مرخصی زایمان و مزایای قانونی آن

به گزارش بینا و به نقل از تامین 24 / استراحت‌پزشکی، برای کسانی که در منزل استراحت می‌کنند نیز قابل‌اجراست و بابت آن، غرامت دستمزد ایام بیماری، توسط سازمان تامین‌اجتماعی پرداخت می‌شود. در استراحت‌های پزشکی‌ای که منجر به بستری نشده و بیمه‌شده یا کارگر در منزل استراحت کند، حقوق سه‌روز اول بیماری، توسط کارفرما پرداخت می‌شود و مازاد بر سه‌روز را سازمان تامین‌اجتماعی غرامت دستمزد می‌دهد. مرجع تعیین استراحت‌پزشکی برای مدت‌های تجویزشده که موردتایید سازمان قرار گیرد، متفاوت است؛ که شامل پزشک معالج، پزشک معتمد سازمان و یا کمیسیون پزشکی است.

 عیدی و سنوات بیمه‌شده خانمی که در مرخصی زایمان به‌سر می‌برد، توسط چه کسی باید پرداخت می‌شود سازمان تامین‌اجتماعی یا کارفرما؟

عیدی و سنوات و عائله‌مندی بانوان کارگری که در مرخصی زایمان به‌سر می‌برند، باید توسط کارفرما پرداخت شود.

 خواهرم حقوق بیمارى دریافت و در همین حالت هم مربى‌گرى می‌کند، اگر تامین‌اجتماعى این موضوع را بفهمد، حقوقش را قطع می‌کند یا خیر؟

چنانچه منظور از حقوق بیماری، مستمری ازکارفتادگی کلی است بله. مستمری ازکارافتادگی کلی، درصورت ازبین‌رفتن شرایط ازکارافتادگی کلی و به‌محض اشتغال مجدد مستمری‌بگیر، قطع می‌شود. البته درصورتی‌که اشتغال ایشان به کار، ثابت و مستمر و در قبال دریافت دستمزد باشد و توسط سازمان احراز گردد، ازکارافتادگی وی زائل شده و مستمری قطع می‌‌شود.

چنانچه ایشان مستمری ازکارافتادگی جزئی دریافت می‌کند، با اشتغال مجدد، مستمری وی قطع نمی‌شود و مستمری ازکارافتادگی جزئی، تا رسیدن به شرایط بازنشستگی یا ازکارافتادگی کامل، قابل پرداخت است. اما اگر ایشان از بابت بیماری و طول درمان تجویزشده توسط پزشک در استراحت به‌سر می‌برند و درعین‌حال، به کار نیز اشتغال دارند و این اشتغال، در همان کارگاه اصلی باشد موضوع استراحت‌پزشکی و پرداخت غرامت دستمزد ایام بارداری منتفی است و باید حق‌بیمه ایشان به سازمان تامین‌اجتماعی پرداخت شود. در هر صورت، اشتغال در زمان استراحت‌پزشکی و دریافت غرامت دستمزد ایام بیماری، مغایر با مقررات است و در صورت تشخیص، حقوق مربوطه قطع می‌شود. 

 حکم اولیه دیوان عدالت اداری برای افزایش مرخصی زایمان، حتماً باید اجرایی شود یا باید منتظر حکم قطعی ماند و این که آیا کارفرما در شرایطی که هنوز حکم قطعی نیامده بیش از 6ماه مرخصی زایمان را غیبت از کار محسوب کند، درست است یا خیر؟

بله، حکم دیوان باید قطعی شود. یعنی اگر در دیوان، علیه سازمان تامین‌اجتماعی در مورد افزایش مدت مرخصی زایمان تا 9ماه طرح دعوا شود و در رای بدوی، رای به نفع شخص شاکی صادر شود ولی سازمان به این رای اعتراض کند و خواستار بررسی در شعبه تجدیدنظر گردد، باید رای تجدیدنظر صادر تا رای قطعی شود. کارفرما نیز با توجه به قوانین، اجازه مرخصی زایمان می‌دهد. اگر سازمان تامین‌اجتماعی در وضعیت حاضر همان 6ماه را پذیرفته است، این مدت باید رعایت شود.

 دارای  5سال سابقه بیمه می‌باشم. به مرخصی زایمان رفتم، اما بعد از بازگشت، از کار اخراج شدم. آیا بیمه بیکاری به من تعلق می‌گیرد؟

برقراری بیمه بیکاری بیمه‌شدگان زنی که در ایام مرخصی زایمان یا ایام شیردهی، به دلایلی نظیر اخراج یا عدم تمدید قرارداد کار از سوی کارفرما بیکار می‌گردند، درصورتی‌که قطع رابطه کاری آنان توسط مراجع حل‌اختلاف، موجه تشخیص داده شود، با رعایت سایر شرایط قانونی مقدور است.

 بنده سه‌سال در هنرستان، معاون اجرایی بودم ولی بیمه نشدم، و چندماه بعد می‌خواهم به مرخصی زایمان بروم. آیا اگر کارفرما قبل از زایمان 3-4ماه برایم بیمه رد کند، حقوق مرخصی زایمان به من تعلق می‌گیرد؟

شرایط پرداخت غرامت دستمزد ایام بارداری به شرح زیر است:

بیمه‌شده باید یک‌سال قبل از زایمان، حداقل 60روز سابقه پرداخت حق‌بیمه را نزد سازمان تامین‌اجتماعی داشته باشد.

اشتغال به کار نداشته و از جایی حقوق دریافت نکند.

 برای خانمی در زمان مرخصی زایمانش به اشتباه بیمه ردشده و شرکت نیز برای تصحیح این اشتباه، نه تنها اقدامی نکرده، بلکه به این خانم پیشنهاد داده تا از خیر این حقوق بگذرد. مدارک پزشکی و بیمارستان و شناسنامه نوزاد موجود است و این خانم، حتی لیست ارسالی را هم از شرکت گرفته است. الان که می‌خواهد حقوق 6ماه مرخصی‌اش را بگیرد، به‌خاطر همین اشتباه، نمی‌تواند. چه راهکاری برای حل این مشکل وجود دارد؟

در ابتدا لازم است به شعبه تامین‌اجتماعی مراجعه و با ارائه مدارک و مستندات مربوط به زایمان و مرخصی مربوطه، خواستار بررسی و تصحیح سوابق پرداخت حق‌بیمه اشتباهی شوید. درصورتی‌که از این طریق نتیجه‌ای حاصل نشد، باید به هیئت‌های حل‌اختلاف وزارت کار مراجعه کنید و درخواست اصلاح سابقه مذکور را بدهید.

 خانم‌ها در طول دوران بارداری می‌توانند از مرخصی استعلاجی نیز بهره‌مند شوند؟

بله، بانوانی که در طول دوران بارداری با تایید پزشک معالج از مرخصی استعلاجی استفاده می‌کنند، از 6ماه مرخصی زایمان بهره‌مند شده و مدت مرخصی استعلاجی آنها از مرخصی زایمان کسر نخواهد شد.

آیا کارفرما موظف به پرداخت بن به کارگری که از مرخصی استعلاجی یا زایمان استفاده  می‌کند، خواهد بود یا خیر؟

کارفرما موظف است در زمان مرخصی‌های مذکور، مانند گذشته بن کارگری را به کارگر خود پرداخت کند.