تجاری سازی علوم نیازمند حمایت همه جانبه

به گزارش شبکه خبری بانک و بیمه "بینا" به نقل از ایرنا 

به گزارش ایرنا، تبدیل پژوهش به ثروت تجاری سازی علوم است که به اعتقاد کارشناسان حاضر در میزگرد ایرنا اصفهان ، متاسفانه وضعیت مناسبی در تجاری سازی نداریم و از ظرفیت های خوب این بخش استفاده مطلوب نکرده ایم.
به اعتقاد آنان امروز تجاری سازی فناوری به یکی از مباحث کلیدی در دنیا تبدیل شده است به طوری که افزایش توان تجاری سازی فناوری به منزله افزایش توان رقابتی در بازار جهانی بوده و باعث افزایش درآمد ملی کشورها می شود.
تجاری سازی، فرآیند تبدیل علوم و فناوری های جدید به محصولات موفق تجاری و سلسله فعالیت هایی است که برای بهره برداری از دانش، ایده ها، اختراع و نوآوری ها در قالب تولید محصولات با خدمات قابل ارائه، جهت فروش در بازار صورت گیرد.
این دانش و ایده ها به طور معمول در دانشگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی دولتی و خصوصی شکل می گیرند که تجاری سازی آنها نقش بسزایی در توسعه اقتصادی دارد.
این کارشناسان تربیت دانشجویان ماهر، اجرای دقیق و کامل طرح های تشویقی و پرداخت تسهیلات حمایتی، ثبات اقتصادی، فرهنگ سازی، توانمند سازی نیروی انسانی، ارتباط با اقتصاد بین الملل، توجه به اکوسیستم (زیست بوم) کارآفرینی، حمایت از تولید داخل، جهادی عمل کردن مدیران و کاهش نرخ سود بانکی را از راهکارهای توسعه تجاری سازی برشمردند.
تجاری سازی علاوه بر صرفه جویی ارزی و ایجاد انگیزه تحقیق، دستاوردهای دیگری به همراه دارد که از جمله می توان به توسعه اقتصادی، ارتقای سطح فناوری کشور و تولید مواد نو با استفاده از فناوری های پیشرفته، اشتغالزایی، حمایت از صنعت، بالا بردن توان مهندسی برای صدور خدمات به خارج، افزایش قدرت رقابتی در جهت صادرات و ایجاد اعتماد نسبت به تحقیقات کاربردی و توسعه ای اشاره کرد.
بحث تجاری سازی با شکل گیری مراکز رشد و پارک های علم و فناوری و گسترش فعالیت واحدهای فناور و شرکت های دانش بنیان در کشور در 2 دهه اخیر جایگاه خاصی یافته است.
خبرگزاری ایرنا استان اصفهان میزگردی در همین ارتباط با عنوان ' چالشها و راهکاری تجاری سازی علوم در ایران و اصفهان ' با حضور اکبر قاسمی رییس اداره انتقال فناوری و تجاری سازی شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان، علی انصاری رییس مرکز رشد واحدهای کارآفرینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) و امیر علی شریفیان عضو هیات مدیره انجمن شرکت های دانش بنیان استان اصفهان و مدیر عامل شرکت دانش بنیان آلتون برگزار کرد.

** آیین نامه خرید کالاهای تولید داخل در اداره های دولتی کامل اجرا شود
رییس اداره انتقال فناوری و تجاری سازی شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان در این میزگرد ایرنا، تجاری سازی را از شاخصه های موفقیت شرکتهای دانش بنیان دانست که باعث بقا و ثبات فعالیت بنگاه اقتصادی می شود.
اکبر قاسمی گفت : اگر این امر به عنوان حلقه پایانی فرایند تحقیق و نوآوری اتفاق نیفتد نتیجه ای نیز حاصل نخواهد شد.
وی با بیان اینکه اهمیت تجاری سازی زمانی که به دنبال توسعه و پیشرفت جامعه هستیم پر رنگ تر می شود، افزود : تجاری سازی فقط بحث فروش محصول نیست بلکه از مراحل ایده پردازی، طرح تجاری، رساندن به دست مشتری و تجاری کردن نشان تشکیل می شود.
وی با بیان اینکه ما رتبه خوبی در منطقه از نظر تولید علم و اختراع داریم، خاطرنشان کرد : در یک دهه گذشته فضای خوبی در دانشگاه ها برای ترویج کارآفرینی به وجود آمده و ایجاد ساختارهایی مانند مراکز رشد فناوری از 20 سال گذشته در این راستا بوده است.
این کارشناس با اشاره به عوامل محیطی که بر تجاری سازی علوم تاثیر دارد، یکی از آنها را نوسانات نرخ ارز خواند و گفت : نوسانات نرخ ارز باعث رقابتی شدن تولید می شود.
به گفته وی در این شرایط و در جنگ اقتصادی، می توان با تجاری سازی ایده ها برای تولید مواد اولیه مورد نیاز کشور اقدام کرد.
قاسمی از عوامل موثر درونی به فقدان دانش تجاری سازی در بنگاه های اقتصادی اشاره و اضافه کرد : برای رفع این مشکل لازم است برای تقویت بنیه داخلی و توانمندسازی شرکت های دانش بنیان و واحدهای فناور برای انتخاب بازار و تجاری سازی ایده های خوب، اقدام کرد.
وی همچنین با بیان اینکه منابع مالی خطرپذیر چندانی در شرکت های دانش بنیان وجود ندارد، ادامه داد : به همین دلیل ما به آنها تسهیلات بانکی می دهیم.
رییس اداره انتقال فناوری و تجاری سازی شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان مطالبه عمومی برای خرید و مصرف کالای ایرانی را از مسائل تاثیرگذار در تجاری سازی ذکر و تصریح کرد : متاسفانه ما با خواب زدگی برخی مسوولان در این زمینه مواجه هستیم زیرا می بینیم که بخش دولتی کمتر از بخش خصوصی به دنبال خرید محصولات داخلی می روند.
وی توانمندسازی شرکت ها از طریق مشاوره و آموزش، سیاستگذاری کلان دولت در بحث های حمایت مالی و معنوی از جمله تسهیلات بانکی و فراهم کردن اکوسیستم(زیست بوم) کارآفرینی حتی در بخش رسانه ای را از راهکارهای رفع مشکلات مربوط به تجاری سازی برشمرد.
به گفته وی مباحث فرهنگی را در این زمینه موثر خواند و گفت : جوانان و نسل امروز ما برای رسیدن به پول، عجله بسیاری دارند و شاید تمایل چندانی برای گذراندن مراحلی مانند آموزش نداشته باشند.
این کارشناس با بیان اینکه از کل جمعیت کشور افراد کمی وارد این بخش می شوند ، تاکید کرد : جوانان نیازمند الگوهای موفق در جامعه هستند و باید تلاش کنیم این الگوها را معرفی کنیم.
وی دلیل اصلی کم بودن نیروی انسانی فعال در عرصه تجاری سازی را مربوط به نظام آموزش و پرورش خواند و گفت : باید برای همین جمعیت کمی که در زمان حاضر داریم به خوبی برنامه ریزی کنیم.
قاسمی با اشاره به اینکه قوانین بسیاری در کشور برای حمایت از تجاری سازی داریم، تصریح کرد : با این وجود هنوز برخی بیشتر به واردات علاقه دارند تا اینکه بخواهند محصولات شرکت های داخل را خریداری کنند در حالی که صنعت و مصرف کنندگان باید به سمت استفاده از کالای داخل حرکت کنند.
وی به آیین نامه ای مبنی بر ممنوعیت خرید کالاهای خارجی توسط اداره های دولتی در صورت وجود نمونه مشابه داخلی اشاره و اضافه کرد : برخی اداره ها آیین نامه مذکور را رعایت نمی کنند و گزارش هایی درباره آن به سازمان بازرسی و نهادهای نظارتی و قضایی ارسال شده است.
هیأت وزیران در سال ١٣٩٤ فهرست ممنوعیت خرید کالاهای خارجی دارای تولید مشابه داخلی توسط دستگاه های دولتی را ابلاغ کرد که شامل بیش از 180 قلم کالا می شود.
قاسمی با تاکید بر اینکه سیستم نظارتی و قضایی کشور باید در این زمینه قوی برخورد کند، ادامه داد : زمانی که وزیران این موضوع را به زیر مجموعه های خود ابلاغ می کنند هیچ اداره ای حق خرید محصول خارجی را ندارد.
وی مهمترین خواسته ها از مسوولان برای تقویت تجاری سازی علوم و فناوری را اتخاذ سیاست های تشویقی، ثبات اقتصادی، فرهنگ سازی در میان نیروی انسانی، تسهیل ارتباط با اقتصاد بین المللی، فراهم کردن زیرساخت ها و اکوسیستم کارآفرینی، پرداخت تسهیلات بانکی با نرخ بهره پایین و ملزم کردن صنایع و اداره های دولتی به استفاده از کالای ایرانی و واحدهای صنعتی به تولید کالای با کیفیت و قابل رقابت ذکر کرد.

** 15 تا 20 درصد ورودهای مراکز رشد، تجاری سازی می شود
رییس مرکز رشد واحدهای کارآفرینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) در میزگرد ایرنا گفت : تبدیل پژوهش به ثروت همان تجاری سازی علوم است.
علی انصاری با بیان اینکه وضعیت مناسبی در تجاری سازی نداریم، تصریح کرد : ظرفیت های خوبی در این زمینه داریم اما از آنها استفاده نکردیم.
وی با بیان اینکه زمانی در دانشگاه ها بسیاری به دنبال ایده بودند، اضافه کرد : اکنون فرصت خوبی است که این ایده ها به محصول تبدیل شود.
انصاری مهمترین مشکل شرکت های دانش بنیان برای تجاری سازی را بوروکراسی اداری ذکر و تصریح کرد : این شرکت ها مجبور هستند که وقت و هزینه بسیاری برای اخذ مجوزها صرف کنند در حالی که باید این فرایندها، تسهیل شود.
وی با تاکید بر اینکه ما کمبودی در نخبه و ثروت نداریم، افزود : برخی شرکت های دانش بنیان حتی نیاز مالی چندانی ندارند اما خواهان حمایت های قانونی و معنوی هستند.
انصاری با اشاره به اینکه 15 تا 20 درصد ورودی مراکز رشد فناوری در کشور به محصولات تجاری تبدیل می شوند، خاطرنشان کرد : این در حالی است که تا 40 درصد ظرفیت تجاری سازی این ورودی ها و ایده ها وجود دارد.
به اعتقاد این کارشناس، فاصله ای که این میان ایجاد شده به دلیل بوروکراسی اداری و فرایند اخذ مجوزهاست.
وی با بیان این که خروجی فعالیت واحدهای فناور در مراکز رشد برای دانشجویان و جوانان حائز اهمیت است، گفت : اگر می خواهیم برای تجاری سازی علوم فرهنگسازی و اقدام کنیم باید این خروجی ها را بهبود دهیم.
انصاری همچنین با بیان اینکه بسیاری از انتظاراتی که از دانشگاه ها می رفت در کشورمان برآورده نشده است، گفت : موضوعات پایان نامه ها در دانشگاه ها چندان کاربردی نیست به همین دلیل لازم است که استادان به سمت انتخاب و پرورش موضوع های کاربردی با خروجی موفق حرکت کنند.
وی به رشته های علوم انسانی اشاره و تصریح کرد : بیشتر دانش آموختگان این رشته ها به دنبال مشاغل دولتی هستند در حالی که می توانند از طریق مطالعات بین رشته ای یا حوزه خدمات در زمینه های تجاری سازی علوم و فناوری نیز نقش آفرین باشند.
انصاری به اقدام های خوبی که برای گسترش شرکت های دانش بنیان در کشور در چند سال اخیر انجام شده است، اشاره و اضافه کرد : با این وجود، اهداف و انتظاراتی که برای آنها تعریف شد چندان عملیاتی نشده است زیرا با مسائل و مشکلاتی مواجه هستند.
وی با بیان اینکه ما شرکت دانش بنیان به اندازه کافی در کشور داریم، تاکید کرد : وقت آن رسیده است که از شعار دادن خارج شویم و در مواردی که مشکل وجود دارد به طور جدی و بدون تعارف ورود پیدا کنیم.
انصاری با تاکید بر اینکه در زمان حاضر در دوران جنگ اقتصادی به سر می بریم، افزود : ما باید در این برهه زمانی، شعارها را کم کنیم زیرا جنگ اقتصادی شوخی بردار نیست.
وی خواهان جهادی عمل کردن مسوولان کشور در این زمینه شد و گفت : مردم، مسوولان و تولیدکنندگان سه محور اساسی در حمایت از کالای ایرانی هستند هرچند صنایع و شرکت ها باید محصول با کیفیت تحویل مردم دهند.

** عزم جدی و ملی در بین مسوولان دیده نمی شود
عضو هیات مدیره انجمن شرکت های دانش بنیان استان اصفهان یکی از مشکلات اساسی در تجاری سازی علوم و فناوری را فقدان برنامه ریزی و تربیت نیروی انسانی ماهر ذکر و تصریح کرد : مشکلاتی نیز از سوی اداره هایی مانند کار و تامین اجتماعی به ویژه درباره نیروی انسانی برای شرکت های دانش بنیان وجود دارد.
به گفته امیرعلی شریفیان، در مکان هایی که دخالت ها کمتر می شود مانند مناطق آزاد تجاری و شهرک علمی و تحقیقاتی، این چالش ها و مشکلات کمتر است.
وی اعتقاد دارد که تعدادی از مسوولان و مدیران بخش های دولتی فقط به خوبی شعار می دهند اما وقتی شرکت های دانش بنیان محصولاتی را به آنها عرضه می کنند هیچ حمایتی از آن نمی شود.
عضو هیات مدیره انجمن شرکت های دانش بنیان استان اصفهان از برخوردهای سلیقه ای در خرید محصولات تجاری سازی شده انتقاد کرد و گفت : هنوز بسیاری از مسوولان فرصت کافی به شرکت های داخلی برای ارائه و آزمایش محصولاتشان نمی دهند و عزم جدی و ملی در این زمینه دیده نمی شود.
شریفیان با اشاره به مشکلاتی که شرکت متبوع وی برای ارائه و فروش محصولاتش دارد، افزود : نکته جالب توجه این است که در برخی موارد، اداره های دولتی با صدور آیین نامه هایی، قوانین و آیین نامه های دیگر دولت را نادیده می گیرند.
وی به شرایط اقتصادی که امروز در کشورمان به وجود آمده است، اشاره و تصریح کرد : افرادی که در این شرایط سخت در کشور مانده اند و در حوزه کسب و کار و اقتصاد دانش بنیان کار می کنند، از ارزش والایی برخوردارند و باید حمایت های بیشتری از آنها صورت گیرد.
شریفیان همچنین با انتقاد از انتصاب برخی مدیران عامل شرکت های دانش بنیان و مسوولان نهادهای مرتبط با این بخش از میان دانشگاهیان، گفت : برای این مناصب بهتر است از افرادی که سال ها یک بنگاه اقتصادی را اداره کرده اند استفاده شود.
وی درباره سرمایه گذاری برای تجاری سازی علوم و فناوری اعتقاد داشت که با توجه به شرایط اقتصادی کشور بیشتر مردم تمایل دارند که پول خود را روی سکه طلا یا ارز سرمایه گذاری کنند در حالی که در برخی کشورهای خارجی صندوق هایی برای تجمیع کمک های مردمی جهت حمایت از شرکت های دانش بنیان وجود دارد.
شریفیان به مشوق ها اشاره و تصریح کرد : مشوق های قانونی و معنوی فقط اعلام می شود اما چندان اجرایی نمی شود.
به تاکید کارشناسان تجاری سازی تحقیقات و دانش تولیدی، فعالیتی اجتناب ناپذیر در راستای جبران هزینه های تحقیق و توسعه دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی دولتی و خصوصی کشور است که می تواند علاوه بر فراهم آوردن امکان سرمایه گذاری در فناوریهای بهتر و پیشرفته تر برای محققان و مؤسسات عرضه کننده دانش، به توسعه‌ یافتگی کشور و رقابت پذیر شدن آن در همه صنایع، به ویژه صنایع پیشرفته کمک قابل توجهی کنیم.
3011/6026/