پیشنهاد تغییر نظام طبقه‌بندی صنایع از ISIC به ICB

به گزارش بینا , روح الله حسینی مقدم افزود: بازارهای مالی دنیا از نظام طبقه بندی ISIC که برای گزارش های آماری در سطح اقتصاد کلان استفاده می شود فاصله گرفته و نظام طبقه بندی صنایع مبتنی بر بازار سهام را پذیرفته اند. به همین منظور، بورس اوراق بهادار تهران قصد دارد نظام طبقه بندی صنایع را از ISIC به ICB که مناسب بازار سهام باشد، تغییر دهد و شاخص های قیمت متناسب با این نظام ها را راه اندازی کند.

وی با بیان اینکه بازارهای سرمایه کنونی، پیوستگی زیادی با یکدیگر دارند و سرمایه‌گذاران در بازارهای بین‌المللی به دنبال بهترین مکان برای کسب بیش‌ترین منفعت هستند، افزود: هماهنگی در تعاریف و طبقه‌بندی‌ها و تطابق و همخوانی بازارهای جهانی و وجود طبقه‌بندی پذیرفته شده از صنایع در میان بازارها امری ضروری است.

حسینی مقدم ادامه داد: از این رو سازمان‌های بین‌المللی فعال در بازارهای مالی، طبقه‌بندی‌های مختلفی از صنایع ارایه کرده‌اند که از سوی بورس‌های جهان مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

وی اظهارداشت: در حال حاضر بورس اوراق بهادار تهران از استاندارد ISIC برای طبقه بندی صنایع خود استفاده می کند که به نظر می رسد با توجه به رویکرد سایر بورس های مطرح جهان در استفاده از سایر طبقه بندی های استاندارد نظیر ICB و GICS تجدیدنظر در طبقه بندی صنایع در بورس ها مفید خواهد بود.

معاون نظارت بر ناشران و اعضای شرکت بورس تهران در توضیح بیشتر موضوع با ذکر مثال هایی افزود:شرکت سایپا شیشه با نماد "کساپا" شرکتی است که در حال حاضر با توجه به نوع فعالیت آن در طبقه کانه های غیرفلزی طبقه بندی شده است. زیرا در در فرایند تولید این شرکت ، تامین مواد اولیه و ذوب مواد و در نهایت تولید شیشه برای اتومبیل است.

وی عنوان کرد: با این حال همه می دانیم که حوزه درآمد این شرکت از صنعت خودرو است. یعنی چنانچه صنعت خودرو وضعیت خوبی داشته باشد، وضعیت فروش، دریافت مطالبات، و بسیاری دیگر از آیتم ها نیز خوب خواهد بود. اما در حال حاضر در طبقه خودرو قرار ندارد.

تغییر نظام طبقه بندی و توجه به حوزه درآمد شرکت ها 

به گفته حسینی مقدم، با تغییر نظام طبقه بندی، توجه اصلی به حوزه درآمد شرکت ها است و اینکه بخش عمده درآمد یک شرکت از کدام حوزه تامین می شود. لذا "کساپا" از این منظر در طبقه خودرو طبقه بندی خواهد شد.

معاون نظارت بر ناشران و اعضای شرکت بورس تهران، مصداق دیگر برای این موضوع را شرکت جام دارو با نماد "فجام" دانست و گفت: هر چند تمرکز اصلی این شرکت در صنعت دارو است اما در طبقه دیگری و در کنار ماشین سازی اراک و ... طبقه بندی شده است. جالب اینجاست که فعالان بازار در طبقه بندی غیررسمی خود این شرکت را در طبقه اصلی خود قرار می دهند و به عنوان مثال فجام را با صنعت دارو بررسی می کنند که قطعا مطالبه گران اولیه این تغییر، مدیران پرتفوی و مدیران سرمایه گذاری هستند.

وی افزود: به همین منظور، بورس اوراق بهادار تهران یه منظور ارتقای استانداردها در بورس اوراق بهادار تهران و همگام شدن آن با بازارهای بین‌المللی پس از بررسی انواع طبقه‌بندی‌ صنایع در بازارهای سرمایه کشورهای مختلف، به دنبال استفاده از طبقه بندی ICB برای طبقه بندی شرکت ها است.

حسینی مقدم، با اشاره به مدل‌های مختلفی که از سوی سازمان‌های بین‌المللی برای طبقه‌بندی شرکت‌ها ارایه شده است و هر کدام رویکرد خاصی را برای طبقه‌بندی درنظر می‌گیرند، گفت: در طبقه‌بندی شرکت‌ها به طور کلی دو رویکرد اصلی "طبقه‌بندی شرکت ها بر مبنای فعالیت" و " طبقه بندی شرکت ها بر مبنای بازار" وجود دارد.

معاون نظارت بر ناشران و اعضای شرکت بورس تهران اظهار داشت: در رویکرد " طبقه‌بندی بر مبنای فعالیت"، طبقه‌بندی مبتنی بر فرآیند تولید و محصولاتی است که شرکت تولید می‌کند. در واقع شرکت‌های تولید‌کننده کالا متفاوت از شرکت‌های ارایه‌کننده خدمات طبقه‌بندی می‌شوند، حتی اگر در یک بازار فعالیت کنند. با وجود این، امروزه بسیاری از شرکت‌ها کالا و خدمات را با همدیگر ارایه می‌کنند، بنابراین خط بین کالا و خدمات در حال ناپدید شدن است.وی با بیان اینکه در رویکرد" طبقه بندی بر اساس بازار"، طبقه‌بندی با توجه به بازاری صورت می‌گیرد که شرکت‌ها در آن فعالیت می‌کنند، عنوان کرد: عمده بورس‌های جهان از طبقه‌بندی‌های این رویکرد استفاده می‌کنند و مهمترین طبقه‌بندی‌های ارایه شده براساس این رویکرد، الگوی طبقه‌بندی صنایع (ICB) است.

جایگزینی الگوی طبقه‌بندی صنایع

حسینی مقدم، " الگوی طبقه‌بندی صنایع " را یک سیستم طبقه‌بندی شرکت‌ها خواند که توسط موسسات داوجونز و فوتسی در سال 2005 ارایه و در سوم ژانویه 2006 جایگزین سیستم‌های طبقه‌بندی قبلی شد. این مدل به منظور جداسازی بخش‌ها در یک اقتصاد استفاده می‌شود. این طبقه‌بندی، بازارها را در سطح جهانی به طبقات مشخص تقسیم می‌کند و به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد روندهای صنایع را بین زیر بخش‌های مشخص با یکدیگر مقایسه کنند.

وی ادامه داد: در واقع این مدل به استفاده‌کنندگان اجازه می‌دهد که بر روندهای کلی نظارت و بر روندهای کوچک بازار تمرکز و همچنین کیفیت و کمیت عملکرد را ارزیابی کنند.

حسینی مقدم، همچنین "الگوی طبقه‌بندی صنایع"، را استانداردی دانست که توسط بورس‌ها، توزیع‌کنند‌گان اطلاعات، ارایه‌دهندگان شاخص، خریداران و فروشندگان اوراق بهادار، ناظران و رسانه‌‌ها معتبر جهانی پذیرفته شده است و امروزه در سطح جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

معاون نظارت بر ناشران و اعضای شرکت بورس تهران، از جمله بورس‌ها و مراکز استفاده‌کننده از این طبقه‌بندی را نزدک، نیویورک یورونسکت، بورس لندن، بورس سوئیس، صندوق بین‌المللی پول، انجمن جهانی اقتصاد و رسانه‌های معتبر جهانی وال استریت ژورنال، تایمز مالی و روزنامه اینترنتی داوجونز برشمرد.

حسینی مقدم همچنین گفت: "الگوی طبقه‌بندی صنایع"، دارای چند ویژگی‌ اولیه است؛ از جمله اینکه این مدل بر مبنای مجموعه‌ای از قوانین معاملاتی که به آسانی توسط دیگران قابل بررسی هستند، مدیریت می‌شود. ضمن اینکه "الگوی طبقه‌بندی صنایع" فوتسی دارای چهار سطح طبقه‌بندی است.
وی افزود: این مدل از یک سیستم کدگذاری دیجیتال 4 رقمی مختصر و منطقی که تعاریف سمبل‌های ساده‌ای دارد، استفاده می‌کند وشرکت‌ها بر مبنای درآمدهای به دست آمده سالیانه و نه سطوح سود طبقه‌بندی و تخصیص می‌یابند.

الگوی طبقه‌بندی صنایع ابزاری جامع، دقیق و قابل اطمینان برای تجزیه و تحلیل جهانی است

معاون نظارت بر ناشران و اعضای شرکت بورس تهران، با بیان اینکه "الگوی طبقه‌بندی صنایع"، شرکت‌ها را به بخش‌هایی تخصیص می‌دهد که نزدیک‌ترین تعریف را با ماهیت تجاری آنها دارد، اظهار داشت: ماهیت تجاری شرکت بر اساس منبع درآمد یا اقلامی که بخش عمده‌ای از درآمد را ایجاد می‌کند، تعیین می‌شود. اگر یک شرکت در میان چندین زیر بخش دارای موقعیت مساوی باشد، از مقامات داوجونز و فوتسی برای اخذ تصمیم نهایی استفاده می‌شود.

حسینی مقدم افزود: پایگاه جهانی داده "الگوی طبقه‌بندی صنایع" ابزاری جامع، دقیق و قابل اطمینان برای تجزیه و تحلیل جهانی است و انعطاف‌پذیری محصولات این پایگاه به این معنی است که می‌توان از آن‌ها در تحقیقات استاندارد بخش‌ها، جستجوهای داده‌ها، مقایسه عملکرد شاخص‌ها بر مبنای بخش‌ها یا بهبود منابع اطلاعاتی موجود استفاده کرد.

وی با اشاره به اینکه بیش‌تر بورس‌های جهان از طبقه‌بندی‌های "طبقه‌بندی جهانی استاندارد صنایع" یا "الگوی طبقه‌بندی صنایع" به منظور طبقه‌بندی شرکت‌های خود استفاده می‌کنند، گفت: در این میان طبقه‌بندی "الگوی طبقه‌بندی صنایع" مقبولیت بیش‌تری دارد.

معاون نظارت بر ناشران و اعضای شرکت بورس تهران ادامه داد: بورس‌هایی نیز که از طبقه‌بندی‌های خاص خود استفاده می‌کنند تا حدی کوشیده‌اند استانداردهای این دو طبقه‌بندی را در ساختار خود رعایت کنند.

وی در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه تاکید کرد: استفاده از طبقه‌بندی‌های مشابه در میان بورس‌ها این مزیت را به همراه دارد که آن‌ها می‌توانند مقایسه بهتری از عملکردهای خود انجام دهند. از این رو، بورس‌ها می‌توانند شاخص‌های هماهنگی را طراحی و ارایه‌ دهند.

به گفته حسینی مقدم، با توجه به مطالعه انجام شده، در میان بورس‌های بررسی شده تنها بورس تهران از "طبقه‌بندی استاندارد بین‌المللی فعالیت‌ها" استفاده می‌کند.
وی گفت: در صورت استفاده از ICB تعداد صنایع، به 10 صنعت کاهش خواهد یافت و در واقع تنوع فعالیتی و محصولی شرکت ها را در سردسته، دسته و زیردسته های صنعت شاهد خواهیم بود.

مهمترین مزایا قابلیت مقایسه است

معاون نظارت بر ناشران و اعضای شرکت بورس تهران، یکی از مهم ترین مزایای این روش طبقه بندی را فراهم آوری قابلیت مقایسه دانست و گفت: این طبقه بندی بازارها را در سطح جهانی به طبقات مشخص تقسیم می کند و به سرمایه گذاران اجازه می دهد روندهای صنایع را بین زیربخش های مشخص با یکدیگر مقایسه کنند. در واقع این مدل به استفاده کنندگان اجازه می دهد که بر روندهای کلی نظارت و بر روندهای کوچک بازار تمرکز و همچنین کیفیت و کمیت عملکرد را ارزیابی کنند.

حسینی مقدم از دیگر مزیت های اصلی این طبقه‌بندی ها را گستردگی استفاده توسط مراکز مهم ذکر کرد و گفت: الگوی طبقه بندی صنایع ، استانداردی است که توسط بورس ها، توزیع کنندگان اطلاعات، ارائه دهندگان شاخص، معامله گران اوراق بهادار، ناظران و رسانه های معتبر جهانی پذیرفته شده و در سطح جهان مورد استفاده قرار گرفته است. در واقع این مدل توسط بورس هایی که بیش از 95 درصد از کل بازارهای سرمایه جهانی را تسخیر کرده اند، در حال استفاده است.