف نظرهای جدی در این زمینه وجود دارد. با این حال توجه به چند نکته در این زمینه میتواند راهگشا باشد:
به گزارش شبکه خبری بانک و بیمه "بینا" به نقل از دنیای اقتصاد
۱- شرایط فعلی بازارهای مالی به گونهای است که تقاضای منابع مالی تحت تاثیر عوامل متعدد از جمله نیاز گسترده بنگاهها به سرمایه در گردش و افزایش تورم و انتظارات تورمی رو به افزایش است. کاهش نرخ سود بانکی در چنین شرایطی نهتنها مستلزم افزایش در عرضه منابع مالی است، بلکه این افزایش باید به میزانی بیشتر از تقاضای موجود نیز باشد. در غیر اینصورت هرگونه فشار در جهت کاهش دستوری نرخ، تنها به ایجاد و افزایش کمبود منابع در بازار خواهد انجامید. این اصل زیربناییترین مفهومی است که ساز و کار قیمت بر اساس آن عمل میکند. از این رو هرگونه برنامهریزی برای کاهش نرخ سود بانکی قطعا باید منضم به برنامهای برای افزایش عرضه وجوه در بازار اعتبارات بانکی باشد. واقعیت این است که در شرایط کنونی که عدم تعادلهای کلیدی در جریان منابع مالی نظام بانکی، قدرت اعطای تسهیلات را به شدت کاهش داده است و بودجه دولت نیز به دلیل فشار گسترده تحریمهای بینالمللی توان تزریق منابع مالی کافی برای افزایش سرمایه بانک ها را ندارد، امکان کاهش نرخ سود بانکی بدون تزریق منابع بانک مرکزی عملا دور از انتظار خواهد بود. بنابراین کاهش نرخ سود در شرایط فعلی در کنار آثار بالقوه مثبت روی تولید و سرمایهگذاری (در صورت وجود)، به معنای رشد پایه پولی و تورم بالاتر در میانمدت خواهد بود. علاوه بر این باید انتظار داشته باشیم که همزمان با کاهش نرخ سود، بازار داراییهای مختلف نظیر ارز و سهام نیز با افزایش تقاضا و قیمت مواجه شوند.
۲- در ایران سیاستگذاری پولی همواره با استانداردهای متعارف آن در کشورهای پیشرفته فاصله قابل توجهی داشته است. کارکرد سیاست پولی بهطور معمول مدیریت تقاضای کل اقتصاد در دورههای رونق و رکود است. برای این منظور بانکهای مرکزی با خرید یا فروش اوراق قرضه کوتاهمدت دولتی در بازار بین بانکی، موجب تغییر نرخ بهره این اوراق میشوند. این فرآیند در نهایت به تغییرات نرخ بهره بازار منجر شده و از این طریق به تغییرات تقاضای کل در اقتصاد میانجامد. در ایران با توجه به نبود بازار مناسب برای اوراق بدهی دولتی و همچنین به دلیل وجود موانع قانونی، بانک مرکزی تاکنون از چنین ابزاری برخوردار نبوده است. به همین دلیل در کنار ابزارهای غیر متعارفی نظیر ایجاد محدودیت در مانده تسهیلات اعطایی بانکها و وضع مقررات متعدد برای کنترل اعتبارات اعطایی بانکها، بانک مرکزی نرخ سود تسهیلات و سپرده در بانکهای تجاری را نیز بهطور دستوری تعیین کرده است.
این سیاست بیشتر از آنکه کارکرد ابزار نرخ بهره در سیاست پولی کشورهای پیشرفته (یعنی مدیریت تقاضای کل اقتصاد) را داشته باشد، به عدم کارآیی تخصیصی اعتبارات اعطایی، تلاطم در بازار داراییها و کاهش بهرهوری سرمایه منجر شده است. در حقیقت شرایط تورمی اقتصاد ایران موجب شده است تا همواره نرخ تعادلی اسمی بازار روندی افزایشی داشته باشد و سیاست غالب بانک مرکزی در این زمینه، کنترل این روند افزایشی و تمایل برای کاهش آن به ارقامی کمتر از این نرخ تعادلی بوده است. با اینکه چنین سیاستی اغلب با هدف جلوگیری از افزایش هزینههای تولید و کمک به رونق سرمایهگذاری صورت گرفته است اما با تشدید عدم تعادل در بازار به دلیل وضع قیمتهای دستوری، عمدتا در جهت خلاف هدف مذکور عمل کرده است. نگاهی به وضعیت تولید و سرمایهگذاری و ارزیابی صاحبان کسب و کار از وضعیت نرخ سود بانکی نیز میتواند تاییدی بر این مدعا باشد.
۳- در وضعیت کنونی، ریسکهای موجود در نظام بانکی و عدم تعادلهای قابل توجه در جریان نقدی بانکها یکی از مهمترین چالشهای سیاستگذاری در حوزه پولی و بانکی محسوب میشود. اگر بانکهای مرکزی در کشورهای پیشرفته برای کاهش خروج سرمایه و مقابله با بحرانهای ارزی تن به افزایش نرخ بهره میدهند، در شرایط کنونی ایران، برای تجویز افزایش نرخ سود بانکی باید وضعیت شکننده نظام بانکی و ریسکهای مربوط به عدم تعادل در جریان نقدی نظام بانکی را نیز در نظر گرفت. چرا که این ناترازی در طول چند سال گذشته خود عامل رقابت شدید بانکها برای جذب سپرده و افزایش نرخ بوده است. بدیهی است این افزایش، حاصلی جز استمرار زیان بانکها را در پی نخواهد داشت.
۴- مدیریت نوسانات اقتصاد کلان با استفاده از سیاستهای جانب تقاضا و در راس آنها سیاست پولی، در بردارنده تبادل میان بیکاری و تورم در کوتاهمدت است. بنابراین نباید انتظار داشت کاهش نرخ سود بانکی با هدف رونق تولید، بهطور همزمان با کاهش تورم نیز همراه باشد. از سوی دیگر افزایش در نرخ سود بانکی نیز سیاستی انقباضی و ضد تورمی است و با اجرای آن نباید انتظار افزایش رونق تولید و سرمایهگذاری را داشت. بر همین اساس، سیاست مناسب در این زمینه، مانند همه سیاستهای اقتصادی بستگی به ارزیابی سیاستگذار از هزینهها و منافع آن در کوتاهمدت خواهد داشت.
برچسب ها
نمایش
بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۲ در سال آینده پاداش پایان خدمت کارکنان در ازای هر سال خدمت و به میزان حداکثر تا سی سال ۵۲۰ میلیون تومان پیشبینی شده که نسبت به امسال ۷۵ میلیون تومان اضافه شده است.
برای فهم بهتر مقدار هزینه 2877 میلیارد دلاری وارد شده از صادرات نفتی از دست رفته تا پایان سال میلادی گذشته، میتوان به ارزش ریالی آن با توجه به قیمت دلار در بازارهای امروز اشاره کرد که بالغ بر 100.7 هزار هزار میلیارد تومان میشود.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: سال آینده هیچ افزایش قیمتی برای حاملهای انرژی از جمله بنزین، گازوئیل و گاز را نداریم و این موضوع اصلاً در بودجه سال ۱۴۰۲ نیامده است.
سید احسان خاندوزی، سخنگوی اقتصادی دولت : نرخ ارز در سامانه نیما متغیر خواهد بود. بخشی از مشکلی که در آبان و آذر ماه به وجود آمد بود. اشتباه در تخصیص ارز در یکی از زیرمجموعه های بانک مرکزی بود و موجب شد واردات برای کالاهایی که با درهم باید وارد می شد با محدودیت همراه شود .که باعث شد این موضوع القا ش ...
رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودرو با اعلام اینکه قیمت قطعات یدکی گران شده اما قیمت دستمزد تعمیرکاران خودرو تغییر نکرده است، گفت: در حال حاضر قیمت قطعات یدکی خودرو بسیار بالاست و هیچ نظارتی در این رابطه انجام نمی شود.
«تورم را نصف و سپس تکرقمی خواهیم کرد»؛ این دقیقا وعدهای بود که سیدابراهیم رئیسی در انتخابات سال گذشته داد. اکنون 16 ماه از آغاز به کار دولت او میگذرد و بررسیها نشان میدهد رئیسی و دولتش در کنترل تورم طی این مدت، نسبت به بازه زمانی مشابه در دولت روحانی، ناکام بودهاند.
سابقه بیمه خریدنی نیست مگر اینکه فرد به ۶۰ سال رسیده باشد و برای بازنشسته شدن نیاز به خرید سابقه بیمه داشته باشد.
فشار تقاضا برای واحدهای کوچک متراژ و قدیمی نمایه غالب در این بازار است.
ه علت تاثیرگذاری وضعیت اقتصادی بر تمامی افراد، مسائل اقتصاد کلان، نقش مهمی را در مباحثات سیاسی ملی ایفا میکنند. شرکتکنندگان در انتخابات از وضعیت اقتصادی آگاه هستند و میدانند که سیاستهای دولت میتواند از راههای قابلتوجهی بر اقتصاد، تاثیرگذار باشد.
یک مدیر بیمهای ضمن تشریح برخی دلایل عدم توجه مردم به بیمههای زندگی، گفت: : یکی از مهمترین دلایل تورم و کاهش ارزش پول است که مردم متناسب با شرایط تصمیم میگیرند.
برخی از سکه بازان با اشاره به اظهارات اخیر رئیسی درباره قطار پیشرفت به کنایه می گفتند نرخ دلار این روزها سوار قطار سریع السیر شده و ایستگاه ها را یکی پس از دیگری طی می کند. همین امر موجب شده سکه بازان تحت هیجان افزایش قیمت دلار در موقعیت خرید قرار بگیرند.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت قزوین با تاکید بر نقش مهم اصناف در پیشبرد اهداف اقتصادی کشور و توزیع کالا و خدمات بین جامعه گفت: بدون همراهی و حضور موثر اصناف هیچ برنامهای در بازار قابلیت اجرا و عملیاتی شدن ندارد.
دولت برای جلوگیری از تشدید چالش در صندوقهای بازنشستگی بایستی پیشنهادهای تحولی در حوزه صندوقهای بازنشستگی و اصلاح سن و سابقه بازنشستگی در بودجه سال ۱۴۰۲ لحاظ کند.
عضو هیات رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: اگر قیمت معامله شده خودرو در بورس بالاتر از بهای تمام شده پایه و سود معقول باشد، تفاوت مذکور باید برای مصارف عمومی به طور مثال برای توسعه صنعت حمل و نقل هزینه شود.
بحران مدیریتی در حالی دومین دارنده منابع گازی جهان را دچار چالش جدی کرده است که رسانههای نزدیک به دولت مدتها بود «زمستان سخت اروپا و التماس آنها برای گاز ایران» را نوید میدادند.
تحلیل تکنیکال بورس در واقع علمی در بازارهای مالی است که در آن پیشبینی قیمتهای آینده بر اساس بررسی قیمتهای گذشته صورت میگیرد.
نرخ تسهیلات به سپرده ها پس از کسر سپرده قانونی در مهر ماه امسال، در 4 استان کشور بالاتر از 100 درصد بوده که اتفاقی خطرناک در اقتصاد قلمداد می شود. به باور برخی تحلیل گران این رویداد می تواند موجب رشد فزاینده نقدینگی شده و از این حیث این 4 منطقه را میدان انفجار نقدینگی می دانند.
در اولین روز هفته معاملات بورس و فرابورس تهران، شاهد تغییرات اندک شاخص سهام بانکها و موسسات اعتباری در بازار سرمایه بودیم.
در اولین روز کاری هفته معاملات بورس وفرابورس تهران شاهد افت شاخص سهام شرکت های انبوه سازی،املاک و مستغلات دربازار سرمایه بودیم.
با توجه به آمارهای سازمان امور مالیاتی طی ۷ ماهه سال جاری حدود ۲۷۰ هزار میلیارد تومان مالیات وصول شده است و درآمد مالیاتی مهر ماه ۵۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
ثبت نظر