درمان بیماری هلندی با اقتصاد دانش بنیان

به گزارش واحد مرکزی خبر ، محمدرضا ساروخانی در نشست اقتصاد مقاومتی و نظام بانکداری کشور افزود : کشورهای توسعه نیافته عمدتاٌ کشورهایی هستند که در مرحله اول توسعه قرار دارند و شاخص اصلی اقتصاد آنها تکیه بر اقتصاد متکی بر منابع طبیعی است و نمونه واقعی این کشورها، کشورهای دارای ذخایر غنی خدادادی طبیعی شامل نفت و گاز و منابع معدنی هستند. ساروخانی اظهار داشت : تکیه این کشورها به درآمدهای حاصل از این منابع طبیعی ، رشد اقتصادی آنها را به دلیل آسیب پذیری از نوسان های متعدد تحت تاثیر قرار داده و انها را با بیماری هلندی رو به رو کرده است. به همین دلیل این کشورها تلاش می کنند از این نوع اقتصاد خارج شوند و به سطح بالای اقتصادی که اقتصاد کارآیی محور است ، برسند. مدیرعامل بانک ملت خاطرنشان کرد: با توجه به مسائل پیش رو در عبور از این مرحله، کشورهای مبتلابه این عارضه که از آن به عنوان نفرین منابع یاد می شود به دلیل نوسان در درآمدهای حاصله با کسری بودجه مواجه می شوند و این کسری بودجه موجب انحراف در بودجه های عمرانی و در کل سرمایه گذاری های مولد می شود و اقتصاد واقعی کشور را به چالش می کشاند ، در نتیجه به دلیل تحت تاثیر قرار گرفتن برنامه های بلند مدت توسعه اقتصادی، رشد چنین کشورهایی متوقف می شود یا سیر نزولی پیدا می کند. وی با بیان اینکه این مهم در خصوص کشور ایران نیز صادق است ، تاکید کرد: آسیب پذیری درآمدهای نفتی کشور ما به دلیل نوسان های تصادفی و غیرتصادفی ، نمونه ای واقعی از آسیب پذیری کشورهای مبتلا به نفرین منابع یا معمای متناقض ثروث است. به طوری که از دیرباز نوسان درآمدهای نفتی کشور به دلیل نوسان های تصادفی همواره بودجه کشور و برنامه های بلندمدت توسعه اقتصادی کشور را تحت تاثیر قرار داده است. وی، بحرانی تر از آسیب پذیری های ناشی از نوسان تصادفی، نوسان های غیرتصادفی یا هدفداری را دانست که ائتلاف های بین المللی با هدف های مختلف بر کشورهای آسیب پذیر تحمیل می کنند و نمونه ان را می توان به طور واقعی در تحریم های بین المللی علیه کشورمان دید که رشد اقتصادی کشور را تحت تاثیر قرار داده است و تنها راه برون رفت از این بحران و عارضه ، خروج از وابستگی به درآمدهای اقتصادی تک محصولی مانند نفت است. ساروخانی با بیان اینکه متنوع سازی درآمدی تنها راهکار برون رفت از آسیب پذیری های ناشی از نوسان های درآمدی اقتصادهای متکی به منابع است ،‌ اظهار داشت : مقام معظم رهبری با علم و آگاهی به این معضلات در اقتصاد کشور، الگویی منحصر بفرد از اقتصاد را تحت عنوان اقتصاد مقاومتی برای اولین بار در جهان مطرح کردند و به نظر معظم له اقتصاد مقاومتی یعنی آن اقتصادی که در شرایط فشار یا تحریم، در شرایط دشمنی ها و خصومت های شدید می تواند تعیین کننده رشد و شکوفائی کشور باشد وی مردمی کردن اقتصاد، اجرای سیاست های اصل 44 قانون اساسی، استفاده از توانمندی های بخش خصوصی، افزایش ثروت ملی و صیانت از آن، کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و مدیریت مصرف و استفاده از ظرفیت و امکانات داخلی کشور را از شاخص های اصلی این الگوی ناب اقتصادی خواند و گفت: مانند تمامی اقتصادهای متعارف جهان شامل اقتصاد متکی بر منابع ، اقتصاد کارآیی محور و اقتصادهای پیشرفته نوآوری محور که هدف اصلی همه آنها دستیابی به رشد پایدار است، هدف اصلی اقتصاد مقاومتی نیز دستیابی به رشد پایدار تعیین شده است و رهبر معظم انقلاب در بخشی از بیانات خود رشد اقتصادی حقیقی را در گرو تولید ثروت از طریق دانش و علم برشمرده اند. مدیرعامل بانک ملت گفت: این مهم میسر نخواهد شد مگر با بسترسازی و اندیشیدن تمهیدات لازم برای گذر از اقتصاد کنونی و رهبر معظم انقلاب هم ، شرکت های دانش بینان را عاملی کلیدی در این مسیر دانسته و اعلام کرده اند یکی از بهترین مظاهر و موثرترین مولفه های اقتصاد مقاومتی، شرکت های دانش بنیان است که می تواند اقتصاد مقاومتی را پایدارتر کند. وی ادامه داد: اهمیت شرکت های دانش بنیان در تحقق اقتصاد مقاومتی به حدی است که رهبر معظم انقلاب تاکید کرده اند اگر شرکت های دانش بنیان جدی گرفته شود و از توسعه کمی و کیفی آنها حمایت شود، به واسطه ثروت آفرینی از طریق علم، اقتصاد کشور به شکوفایی حقیقی خواهد رسید quotation mark . ساروخانی گفت : به دلیل نقش کلیدی شرکت های دانش بنیان و توسعه کارآفرینی در تحقق اقتصاد مقاومتی، بند یک سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی صراحتاً به این مهم اختصاص یافته است و مهم ترین عامل اثرگذار در تقویت کارافرینی و دستیابی به اقتصاد دانش بنیان توسعه نظام تأمین مالی کارآفرینی است. وی گفت : معمولا افراد و نهادهای متعددی در تامین مالی کارافرینی ایفای نقش می کنند که بر حسب ریسک پذیری در طبقات متعددی قرار می گیرند و از جمله مهم ترین آنها می توان به شرکت های Venture Capital، فرشتگان کسب و کار، نهادهای مالی ساختار یافته از جمله انواع شرکت های سرمایه گذاری و سرمایه گذاری مشترک، صندوق های بازنشستگی ، شرکت های بیمه و بانک ها اشاره کرد. ساروخانی با تاکید بر اینکه بانک ها نقشی اساسی در نظام تامین مالی ایفا می کند و با استفاده از نقش نظارت تفویضی خود یا اصطلاحا Delegated Monitoring نقشی محوری در هدایت منابع کشور به سمت بخش واقعی اقتصاد دارد، افزود: یکی از عوامل اساسی در فرایند راستی آزمایی دقیق Due diligence بانک ها، عامل ریسک است. وی ادامه داد: در فرایند غربالگری دقیق پروژه های دانش بنیان ، ریسکی بودن و عدم قطعیت جریان های نقدی طرح های دانش بنیان به ویژه در فازهای اولیه توسعه، آنها را از منظر بانک ها فاقد بانک گذاری Bankability می داند و اعطای تسهیلات از سوی شبکه بانکی به این طرح ها را به دلیل وجود الزامات نظارتی تقریبا غیر ممکن می کند. ساروخانی اظهار داشت : بر اساس فرمایشات رهبر معظم انقلاب در سال 1404 باید حداقل 20 درصد از درآمد کشور را از راه صنایع دانش بنیان و فعالیت های تجاری دانش بنیان تامین کنیم. مدیرعامل بانک ملت با اشاره به اینکه با توجه به محدودیت زمانی در افق زمانی تعیین شده جهت دستیابی به اهداف سند چشم انداز و برنامه های کمی آن، این چالش نباید مانع دستیابی به اهداف متعالی اقتصاد دانش بنیان شود، تصریح کرد: فرایند تخریب خلاق هدف گرا یا Objective Oriented Creative Destruction الگوها و خط مشی های موجود و استفاده از مدلی ترکیبی از مدل های موازی، ترمیمی و پدافندی اقتصاد مقاومتی راهگشا خواهد بود و باید نقاط قوت و ضعف موجود سیستم اقتصادی کشور شناسایی و بر ای بهره برداری از فرصت ها و مقابله با تهدیدات برنامه ریزی دقیق صورت گیرد. وی یادآور شد: با استفاده از اطلاعات حاصل از پایش اولیه لازم است تمامی گزینه های استراتژیک شناسایی و راهبردهای سازگار با شرایط کشور تدوین شود ، زیرا تدوین معیارهای عملکرد و اجرای برنامه های کوتاه مدت و میان مدت در ارزیابی عملکرد برنامه ها نقش اساسی دارد و در اصلاح برنامه ها و دستیابی به اهداف نقش اساسی ایفاد خواهند کرد. ساروخانی با در نظر داشتن مصلحت ملی کشور در شرایط کنونی پیشنهاد کرد بسترهای لازم نظارتی و قانونی جهت راه اندازی صندوق های خطرپذیر از سوی نهادهای مالی شرکت پیاده سازی شود و بسته های اعتباری ویژه شرکت های دانش بنیان برای خریداران محصولات این شرکت ها طراحی شود. همچنین بر اساس پیشنهاد دیگر مدیرعامل بانک ملت، استفاده از ظرفیت های شرکت های وابسته به بانک ها (لیزینگ ها)برای تأمین تجهیزات مورد نیاز شرکت های دانش بنیان و راه اندازی واحدهای خاص مشاوره حقوقی و مالی در بانک ها برای ارائه خدمات به این گونه شرکت ها باید در دستور کار قرار گیرد. وی تصریح کرد : بانک ملت به منظور کمک به تحقق اقتصاد مقاومتی و لبیک به فرمان رهبر معظم انقلاب و برداشتن گام عملی در اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی دو اقدام عملی را در دستور کار قرار داده است که اقدام نخست همزمان با ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی در بهمن 1392 عملیاتی شد و همان رونمایی از اولین شرکت تامین مالی کارآفرینی کشور تحت عنوان گروه توسعه کارآفرینی ملت است که نقطه عطفی در توسعه نظام تأمین مالی کارافرینی کشور محسوب می شود. وی گفت : این نهاد مالی که از ان تحت عنوان بانک ونچر در کشور یاد می شود و نوعی نهاد مالی ساختار یافته است از انواع شرکت سرمایه گذاری ونچر کپیتال است که علاوه بر دارا بودن ویژگی های کلیدی اینگونه شرکت ها، همزمان از پشتیبانی و حمایت بانک ملت و نهاد های مالی زیر مجموعه ان از یک طرف و مجموعه دانشگاه صنعتی شریف از سوی دیگر برخوردار می شود و با اتکا به همین ویژگی ها می تواند در صورت صدور مجوزهای لازم از نهاد های ذیربط از جمله بانک مرکزی نقشی اساسی در تحقق اقتصاد مقاومتی ایفا کند. مدیرعامل بانک ملت خاطرنشان کرد: همچنین بانک ملت با هدف کمک به خط مشی گذاری یا اصلاح خط مشی های موجود با همکاری نمایندگان مجلس، مرکز پژوهش های مجلس، مدیران و مشاوران نهادهای دولتی و استادان کشور و مدیران ارشد مجموعه بانک ملت، با تشکیل کارگروه اقتصاد مقاومتی ، التزام عملی خود را در این مسیر سترگ به منصه ظهور گذاشته و امیدوار است نقشی اساسی در این حرکت جهادی ایفا کند.