هفت تحلیل از اصلاح بازار سهام

شاخص سهام در حالی روز گذشته ریزش ۹ کانالی را تجربه کرد که پس از ثبت رشد ۲۶ درصدی این نماگر در سال ۹۸ و سبقت گرفتن بازار سهام از دیگر بازارهای موازی، اصلاح قیمت سهام کاملا منطقی قلمداد می‌شود. طبیعی است که پس از رشد پرشتاب قیمت سهام، بازار به دنبال بهانه‌ای برای اصلاح می‌گردد. روز گذشته نیز انتشار برخی اخبار درخصوص افزایش تعرفه بر روی کالاهای چینی از سوی آمریکا و به دنبال آن برخی گمانه‌زنی‌ها از آینده تحریم‌ها علیه ایران، فضایی منفی بر معاملات حاکم کرد و بهانه‌ای برای شناسایی سود از سوی سهامداران شد.«دنیای‌اقتصاد» در گزارشی ریزش اخیر روز گذشته بازار سهام را از منظر ۷ کارشناس بورسی بررسی کرده است. از نظر کارشناسان، این افت نماگرهای بورس تنها یک اصلاح کوتاه‌مدت بوده که با توجه به رشدهای بی‌وقفه اخیر، وقوع آن دور از انتظار نبوده است. هر‌چند بازار سهام از پشتوانه صعود برخوردار است و آینده مناسبی در مقایسه با دیگر بازارهای موازی سرمایه‌گذاری دارد، اما باید سرمایه‌گذاران در خرید و فروش‌های خود به دو عامل توجه کنند؛ تغییر افق سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت به بلندمدت و توجه به سهام با پشتوانه بنیادی عواملی هستند که نه‌تنها در مسیر کلی بازار تاثیرگذارند بلکه می‌توانند مانعی در اصلاح‌ شدید بازار در دوره‌های آتی باشند.

اصلاح بازار دور از انتظار نبود

جواد عشقی‌نژاد: ریزش بیش از ۸هزار واحدی شاخص کل بورس در معاملات روز گذشته قابل‌ پیش‌بینی بود؛ رشد افسار‌گسیخته و با سرعت بالای شاخص کل بورس در مدت اخیر به‌ویژه از هفته گذشته، حکایت از اصلاح شدید داشت. در واقع بورس هم از لحاظ فنی و هم از لحاظ اجرایی قابلیت اصلاح داشت و تنها در انتظار یک خبر یا بهانه برای شروع ریزش بود که این بهانه روز گذشته به دلیل اخبار نگران‌کننده سیاسی در منطقه، ریزش را رقم زد. البته در ساعات پایانی معاملات شاهد بازگشت نسبی و جمع‌شدن صف‌های فروش بودیم، اما تاثیر نوسان منفی حداکثری در بیشتر نمادهای معامله شده، افت سنگین روز گذشته را ایجاد کرد. این در حالی است که بازار سهام همچنان از جذابیت بالایی برخوردار است.

در حالی از ابتدای سال جدید شاهد ورود حجم سنگین منابع پولی و نقدینگی جدید از دیگر بازارهای مالی سرمایه‌گذاری به سمت بازار سهام بودیم که هر چند این موضوع یک فرصت مناسب برای بازار در بهره‌مندی از نقدینگی جدید است، ولی باید مدیریت صحیح در این زمینه صورت گیرد. در واقع باید این پول‌های جدید به سمت سرمایه‌گذاری غیر‌مستقیم از جمله صندوق‌ها و سبدهای سرمایه‌گذاری هدایت شود تا به‌صورت حرفه‌ای مدیریت شود. در این‌صورت دیگر بازار دچار رفتارهای هیجانی نخواهد شد. دیگر نه در زمان‌های رشد و نه افت شاهد شکل‌گیری چنین نوسانات شدیدی نخواهیم بود. از آنجا که طبق عوامل موجود، پیش‌بینی می‌شود روند آتی بازار سهام در مسیری مثبت طی شود، این موضوع (کنترل رفتارهای هیجانی) می‌تواند تاثیر مناسبی در روند کلی بازار داشته باشد.

اصلاح بیشتر در نمادهای کوچک

مهدی طحانی: صعود بی‌وقفه شاخص کل بورس و ورود این نماگر به محدوده ۲۲۰هزار واحدی، انتظار برای یک اصلاح شدید را پررنگ کرده بود. اصلاحی که روز گذشته با اخبار منتشر شده در حوزه سیاسی شروع شد و با روند هیجانی شدت زیادی پیدا کرد وکاهش شاخص به سطح ۲۱۵هزار واحد را به دنبال داشت.همان‌طور که در مواقع صعود بازار شاهد تشکیل روندی صعودی همراه با هیجان هستیم، در زمان‌های نزول نیز جوی هیجانی ایجاد شده که این ریزش را شدت می‌بخشد. ولی در این میان نکته مثبت ریزش یکباره بازار بود که هر چند بازار اصلاح شدید را تجربه کرد، اما دچار روند فرسایشی نشد.

در این میان بررسی شرایط کنونی و آتی بازار سهام نشان از آن دارد که مولفه‌های مثبت برای تشکیل روند مثبت مجدد وجود دارد؛ نرخ برابری دلار به ریال، اتفاقات مثبت در معاملات بورس کالا و وضعیت نه‌چندان مساعد بازارهای سرمایه‌گذاری موازی از جمله عوامل مثبتی است که ورود نقدینگی و تثبیت آن در بورس را نوید می‌دهد. به‌این ترتیب پیش‌بینی می‌شود روند آتی بازار سهام در مسیر صعودی طی شود. البته در این میان برخی از سهم‌ها بدون برخورداری از عاملی بنیادی و تنها با یک شایعه یا خبر، با رشد قیمت همراه شدند. به‌نظر می‌رسد اصلاح قیمتی در این نمادها هم با شدت بیشتری و هم طولانی‌تر باشد. اما مابقی سهامی که از پشتوانه بنیادی برخوردار هستند، اصلاح کمتری خواهند داشت.

ریزش کاملا پیش‌بینی شده

حمیدرضا مهرآور: رشد تند و پرشتاب بازار سهام و مولفه‌های اصلی این بازار طی روزهای گذشته، نشان از نیاز شاخص به اصلاح و استراحت داشت. به عبارت دقیق‌تر ریزش روز گذشته کاملا پیش‌بینی شده بوده و دور از انتظار نبود. طبیعی است که وقتی در چند روز متوالی قیمت سهام به‌شدت رشد پیدا می‌کند، ترجیح به شناسایی سود و خروج از سهم رخ می‌دهد و سهامداران اقدام به ایجاد تغییر و تحول در پرتفوی خود می‌کنند. در این میان بررسی روند کلی بازار نشان می‌دهد که پول از بازار خارج نشده و در واقع اصلاح کوتاه‌مدت بازار در این روزها به دلیل تغییر در ذائقه معامله‌گران و جابه‌جا‌یی نقدینگی از سهامی به سهام دیگر است. با وجود این، می‌توان عنوان کرد که اصلاح مزبور طولانی‌مدت نبوده و طی یک یا دو روز آینده به اتمام خواهد رسید و بازار به شرایط عادی و رو به رشد برخواهد گشت. ولی در این میان به سهامداران توصیه می‌شود که از رفتارهای هیجانی بپرهیزند و سهامی را خریداری کنند که از پشتوانه بنیادی برخوردار باشد. چراکه اگر در سهام کوچک یا فاقد تحلیل بنیادی وارد شوند، حتما در طولانی‌مدت ضرر خواهند کرد.

اصلاح طبیعی شاخص سهام

عظیم ثابت: شاخص سهام با ریزش ۹ کانالی در روز گذشته، مقداری از بازدهی تقریبا ۲۶درصدی را که از ابتدای سال کسب کرده بود، از دست داد. به این ترتیب سود این بازار از ابتدای سال تا روز گذشته به ۸/ ۲۰ درصد رسید. سبقت گرفتن بازار سهام از دیگر بازارهای موازی، اصلاح قیمت‌ها را کاملا منطقی می‌کند. واقعیت این است که پس از رشد پرشتاب قیمت سهام، بازار به‌دنبال بهانه‌ای برای اصلاح بود. روز گذشته نیز انتشار برخی اخبار درخصوص افزایش تعرفه روی کالاهای چینی از سوی آمریکا و به دنبال آن برخی گمانه‌زنی‌ها از آینده تحریم‌ها علیه ایران، فضایی منفی بر معاملات حاکم کرد و بهانه‌ای برای شناسایی سود از سوی سهامداران شد.این اصلاح اما می‌تواند بار دیگر سبب افزایش جذابیت قیمت سهام و در نتیجه رشد تقاضا در این بازار شود. باید دید در روزهای آتی برآیند عرضه و تقاضا در بورس تهران به چه شکل خواهد بود. طبیعتا به تعادل رسیدن این دو متغیر می‌تواند بار دیگر شاخص سهام را در مسیر رشد قرار دهد.

لزوم دوری از دو رفتار مخرب

سید‌مصطفی صفاری: استراحت و اصلاح پس از هر دوره صعود بی‌وقفه دور از انتظار نیست. در واقع استراحت بورس پس از چند روز صعود متوالی، نشان از سلامت و در مسیر مناسب قرار داشتن است. ولی در این میان مشاهده دو عامل در رفتارهای سرمایه‌گذاران و خرید و فروش‌های آن نگران‌کننده است؛ افق سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و تمایل به خرید سهام با نگاه تکنیکال دو آفت روزهای اخیر بازار سرمایه است.  متاسفانه در حال حاضر افق‌های سرمایه‌گذاری بسیار کوتاه‌مدت شده است. خرید و فروش‌ها بر اساس تحلیل‌های تکنیکال و الگوریتمی سبب شده تا نمادهایی که از پشتوانه بنیادی برخوردار نیستند، مورد توجه سهامداران قرار گیرند. به عبارت دقیق‌تر سهامی که هیچ تحلیل بنیادی مناسبی نداشته مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته و انگیزه‌های کوتاه‌مدت در شناسایی سود، نه تنها ورود هیجانی بلکه خروج با شدت بالا را در این نمادها به دنبال دارد. در واقع، عوامل مزبور نوسانات چه در زمان صعود و چه در زمان افت بازار را تشدید می‌کند.همان‌طور که عنوان شد ریزش اخیر تنها یک اصلاح بوده که می‌تواند تحت تاثیر نگاه سرمایه‌گذاران به خرید سهام بنیادی و با پشتوانه بالا، با عمری کوتاه همراه باشد. توصیه می‌شود که سهامداران با تفکر و تحلیل بنیادی به خرید و فروش بپردازند تا تشکیل چنین رفتارهای هیجانی به صفر برسد.

انتظار برای رشد ۲۰درصدی

نادر بوالحسنی: بررسی روند کلی بازار در مدت اخیر نشان از آن دارد که در مسیر حرکتی بورس مانع یا مشکل خاصی وجود ندارد. بازار سهام در مقایسه با دیگر بازارهای موازی، نه تنها به دلیل قدرت نقد‌شوندگی بالا برتری دارد، بلکه پتانسیل بیشتری برای تداوم رشد نیز دارد. در واقع، می‌توان عنوان کرد که روند آتی بازار با مسیر صعودی همراه خواهد بود و اصلاح بازار در روند صعودی یک اتفاق طبیعی و قابل انتظار است که تحت تاثیر چند عامل در روز گذشته با شدت بیشتری انجام شد.  در حالی شاهد رشد شارپ و پرقدرت بورس از اواخر سال گذشته بودیم که این روند در سال جاری نیز با شدت بالایی دنبال شد. این روند، برتری بورس را در میان دیگر بازارهای رقیب در سال جدید رقم زد. حال در این شرایط صعودی، شناسایی سود توسط سرمایه‌گذاران و به‌تبع انگیزه‌های فروش نیز افزایش پیدا می‌کند. به عبارت دقیق‌تر در چنین شرایطی، حساسیت نسبت به خبرهای منفی نیز شدت پیدا کرده و هر خبر ناخوشایندی به شناسایی سود و خروج سرمایه‌ها از بازار سرمایه منجر خواهد شد. به‌ویژه اینکه در مدت اخیر سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای نیز وارد بازار سرمایه شده‌اند که تجربه و توان تحمل نوسانات بورس را ندارند. البته این امر موقتی بوده و مجددا شاهد بازگشت معامله‌گران به بازار خواهیم بود. در واقع کلیت روند روز گذشته بازار سرمایه، نگرانی از بابت مخابره اخبار سیاسی در ارتباط با سالگرد خروج آمریکا از برجام و احتمال عکس‌العمل طرفین در این روزها بوده که سبب شد ریسک‌ سیستماتیک بازار افزایش یابد. این امر تمامی گروه‌ها و شرکت‌های فعال در بازار را به سمت درصد‌های منفی سوق داد. ولی شرایط مزبور گذرا بوده و چنانچه این بحث‌ها منجر به رویارویی جدی‌تری نشوند، روند بازار تغییر نخواهد کرد. افزون بر این یکی دیگر از نگرانی‌های روز گذشته بحث‌های در گرفته درخصوص مذاکرات آمریکا و چین بود. این در حالی است که به‌نظر می‌رسد توافق بین دوطرف در نهایت صورت گیرد و نگرانی بابت قیمت نفت و کالاهای اساسی در بازارهای جهانی وجود نداشته باشد. به این ترتیب ریسک جدی از این ناحیه نیز مترصد بازار سرمایه نخواهد بود.

در این میان با توجه به روند نرخ دلار و رشد‌های صورت گرفته در بازار ارز، مشاهده می‌شود که بازار سرمایه همچنان خود را با این متغیر تطبیق نداده و امکان رشد بیشتر وجود دارد. به‌طور‌ کلی انتظار رشد حداقل ۲۰درصدی بازار سرمایه، عقب‌ماندگی بازار سهام از دیگر بازارهای رقیب را جبران کرده و رسیدن بورس به نقطه تعادلی را به دنبال خواهد داشت.

ایجاد فرصت خرید مناسب

محمد نوربخش: بازار سهام هر چند روز گذشته با اصلاح شدید همراه شد، اما وضعیت کلی گروه‌های فعال در بازار با روندی مثبت همراه است و تقریبا تمامی سهامداران در سود به سر می‌برند.ولی در این میان عامل ریسک‌های سیاسی سبب شد تا اصلاح روز گذشته با شدت بیشتری همراه شود. ابهامات درخصوص اقدامات آینده ترامپ درخصوص تحریم‌ها و واکنش متقابل ایران و خبر اعزام ناو آمریکایی به خلیج فارس از یکسو و شناسایی سود از سمت دیگر سبب شد تا عرضه‌ها در بازار دیروز شدت یابد. ولی در این میان چنانچه بازار سهام اصلاح بیشتری حتی تا ۱۰درصد را نیز تجربه کند، بازهم پتانسیل قرار گرفتن در مسیر صعودی دارد. البته این اصلاح بیشتر می‌تواند فرصت‌های خرید مناسبی برای معامله‌گران به‌خصوص سرمایه‌گذاران حقوقی ایجاد کند. همان‌طور که عنوان شد بازار سهام از پتانسیل مناسبی برای رشد برخوردار است که این موضوع آینده مثبتی را در انتظار بورس قرار می‌دهد. در این میان پیش‌بینی‌های صورت گرفته از رشد قیمت دلار در بازار آزاد و تاثیر آن بر سودآوری شرکت‌های بورسی نیز می‌تواند عامل مثبت دیگری در صعود بازار قلمداد شود. به این ترتیب نگرانی بابت روند مثبت بورس در بلند‌مدت وجود ندارد.

هدیه لطفی