سعید عباسیان / پژوهشگر اندیشکده حکمرانی شریف همواره این دغدغه در محافل اقتصادی مطرح بوده که چرا علم اقتصاد و خروجیهای آن سهم ناچیزی در تصمیمات سیاستمداران دارد؟ این سوال هم مطرح بوده که بهرغم اینکه دانشگاه تلاش میکند تا در لبه علم حرکت کند، چرا در عمل نتوانسته در حل مسائل و معضلات عمیق اقتصاد کشور که از قضا جزء مسائل بسیار واضح و حلشده اقتصاد هستند، موثر باشد؟ پاسخ دانشگاهیان به این سوالات عمدتا به این صورت بوده که مشکل از افراد سیاسی و اجرایی است که به توصیههای علم اقتصاد توجه نمیکنند و خود را از پیشنهادهای علمی بینیاز میدانند. سیاستمداران نیز دانشگاهیان را متهم میکنند که بهدلیل بیاطلاعی از فضای واقعی اقتصاد، راهکارهایی ارائه میدهند که کارگشا نیستند.
به گزارش شبکه خبری بانک و بیمه "بینا" به نقل از دنیای اقتصاد
صحنه اجرا و سیاست همواره در معرض تغییر است و سیاستمداران نیز همواره تاثیر توصیهها و پیشنهادها را بر آینده خود میسنجند. از سوی دیگر اقتصاد نیز علم تصمیمگیری درخصوص منابع محدود است و هزینه فایده هر اقدام را مورد ارزیابی قرار میدهد و این مطلوب سیاستمدار نیست، چراکه علاقهمند است بهصورت نامحدود هزینه کند. از سوی دیگر مردم نیز بهدلیل بیاعتمادی و نگاه کوتاهمدت همین رویکرد را از سیاستمدار مطالبه میکنند و تعادلی شکل میگیرد که در کوتاهمدت مطلوب مردم و سیاستمدار و برخلاف خواست اقتصاددان است. در این میان عجیب نیست که خروجی نهادهای پژوهشی موجود نیز نتوانسته در تغییر تعادل مذکور نقش مناسبی ایفا کند. دلایل متعددی برای این مشاهده میتوان ذکر کرد:
• با توجه به جوان بودن نسبی علم اقتصاد در ایران، برخی از این نهادها به لحاظ بدنه کارشناسی وضعیت مناسبی نداشتهاند و بعضا توصیههایی ضدعلم اقتصاد ارائه کردهاند که در مقایسه با توصیههای مبتنیبر علم اقتصاد، از دید تصمیم گیران بهعنوان اختلاف دیدگاه اقتصاددانان تفسیر شده و با توجه به تمایل ذاتی به هزینه کرد نامحدود، باعث تمایل او به توصیههای گروه اول شده است. با توجه به تحولات سالهای اخیر و افزایش گرایش به رشتههای علوم انسانی و به خصوص اقتصاد این مشکل رو به بهبود است.
• گروهی از توصیهها نیز هرچند در چارچوب علم اقتصاد است، اما فاقد ملاحظات اقتصاد سیاسی است، یعنی انگیزههای سیاستگذار مورد توجه قرار نمیگیرد. برای حل مشکلات اقتصادی، درخصوص نقطه بهینه نهایی که اقتصاد باید به آن برسد (حذف یارانههای بدون توجیه و ارز ترجیحی و...)، اجماع وجود دارد، اما با توجه به محدودیتهای موجود، از منظر شیوه رسیدن به این نقطه نهایی اختلافنظرهایی در روش و نقطه مطلوب قابلدسترسی وجود دارد که این تفاوت دیدگاه هر چند طبیعی است، اما منجر به تقویت موضع گروه اول در بند قبل میشود و فضا را برای اجرای سیاست دلخواه سیاستمدار، ضمن حفظ ظاهر علمی سیاستها فراهم میکند. بنابراین چرایی عدم موفقیت پژوهشهای موجود، کاملا در چارچوب علم اقتصاد قابلتوجیه است و گزارههایی نظیر اینکه توصیههای علم اقتصاد برای شرایط عادی است، قابلقبول نیست، در واقع هرگز پژوهشهایی که در چارچوب علم اقتصاد انجام گرفته و توصیههای مبتنیبر آنها مورد استفاده قرار نگرفتهاند. بهنظر میرسد در این میان خلأ نهاد واسطی که بتواند ارتباط مناسبی میان صحنه علم و عمل برقرار کند و تعارضات مذکور را کاهش دهد، روشن است.
همانطور که اشاره شد علم اقتصاد همواره با بدهبستان همراه است و هزینههای اجرای سیاستها مورد پسند سیاستمداران نیست؛ چراکه مورد علاقه مردم نیست. در واقع سیاستمدار برای جلب رضایت مردم اقداماتی را انجام میدهد که در بلندمدت به ضرر مردم است و چون نتیجه این اقدامات نادرست در بلندمدت آشکار میشود و مردم ابراز نارضایتی میکنند، سیاستمدار تلاش میکند با اقداماتی رضایت مردم را جلب کند و این دور باطل بهصورت مداوم تکرار میشود. برای شکستن این حلقه باطل نیاز است، علاوهبر تلاشهایی که برای طراحی راهکارهایی متناسب با ذائقه سیاستمدار صورت میگیرد، برای اقناع جامعه نیز اقداماتی صورت بگیرد تا مردم نیز نسبت به منافع واقعی خود در بلندمدت آگاه شوند و مطالبات صحیحی از سیاستمدار داشته باشند. از آنجا که انگیزه اصلی سیاستمداران هم جلب رضایت مردم است، در صورتی که مطالبه عمومی نسبت به یک مساله وجود داشته باشد، طبیعتا احتمال موفقیت توصیههای سیاستی و استفاده از نتایج پژوهشهای محققان نیز بالاتر خواهد بود.
در واقع بهنظر میرسد در شرایط حاضر احتمال اثرگذاری پژوهشها بدون توجه به مسیر پیشبرد اقدامات چندان بالا نیست و باید همه ابعاد موضوع در یک بسته جامع مورد توجه قرار بگیرد. برای مثال در موضوع اصلاح یارانه حاملهای انرژی، تا زمانی که این مساله به خوبی برای مردم تبیین نشود و مطالبه واقعی مردم نباشد، احتمال اثرگذاری توصیههای اقتصاددانان چندان بالا ارزیابی نمیشود. اساسا وجود نهادهایی که بتوانند چنین هدفی را برآورده کنند، در داخل سازمانهای دولتی و حاکمیتی امکانپذیر نیست؛ چراکه یک مجموعه ذیل یک نهاد رسمی نمیتواند برای اصلاحات اجماعسازی کند و برای جلب نظر مردم تلاش کند، در حالی که بهصورت همزمان نهاد مذکور در حال اجرای سیاستی مخالف با آن باشد. همچنین این نهادها با توجه به اینکه در معرض تغییرات ناشی از چرخههای سیاسی هستند، نمیتوانند این اهداف را بهصورت مداوم دنبال کنند و به ناچار تحت تاثیر رویکردهای سیاسی جاری در آن نهاد خواهند بود. به همین منظور نیاز به مراکز پژوهشی و سیاستی مستقلی است که بتوانند در کنار تعامل با نهادهای اجرایی و سیاستی، معضلات و راهکارها را به خوبی برای جامعه تبیین کنند تا احتمال موفقیت و اثرگذاری پژوهشهای مبتنیبر علم اقتصاد در عرصه عمل نیز افزایش پیدا کند.
برچسب ها
نمایش
بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۲ در سال آینده پاداش پایان خدمت کارکنان در ازای هر سال خدمت و به میزان حداکثر تا سی سال ۵۲۰ میلیون تومان پیشبینی شده که نسبت به امسال ۷۵ میلیون تومان اضافه شده است.
برای فهم بهتر مقدار هزینه 2877 میلیارد دلاری وارد شده از صادرات نفتی از دست رفته تا پایان سال میلادی گذشته، میتوان به ارزش ریالی آن با توجه به قیمت دلار در بازارهای امروز اشاره کرد که بالغ بر 100.7 هزار هزار میلیارد تومان میشود.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: سال آینده هیچ افزایش قیمتی برای حاملهای انرژی از جمله بنزین، گازوئیل و گاز را نداریم و این موضوع اصلاً در بودجه سال ۱۴۰۲ نیامده است.
سید احسان خاندوزی، سخنگوی اقتصادی دولت : نرخ ارز در سامانه نیما متغیر خواهد بود. بخشی از مشکلی که در آبان و آذر ماه به وجود آمد بود. اشتباه در تخصیص ارز در یکی از زیرمجموعه های بانک مرکزی بود و موجب شد واردات برای کالاهایی که با درهم باید وارد می شد با محدودیت همراه شود .که باعث شد این موضوع القا ش ...
رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودرو با اعلام اینکه قیمت قطعات یدکی گران شده اما قیمت دستمزد تعمیرکاران خودرو تغییر نکرده است، گفت: در حال حاضر قیمت قطعات یدکی خودرو بسیار بالاست و هیچ نظارتی در این رابطه انجام نمی شود.
«تورم را نصف و سپس تکرقمی خواهیم کرد»؛ این دقیقا وعدهای بود که سیدابراهیم رئیسی در انتخابات سال گذشته داد. اکنون 16 ماه از آغاز به کار دولت او میگذرد و بررسیها نشان میدهد رئیسی و دولتش در کنترل تورم طی این مدت، نسبت به بازه زمانی مشابه در دولت روحانی، ناکام بودهاند.
سابقه بیمه خریدنی نیست مگر اینکه فرد به ۶۰ سال رسیده باشد و برای بازنشسته شدن نیاز به خرید سابقه بیمه داشته باشد.
فشار تقاضا برای واحدهای کوچک متراژ و قدیمی نمایه غالب در این بازار است.
ه علت تاثیرگذاری وضعیت اقتصادی بر تمامی افراد، مسائل اقتصاد کلان، نقش مهمی را در مباحثات سیاسی ملی ایفا میکنند. شرکتکنندگان در انتخابات از وضعیت اقتصادی آگاه هستند و میدانند که سیاستهای دولت میتواند از راههای قابلتوجهی بر اقتصاد، تاثیرگذار باشد.
یک مدیر بیمهای ضمن تشریح برخی دلایل عدم توجه مردم به بیمههای زندگی، گفت: : یکی از مهمترین دلایل تورم و کاهش ارزش پول است که مردم متناسب با شرایط تصمیم میگیرند.
برخی از سکه بازان با اشاره به اظهارات اخیر رئیسی درباره قطار پیشرفت به کنایه می گفتند نرخ دلار این روزها سوار قطار سریع السیر شده و ایستگاه ها را یکی پس از دیگری طی می کند. همین امر موجب شده سکه بازان تحت هیجان افزایش قیمت دلار در موقعیت خرید قرار بگیرند.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت قزوین با تاکید بر نقش مهم اصناف در پیشبرد اهداف اقتصادی کشور و توزیع کالا و خدمات بین جامعه گفت: بدون همراهی و حضور موثر اصناف هیچ برنامهای در بازار قابلیت اجرا و عملیاتی شدن ندارد.
دولت برای جلوگیری از تشدید چالش در صندوقهای بازنشستگی بایستی پیشنهادهای تحولی در حوزه صندوقهای بازنشستگی و اصلاح سن و سابقه بازنشستگی در بودجه سال ۱۴۰۲ لحاظ کند.
عضو هیات رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: اگر قیمت معامله شده خودرو در بورس بالاتر از بهای تمام شده پایه و سود معقول باشد، تفاوت مذکور باید برای مصارف عمومی به طور مثال برای توسعه صنعت حمل و نقل هزینه شود.
بحران مدیریتی در حالی دومین دارنده منابع گازی جهان را دچار چالش جدی کرده است که رسانههای نزدیک به دولت مدتها بود «زمستان سخت اروپا و التماس آنها برای گاز ایران» را نوید میدادند.
تحلیل تکنیکال بورس در واقع علمی در بازارهای مالی است که در آن پیشبینی قیمتهای آینده بر اساس بررسی قیمتهای گذشته صورت میگیرد.
نرخ تسهیلات به سپرده ها پس از کسر سپرده قانونی در مهر ماه امسال، در 4 استان کشور بالاتر از 100 درصد بوده که اتفاقی خطرناک در اقتصاد قلمداد می شود. به باور برخی تحلیل گران این رویداد می تواند موجب رشد فزاینده نقدینگی شده و از این حیث این 4 منطقه را میدان انفجار نقدینگی می دانند.
در اولین روز هفته معاملات بورس و فرابورس تهران، شاهد تغییرات اندک شاخص سهام بانکها و موسسات اعتباری در بازار سرمایه بودیم.
در اولین روز کاری هفته معاملات بورس وفرابورس تهران شاهد افت شاخص سهام شرکت های انبوه سازی،املاک و مستغلات دربازار سرمایه بودیم.
با توجه به آمارهای سازمان امور مالیاتی طی ۷ ماهه سال جاری حدود ۲۷۰ هزار میلیارد تومان مالیات وصول شده است و درآمد مالیاتی مهر ماه ۵۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
ثبت نظر