دنیای اقتصاد
رئیسکل بانک مرکزی با تشبیه کاهش دستوری نرخ سود بانکی در سالهای گذشته به «انجماد»، اجرای چنین سیاستهایی را دارای هشت پیامد نامطلوب بر اقتصاد کشور میداند آیا این موضع ولیاله سیف، واکنشی است به تلاشها برای پایینکشیدن احتمالی نرخ سود بانکی با دستور؟!
به گفته ولیالله سیف، «انجماد نرخهای سود بانکی در سطوح کمتر از تورم» در این سالها، موجب «افزایش مطالبات معوق»، «انحراف روند تسهیلاتدهی»، «سلب انعطاف از سیاستهای پولی»، «کاهش میل به پسانداز»، «کاهش رقابتپذیری و کارآیی نظام بانکی»، «ناکارآیی ابزارهای بانکمرکزی بهویژه اوراق مشارکت»، «افزایش رشد تورم» و «زیان صاحبان سپرده» در اقتصاد کشور شد.ولیالله سیف، رئیسکل بانکمرکزی، طی یک مقاله با عنوان «ناهماهنگیهای سیاست پولی و مالی و اثر آن بر نظام بانکی» به بررسی سیاستهای پولی در کشور پرداخته است. این مقاله در بیست و چهارمین همایش بانکداری اسلامی ارائه و منتشر شد.
افزایش یا کاهش نرخ سود؟
بررسیها نشان میدهد در سالهای گذشته، تعیین نرخ سود بانکی، همیشه محل منازعه کارشناسان و مسوولان کشور بوده است. بهنظر میرسید که مسوولان در این سالها، بهدنبال کاهش نرخ سود بانکها بدون توجه به سطح تورم بودند و عنوان میکردند که با کاهش دستوری نرخ سود بانکی، میتوان رشد تورم را کنترل کرد. در این راستا، در بهار سال 85، اولین اقدام جدی درخصوص کاهش نرخ سود بانکی، در قالب «قانون منطقی کردن نرخ سود بانکی» صورت گرفت. این نوع رویکردها در این سالها، باعث شد که به جای بهکارگیری سیاستهای حمایتی مناسب از تولید، سیاستهای کاهش دستوری نرخ سود در دستور کار قرار گیرد. برخی معتقد بودند که میتوان با پایین نگه داشتن نرخ سود بانکی، هزینههای تولید را کاهش داد و بر این اساس نرخ تورم را کنترل کرد. این استدلالها، اما در آن زمان نیز واکنشهایی را بهدنبال داشت و به عنوان مثال، بانکمرکزی در همان مقطع طی یک اطلاعیه، نسبت به عواقب نامطلوب کاهش نرخ سود بانکی، هشدار داد. علاوهبر این برخی از کارشناسان نیز عنوان کردند که در ادبیات اقتصادی برای مهار تورم، از سیاستهای انقباضی استفاده میشود و کاهش نرخ سود بانکی در این زمان میتواند، آتش تورم را شعلهور سازد. اما تاثیرات کاهش نرخ سود بانکی، به مرور زمان آَشکار شد. آمار منتشر شده در این سالها نشان میدهد که کاهش نرخ سود بانکی، نهتنها موجبات افزایش تولید را فراهم نیاورد، بلکه موانعی را نیز بر سر راه آن قرار داد. آمار کاهش رشد اقتصادی از 9 درصد در سال 85 به منفی 6 درصد در سال 91 نیز نشان میدهد که تعیین نرخ دستوری سود، تاثیر مثبتی بر بازدهی تولید نگذاشته است.
دو دلیل برای نقد یک دیدگاه
رئیس بانکمرکزی در این تحقیق، معتقد است که در سالهای گذشته وجود دید منفی نسبت به نظام بانکی، زمینه را برای کاهش نرخ دستوری سود بانکی مهیا کرد. به گفته سیف، در این زمان، اعتقاد برخی بر این بود که «بانکها رباخواری میکنند و بازار سرمایه همانند بازی قمار است.» سیف وجود این دید منفی را یکی از عوامل شوک منفی بازار سرمایه در سالهای 84 و 85 میداند؛ اما چه عواملی باعث شد که روند کاهش دستوری نرخ سود بانکی، برخلاف تصور تصویبکنندگان این طرحها، هزینههای تولید را کاهش ندهد و بستر مناسبی برای کنترل نرخ تورم فراهم نشود؟ سیف دو دلیل کارشناسی برای نقد دیدگاه دستوری کاهش نرخ دستوری سود عنوان کرده است. سیف در این تحقیق، در نظر نگرفتن «وقفه زمانی» را یکی از عوامل ناکارآیی این فرضیه عنوان میکند.
او با استناد به مطالعات مختلف، فاصله بین دریافت تسهیلات و تبدیل آن به تولید را حدود 28 یا 36 ماه عنوان میکند و میافزاید: «دریافت تسهیلات در ابتدای پروژه باعث «تزریق نقدینگی» و «افزایش تقاضا» خواهد شد؛ درحالیکه در این مدت هنوز تولیدی صورت نگرفته است. در نتیجه، «فشار تورمی شدیدی» ایجاد خواهد شد که حتی هنگامی که تولید به بار نشست، افزایش عرضه حاصل از آن قادر به جذب این فشار تورمی نخواهد شد.
رئیسکل بانکمرکزی، عامل دوم در این زمینه را «توجیه طرحهای غیراقتصادی با کاهش نرخ سود» میداند. او در این باره میگوید: «طرحهای اقتصادی که در نرخهای سود متعارف دارای توجیه اقتصادی نیستند، با کاهش نرخ سود، توجیه اقتصادی پیدا میکنند و در نهایت همین طرحها بیشتر ناکام میمانند و با شکست روبهرو میشوند که در نتیجه نه تنها تولید رشد نخواهد کرد؛ بلکه باعث افزایش بیرویه مطالبات معوق بانکها از یکسو و تورم از سوی دیگر میشود.
پیامدهای «انجماد» نرخ سود بانکی
سیف با بیان این موضوع که نرخ سود بانکی بر تمامی روابط اقتصادی اثرگذار و متاثر از همه آنها است، تعیین دستوری نرخ سود بانکی را دارای «ایرادهای فراوان» میداند که یکی از مهمترین آنها «افزایش تورم» است. به گفته رئیسکل بانکمرکزی، «انجماد نرخهای سود کوتاهمدت و بلندمدت نسبت به یکدیگر در داخل ساختار نرخهای سود، انعطاف را از بازار و سیاستهای پولی سلب میکند؛ درحالیکه تناسب نرخها همیشه یکسان نیست و نباید هم یکسان باشد.» به گفته سیف، دخالتهای بانکمرکزی ممکن است موجب شود که در شرایط تورمی، حتی نرخهای کوتاهمدت از نرخهای بلندمدت بیشتر شود.
علاوهبر این سیف عنوان میکند که «منجمد کردن نرخ سود بانکی، با توجیه طرحهای اقتصادی ناکارآ و شکست بیشتر آنها، موجب میشود که بانکها با مشکل عدم بازپرداخت اقساط مواجه شوند که به افزایش بسیار بالا و خطرناک مطالبات معوق منجر میشود. از طرف دیگر، رئیسکل بانکمرکزی همچنین معتقد است که افزایش مطالبات معوق بانکها، باعث «کاهش نسبت کفایت سرمایه بانکها» نیز میشود که نشانه «افزایش ریسک نظام بانکی» خواهد بود، معضلی که میتواند منجر به «ورشکستگی بانکها» شود که خود آغاز بحران جدیتری برای اقتصاد کشور خواهد بود.به عقیده رئیس شورای پول و اعتبار، سیاستهای نرخ سود دستوری در این سالها منجر به «رشد غیرمعمول تسهیلات دهی» شد و روند تسهیلاتدهی را از مسیر خود «منحرف» کرد.
رئیسکل بانکمرکزی، اثر دیگر پایین نگه داشتن دستوری نرخ سود بانکی را «ناکارآیی سیاستهای پولی» میداند. او با توصیف انتشار اوراق مشارکت به عنوان «تنها ابزار موثر در اختیار بانکمرکزی»، تاکید میکند که منجمدکردن نرخ سود بانکی زیر نرخ تورم، عملا استفاده از این ابزار را ناممکن ساخت؛ چراکه بر اساس نظر سیف، نرخ سود این اوراق باید باتوجه به کلیه عوامل اقتصادی دیگر توسط بازار پول و در مورد اوراق بلندمدت در بازار سرمایه تعیین شود. او عنوان میکند که قیمت این اوراق، باید بر اساس نرخ سود در نوسان باشد و نرخ سود در قیمت این اوراق (بهصورت ضمنی و آشکار) مستتر باشد؛ بنابراین منجمدکردن نرخ سود باعث میشود که انعطاف این اوراق از بین برود.
سیف مشکل دیگر تعیین دستوری نرخ سود زیر سطح تورم را «کاهش میل به پسانداز» عنوان میکند و این سیاست را دارای «اثر ضدتجهیز پساندازها» میداند. رئیس شورای پول واعتبار معتقد است: «تعیین نرخ سود بانکی کمتر از نرخ تورم، موجب زیان صاحبان سپرده (بهویژه سپردههای کوچک که کار دیگری به جز سپردهگذاری نمیتوانستند بکنند) شد و در مقابل منافع بیشتری را برای صاحبان سرمایههای بزرگ (که اغلب رانت و نفوذ دارند) فراهم آورد. وی با این استدلال، کاهش دستوری نرخ سود بانکی را نوعی «یارانه» دانست که از ضعفا گرفته شده و به اغنیا داده میشود. به گفته سیف، منجمد کردن نرخ سود بانکی باعث میشود که امکان رقابت «بین نظام بانکی با بازار سرمایه» و «بین خود بانکها» از بین برود و باعث «کاهش کارآیی» کل سیستم شود.
نمایش
بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۲ در سال آینده پاداش پایان خدمت کارکنان در ازای هر سال خدمت و به میزان حداکثر تا سی سال ۵۲۰ میلیون تومان پیشبینی شده که نسبت به امسال ۷۵ میلیون تومان اضافه شده است.
برای فهم بهتر مقدار هزینه 2877 میلیارد دلاری وارد شده از صادرات نفتی از دست رفته تا پایان سال میلادی گذشته، میتوان به ارزش ریالی آن با توجه به قیمت دلار در بازارهای امروز اشاره کرد که بالغ بر 100.7 هزار هزار میلیارد تومان میشود.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: سال آینده هیچ افزایش قیمتی برای حاملهای انرژی از جمله بنزین، گازوئیل و گاز را نداریم و این موضوع اصلاً در بودجه سال ۱۴۰۲ نیامده است.
سید احسان خاندوزی، سخنگوی اقتصادی دولت : نرخ ارز در سامانه نیما متغیر خواهد بود. بخشی از مشکلی که در آبان و آذر ماه به وجود آمد بود. اشتباه در تخصیص ارز در یکی از زیرمجموعه های بانک مرکزی بود و موجب شد واردات برای کالاهایی که با درهم باید وارد می شد با محدودیت همراه شود .که باعث شد این موضوع القا ش ...
رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودرو با اعلام اینکه قیمت قطعات یدکی گران شده اما قیمت دستمزد تعمیرکاران خودرو تغییر نکرده است، گفت: در حال حاضر قیمت قطعات یدکی خودرو بسیار بالاست و هیچ نظارتی در این رابطه انجام نمی شود.
«تورم را نصف و سپس تکرقمی خواهیم کرد»؛ این دقیقا وعدهای بود که سیدابراهیم رئیسی در انتخابات سال گذشته داد. اکنون 16 ماه از آغاز به کار دولت او میگذرد و بررسیها نشان میدهد رئیسی و دولتش در کنترل تورم طی این مدت، نسبت به بازه زمانی مشابه در دولت روحانی، ناکام بودهاند.
سابقه بیمه خریدنی نیست مگر اینکه فرد به ۶۰ سال رسیده باشد و برای بازنشسته شدن نیاز به خرید سابقه بیمه داشته باشد.
فشار تقاضا برای واحدهای کوچک متراژ و قدیمی نمایه غالب در این بازار است.
ه علت تاثیرگذاری وضعیت اقتصادی بر تمامی افراد، مسائل اقتصاد کلان، نقش مهمی را در مباحثات سیاسی ملی ایفا میکنند. شرکتکنندگان در انتخابات از وضعیت اقتصادی آگاه هستند و میدانند که سیاستهای دولت میتواند از راههای قابلتوجهی بر اقتصاد، تاثیرگذار باشد.
یک مدیر بیمهای ضمن تشریح برخی دلایل عدم توجه مردم به بیمههای زندگی، گفت: : یکی از مهمترین دلایل تورم و کاهش ارزش پول است که مردم متناسب با شرایط تصمیم میگیرند.
برخی از سکه بازان با اشاره به اظهارات اخیر رئیسی درباره قطار پیشرفت به کنایه می گفتند نرخ دلار این روزها سوار قطار سریع السیر شده و ایستگاه ها را یکی پس از دیگری طی می کند. همین امر موجب شده سکه بازان تحت هیجان افزایش قیمت دلار در موقعیت خرید قرار بگیرند.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت قزوین با تاکید بر نقش مهم اصناف در پیشبرد اهداف اقتصادی کشور و توزیع کالا و خدمات بین جامعه گفت: بدون همراهی و حضور موثر اصناف هیچ برنامهای در بازار قابلیت اجرا و عملیاتی شدن ندارد.
دولت برای جلوگیری از تشدید چالش در صندوقهای بازنشستگی بایستی پیشنهادهای تحولی در حوزه صندوقهای بازنشستگی و اصلاح سن و سابقه بازنشستگی در بودجه سال ۱۴۰۲ لحاظ کند.
عضو هیات رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: اگر قیمت معامله شده خودرو در بورس بالاتر از بهای تمام شده پایه و سود معقول باشد، تفاوت مذکور باید برای مصارف عمومی به طور مثال برای توسعه صنعت حمل و نقل هزینه شود.
بحران مدیریتی در حالی دومین دارنده منابع گازی جهان را دچار چالش جدی کرده است که رسانههای نزدیک به دولت مدتها بود «زمستان سخت اروپا و التماس آنها برای گاز ایران» را نوید میدادند.
تحلیل تکنیکال بورس در واقع علمی در بازارهای مالی است که در آن پیشبینی قیمتهای آینده بر اساس بررسی قیمتهای گذشته صورت میگیرد.
نرخ تسهیلات به سپرده ها پس از کسر سپرده قانونی در مهر ماه امسال، در 4 استان کشور بالاتر از 100 درصد بوده که اتفاقی خطرناک در اقتصاد قلمداد می شود. به باور برخی تحلیل گران این رویداد می تواند موجب رشد فزاینده نقدینگی شده و از این حیث این 4 منطقه را میدان انفجار نقدینگی می دانند.
در اولین روز هفته معاملات بورس و فرابورس تهران، شاهد تغییرات اندک شاخص سهام بانکها و موسسات اعتباری در بازار سرمایه بودیم.
در اولین روز کاری هفته معاملات بورس وفرابورس تهران شاهد افت شاخص سهام شرکت های انبوه سازی،املاک و مستغلات دربازار سرمایه بودیم.
با توجه به آمارهای سازمان امور مالیاتی طی ۷ ماهه سال جاری حدود ۲۷۰ هزار میلیارد تومان مالیات وصول شده است و درآمد مالیاتی مهر ماه ۵۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
ثبت نظر