بالا وپایین بورس تهران در هشت سال اخیر زیر ذره‌بین؛ راز جهش‌های تکراری

بالا وپایین بورس تهران در هشت سال اخیر زیر ذره‌بین؛ راز جهش‌های تکراری

اقتصادنیوز: قیاس بازدهی بازارهای مختلف از جمله مبانی تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در رابطه با مقصد بعدی نقدینگی است. روند بازارها از ابتدای دهه ۹۰ نشان‌دهنده سودهای عجیبی است. تکرار سیاست‌های تورمی و سرکوب نرخ ارز در دوره‌های مختلف نشان می‌دهد به‌طور ساختاری یک الگوی تورمی در کشور وجود دارد که به طرز اجتناب‌ناپذیری بازارها را با خود همراه می‌کند.

شنبه 18 اسفند 1397 ساعت 7:53

به گزارش شبکه خبری بانک و بیمه "بینا" به نقل از اقتصاد-نیوز 

به گزارش اقتصادنیوز سرمایه‌گذاران نیز برای حفظ ارزش پول خود به‌طور دوره‌ای بازارها را هدف‌گیری می‌کنند؛ بنابراین بورس نیز با همین الگو می‌تواند شاهد رشد دیگری در آینده‌ای نه‌چندان دور باشد.

شاخص کل بورس تهران از ابتدای سال ۹۰ تاکنون بازدهی ۵۸۵ درصدی را به ثبت رسانده است. طی این مدت هر دلار در بازار آزاد تهران بازدهی نزدیک به ۱۰۸۵ درصدی و سکه نیز تقریبا رشد بیش از ۹۰۰ درصدی را تجربه کرده است. بر‌اساس آمار موجود می‌توان رشد ۴۶۰ درصدی را برای رشد قیمتی مسکن در تهران طی حدود هشت سال گذشته در نظر گرفت. این موضوع می‌تواند نمایی از وضعیت کلی بازارها در اقتصاد کشور طی ۸ سال گذشته را به تصویر کشد. شاخص تورم مصرف‌کننده نیز از ابتدای ۹۰ تاکنون رشد بیش از ۳۵۰ درصدی را به ثبت رسانده است. بر این اساس می‌توان جایگاه بورس را درمیان سایر بازارها و همچنین در مقایسه با تورم مشاهده کرد. علت جهش‌های قیمتی در بازارهای مختلف در اقتصاد کشور از سوی کارشناسان اقتصادی بارها بررسی و شرح داده شده است. در این میان اما نکته جالب توجه اینکه گوش دولت‌ها بدهکار نیست و به نظر می‌رسد این جمله میلتون فریدمن نوبلیست اقتصاد که «دولت‌ها هیچ‌وقت نمی‌آموزند تنها مردم هستند که می‌آموزند» برای وضعیت اقتصادی کشور ما تا حدود زیادی صادق است و رفتار قیمتی در بازارهای مختلف می‌تواند فریدمن را تایید کند؛ جایی که مردم به دنبال حفظ ارزش پول خود  در برابر تورم به دنبال سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف برآمده‌اند. یکی از این بازارها بورس بوده که رشد عمومی قیمت سهام بازدهی اسمی قابل‌توجهی را برای سهامداران به همراه داشته است. از آن‌جا که احتمال رشد قیمتی سهام در سال‌ آینده از نگاه کارشناسان با حذف سناریوهای بسیار بدبینانه برای کشور محتمل است، در این گزارش خلاصه‌ای از رفتار ۸ سال اخیر سهامداران و معامله‌گران در بورس تهران بررسی شده است.

شخص تازه‌واردی که در اوایل دهه شمسی جاری به بورس وارد شده بود احتمالا جهش‌های قیمتی سهام، سودهای کلانی را برای او به همراه داشت. با این حال درست بعد از موج‌های پرقدرت صعود ممتد سهام و رسیدن به قله ۸۹۵۰۰ واحدی در دی ۹۲ بود که همان افراد تازه‌کاری که از واقعیت ماجرا خبر نداشتند در حسرت تکرار سودهای نجومی در بورس ماندند. بسیاری از فعالان بورس پس از پایان موج صعودی (به زعم عمده کارشناسان تشکیل حباب قیمتی در سال ۹۲) بود که حسرت جاماندن از سودهای کلان را مدت‌ها با خود داشتند. این موضوع به خصوص با رکود عمیق که تا پاییز ۹۴ به طول انجامید داغ حسرت را برای معامله‌گران آماتور بورسی بیشتر ساخت. در ادامه نیز برجام در زمستان ۹۴ توانست محرکی برای رشد نسبی شاخص کل و البته حبابی نمادهای خودرویی شود. با این حال احتمالا معامله‌گران تازه‌وارد بورسی در ابتدای دهه جاری به بورس وارد شدند، پس از پایان موج صعودی سال ۹۲، تصور تکرار رشدهای قیمتی افسارگسیخته سهام را ۵ سال بعد نداشتند.

در نگاه اول رویه تکراری جهش‌ قیمتی سهام در تلاطم بازار ارز ریشه دارد. گرچه جهش دلار به رشدهای افسارگسیخته سهام ختم می‌شود اما در واقع باید به علت تکرار چنین رفتاری در بازار ارز رجوع کرد. در این خصوص کارشناسان موارد مختلفی را عنوان کرده‌اند ولی در کل فارغ از سیاست‌های کلان در حوزه‌های مختلف، می‌توان یکی از دلایل اصلی رشدهای ناگهانی دلار و به دنبال آن بورس را سیاست دولت‌های حاکم بر اقتصاد کشور در دوره‌های مختلف برای سرکوب نرخ دلار دانست. زمانی‌که نقدینگی در اقتصاد سالانه رشد بیش از ۲۰ درصدی تجربه می‌کند و همچنین در اختلاف تورمی فاحش اقتصاد کشور با اقتصاد جهانی سیاست‌گذار از تعدیل منطقی نرخ دلار همگام با تورم امتناع می‌ورزد کارشناسان اقتصادی از مدت‌ها قبل از دوره تلاطم، جهش نرخ دلار را پیش‌بینی می‌کردند.

در این میان جرقه سیاسی نیز برای رونمایی از بحران ارزی کشور کافی بود تا در یک سال گذشته دلار تقریبا ۳ برابر شود. در چنین شرایطی به جای اینکه در روند منطقی و تدریجی تضعیف ریال در برابر دلار به واسطه متغیرهای بنیادی اقتصادی، درآمد ریالی شرکت‌های صادراتی افزایش یابد و به واسطه آن قیمت سهام نیز مسیر صعودی را در پیش بگیرد فنر جمع‌شده دلار بار دیگر به ناگهان رها شد و بار دیگر سناریوی تلاطم اقتصادی کشور تکرار شود. حال اینکه در این میان سیاست‌گذاری نیز با انکار واقعیت‌ها تمامی ریشه نوسانات را به عوامل سیاسی گره بزند و از پذیرفتن اشتباهات خود سر باز زند، در نتیجه تنها این جمله تایید شود که «دولت‌ها هیچ‌وقت نمی‌آموزند».

بر این اساس علت جهش‌های قیمتی دوره‌ای در بورس تهران، جهش نرخ دلار است و اما تلاطم اقتصاد و جهش نرخ دلار و تورم در رویه سیاست‌گذاری در حوزه‌های مختلف به خصوص اقتصادی ریشه دارد. بر این اساس ریشه جهش‌های بورس را باید در رویه اشتباه سیاست‌گذاری جست‌وجو کرد.

در این میان نکته‌ای که وجود دارد تصور شخص آماتوری است که در تلاطم اقتصادی به خیال خود سود کسب کرده و رضایت نسبی دارد. حال اینکه اگر روند یک سال اخیر شاخص بورس و سایر متغیرها در نظر گرفته شود شاید بتواند تصویر واضح‌تری را برای معامله‌گر نمایش داد. شاخص کل بورس تهران رشد کمتر از ۷۰ درصدی را از ابتدای سال جاری تجربه کرده و این در حالی است که دلار رشد نزدیک به ۱۷۰ درصدی را به ثبت رسانده است. چنین اختلاف فاحشی در بازدهی نرخ دلار و شاخص بورس می‌تواند پیام‌های مختلفی را برای سرمایه‌گذاران در اقتصاد کشور به دنبال داشته باشد و بسته به نوع تحلیل می‌تواند نتیجه متفاوتی را ارائه دهد.  برخی با توجه به موج تحریمی و ریسک‌های سیستماتیک حاکم بر اقتصاد کشور یکی از دلایل رشد کمتر از انتظار بورس و نسبت قیمت به درآمد پایین آن را چنین ریسکی عنوان می‌کنند. با این حال در نگاه عمیق‌تر کاملا مشخص است که علت عقب ماندن بورس از دلار به همان رفتار تکراری و اشتباه سیاست‌گذار در اقتصاد کشور بازمی‌گردد. چند‌نرخی کردن ارز در اقتصاد کشور برای نخستین بار نیست که به بدنه اقتصاد کشور ضربه‌های رانتی قابل توجهی وارد می‌کند و با سیکل موجود احتمالا این‌بار نیز دفعه آخر نیست.

حال اگر به تفکر معامله‌گران آماتوری که در سال‌های ۹۰ تا ۹۱ به بورس وارد شده بودند و در سال‌های بعد حسرت چنین سودهایی را داشتند، رجوع شود شاید تصور تکرار سناریوهای قبلی برای کشور کمی دشوار باشد اما وقتی مسیر یکسان است احتمالا باید در انتظار نتیجه‌ای مشابه بود. اختلاف فاحش نرخ دلار در بازار آزاد و نیما سیگنالی برای جهش دوباره بورس است. در این میان حتی اگر فرض کنیم دلار آزاد به واسطه فشار سیاست‌گذار یا با سیگنال‌های امیدوارکننده نسبت به آینده و کنترل انتظارات به ۱۰ هزار تومان برگردد همچنان فاصله بیش از ۱۰ درصدی را با سامانه نیما نشان می‌دهد که این همان سودی است که با عقب‌نشینی دولت در آینده برای شرکت‌های بورسی و تولیدی نمایان خواهد شد و همین موضوع باعث جهش دیگری در سطح عمومی قیمت سهام می‌شود.

در چنین شرایطی باید گفت اینکه بورس به واسطه تلاطم و بی‌ثباتی اقتصادی جهش می‌یابد جای خوشحالی ندارد زیرا اگر بنا به ادامه رویه بی‌ثباتی در اقتصاد کشور باشد چنین سودی برای سرمایه‌گذار تنها تقلا برای نجات از ضربه‌های تورمی است. از سوی دیگر اینکه بورس از دیگر بازارها به خصوص دلار جامانده است جای تاسف دارد که این موضوع نیز ناشی از تکرار رویه سیاست‌گذاری و سوق اقتصاد کشور به فضای چند‌نرخی ارز است که البته بررسی روند تاریخی، عقب‌نشینی از این سیاست را تایید می‌کند. در چنین شرایطی باید بر وجود پتانسیل قابل توجه تنها بر‌اساس سطوح کنونی نرخ دلار و بدون در نظر گرفتن چشم‌انداز و انتظاراتی که از آینده اقتصاد کشور برای رشد قیمتی سهام وجود دارد، تاکید داشت. در چنین شرایطی اگر به پایداری اقتصاد کشور در آینده امیدوار باشیم باید وضعیت کنونی سهام را فرصت مناسبی برای جبران زیان‌هایی دانست که در نتیجه تورم‌های سنگین و جهش نرخ دلار به دارایی‌های ریالی عموم وارد شده است.

بر این اساس اگر در مسیر ۱۰‌ساله وضعیت عمومی بازارهای مختلف و بورس را رصد کنیم مشخص می‌شود که تنها باید سناریوهایی که بارها در اقتصاد کشور تکرار شده است با لحاظ سایر متغیرها به خصوص سیاسی و بازار جهانی برای پیش‌بینی بازارها دنبال شود. در چنین شرایطی و با وجود نزول روزهای اخیر ارزش جهانی کالاهای پایه اگر به ثبات سطوح کنونی امیدوار باشیم و همچنین انتظار تشدید اثر تحریم (فشار بر درآمد صادراتی شرکت‌های بورسی) و سناریوهای بدبینانه از آینده کشور کنار گذاشته شود بورس نسبت به دلار و دیگر بازارها پتانسیلی نهفته دارد که باید در انتظار خودنمایی آن بود. بار دیگر تاکید می‌شود در چنین شرایطی مهم‌ترین موضوع رصد عوامل غیراقتصادی اثرگذار بر کشور و مهم‌تر از آن رویه قیمتی کالاها در بازار جهانی است. شاید اگر در ادامه مسیر تکراری اقتصادی و سیاسی، وضعیت کنونی نقطه پایان مشترکی با دوره‌ پیشین داشته باشد بتوان در آینده به سبقت بازدهی بورس از دلار در بازه میان‌مدت امیدوار بود.

 

ثبت نظر

ارسال

نمایش‌

بی توجهی به کارکنان نفت در تعیین پاداش پایان خدمت کارکنان دولت!

بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۲ در سال آینده پاداش پایان خدمت کارکنان در ازای هر سال خدمت و به میزان حداکثر تا سی سال ۵۲۰ میلیون تومان پیش‌بینی شده که نسبت به امسال ۷۵ میلیون تومان اضافه شده است.

  • 403

2877 میلیارد دلار ثروت نفتی برباد رفته در 12 سال تحریم

برای فهم بهتر مقدار هزینه 2877 میلیارد دلاری وارد شده از صادرات نفتی از دست رفته تا پایان سال میلادی گذشته، می‌توان به ارزش ریالی آن با توجه به قیمت دلار در بازارهای امروز اشاره کرد که بالغ بر 100.7 هزار هزار میلیارد تومان می‌شود.

  • 408

رحیمی: در لایحه بودجه ۱۴۰۲ هیچ افزایش قیمتی برای حامل‌های انرژی دیده نشده است/ معافیت برای خانوارهای کم‌درآمد

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: سال آینده هیچ افزایش قیمتی برای حامل‌های انرژی از جمله بنزین، گازوئیل و گاز را نداریم و این موضوع اصلاً در بودجه سال ۱۴۰۲ نیامده است.

  • 479

اشتباه بانک مرکزی در آبان ماه

سید احسان خاندوزی، سخنگوی اقتصادی دولت : نرخ ارز در سامانه نیما متغیر خواهد بود. بخشی از مشکلی که در آبان و آذر ماه به وجود آمد بود. اشتباه در تخصیص ارز در یکی از زیرمجموعه های بانک مرکزی بود و موجب شد واردات برای کالاهایی که با درهم باید وارد می شد با محدودیت همراه شود .که باعث شد این موضوع القا ش ...

  • 478

قیمت قطعات یدکی در بازار سلیقه ای شد/ خبری از نظارت نیست

رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودرو با اعلام اینکه قیمت قطعات یدکی گران شده اما قیمت دستمزد تعمیرکاران خودرو تغییر نکرده است، گفت: در حال حاضر قیمت قطعات یدکی خودرو بسیار بالاست و هیچ نظارتی در این رابطه انجام نمی شود.

  • 475

کارنامه روحانی و رئیسی در کنترل تورم

«تورم را نصف و سپس تک‌رقمی خواهیم کرد»؛ این دقیقا وعده‌ای بود که سیدابراهیم رئیسی در انتخابات سال گذشته داد. اکنون 16 ماه از آغاز به کار دولت او می‌گذرد و بررسی‌ها نشان می‌دهد رئیسی و دولتش در کنترل تورم طی این مدت، نسبت به بازه زمانی مشابه در دولت روحانی، ناکام بوده‌اند.

  • 397

سابقه بیمه خریدنی نیست ولی یک استثنا دارد

سابقه بیمه خریدنی نیست مگر اینکه فرد به ۶۰ سال رسیده باشد و برای بازنشسته شدن نیاز به خرید سابقه بیمه داشته باشد.

  • 569

مردم بیشتر چه خانه‌هایی می‌خرند؟

فشار تقاضا برای واحدهای کوچک متراژ و قدیمی نمایه غالب در این بازار است.

  • 340

اقتصاد کلان چیست؟

ه علت تاثیرگذاری وضعیت اقتصادی بر تمامی افراد، مسائل اقتصاد کلان، نقش مهمی را در مباحثات سیاسی ملی ایفا می‌کنند. شرکت‌کنندگان در انتخابات از وضعیت اقتصادی آگاه هستند و می‌دانند که سیاست‌های دولت می‌تواند از راه‌های قابل‌توجهی بر اقتصاد، تاثیرگذار باشد.

  • 387

چرا مردم تمایلی به بیمه‌های زندگی ندارند؟

یک مدیر بیمه‌ای ضمن تشریح برخی دلایل عدم توجه مردم به بیمه‌های زندگی، گفت: :‌ یکی از مهمترین دلایل تورم و کاهش ارزش پول است که مردم متناسب با شرایط تصمیم می‌گیرند.

  • 532

قطار سریع السیر در بازار سکه

برخی از سکه بازان با اشاره به اظهارات اخیر رئیسی درباره قطار پیشرفت به کنایه می گفتند نرخ دلار این روزها سوار قطار سریع السیر شده و ایستگاه ها را یکی پس از دیگری طی می کند. همین امر موجب شده سکه بازان تحت هیجان افزایش قیمت دلار در موقعیت خرید قرار بگیرند.

  • 498

نقش موثر اصناف در تنظیم بازار و توزیع کالاهای اساسی

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت قزوین با تاکید بر نقش مهم اصناف در پیشبرد اهداف اقتصادی کشور و توزیع کالا و خدمات بین جامعه گفت: بدون همراهی و حضور موثر اصناف هیچ برنامه‌ای در بازار قابلیت اجرا و عملیاتی شدن ندارد.

  • 397

احتمال تغییر سن و سابقه بازنشستگی در بودجه ۱۴۰۲/ کدام صندوقها با بودجه دولت سرپا هستند؟

دولت برای جلوگیری از تشدید چالش در صندوقهای بازنشستگی بایستی پیشنهادهای تحولی در حوزه صندوق‌های بازنشستگی و اصلاح سن و سابقه بازنشستگی در بودجه سال ۱۴۰۲ لحاظ کند.

  • 1754

پول مازاد فروش خودرو در بورس کالا به جیب خودروساز می‌رود؟

عضو هیات رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: اگر قیمت معامله شده خودرو در بورس بالاتر از بهای تمام شده پایه و سود معقول باشد، تفاوت مذکور باید برای مصارف عمومی به طور مثال برای توسعه صنعت حمل و نقل هزینه شود.

  • 285

«زمستان سخت» پتروشیمی ایران آغاز شد

بحران مدیریتی در حالی دومین دارنده منابع گازی جهان را دچار چالش جدی کرده است که رسانه‌های نزدیک به دولت مدت‌ها بود «زمستان سخت اروپا و التماس آن‌ها برای گاز ایران» را نوید می‌دادند.

  • 487

تحلیل تکنیکال بورس چیست؟

تحلیل تکنیکال بورس در واقع علمی در بازارهای مالی است که در آن پیش‌بینی قیمت‌های آینده بر اساس بررسی قیمت‌های گذشته صورت می‌گیرد.

  • 271

وضعیت حاد در بانک های 4 استان کشور

نرخ تسهیلات به سپرده ها پس از کسر سپرده قانونی در مهر ماه امسال، در 4 استان کشور بالاتر از 100 درصد بوده که اتفاقی خطرناک در اقتصاد قلمداد می شود. به باور برخی تحلیل گران این رویداد می تواند موجب رشد فزاینده نقدینگی شده و از این حیث این 4 منطقه را میدان انفجار نقدینگی می دانند.

  • 1895

بیشترین رشد قیمت سهام بانکی به سامان رسید

در اولین روز هفته معاملات بورس و فرابورس تهران، شاهد تغییرات اندک شاخص سهام بانک‌ها و موسسات اعتباری در بازار سرمایه بودیم.

  • 1705

بیشترین رشد قیمت سهام انبوه سازی، املاک و مستغلات به وتوس رسید

در اولین روز کاری هفته معاملات بورس وفرابورس تهران شاهد افت شاخص سهام شرکت های انبوه سازی،املاک و مستغلات دربازار سرمایه بودیم.

  • 675

وصول ۲۷۰ هزار میلیارد تومان مالیات در ۷ ماه/ درآمد مالیاتی مهر ۵۰ هزار میلیارد تومان شد

با توجه به آمارهای سازمان امور مالیاتی طی ۷ ماهه سال جاری حدود ۲۷۰ هزار میلیارد تومان مالیات وصول شده است و درآمد مالیاتی مهر ماه ۵۰ هزار میلیارد تومان بوده است.

  • 361