بازگشت ارزهای صادراتی با مشوق‌هایی بیشتر

به گزارش شبکه خبری بانک و بیمه "بینا" به نقل از ایرنا 

اما تمام تبعات عدم بازگشت ارزهای صادراتی را نباید متوجه صادر‌کنندگان کرد بلکه سیاستگذار نیز به نوبه خود در این جریان سهم دارد. تا زمانی که بخشنامه‌های یک شبه، انواع ممنوعیت در واردات و صادرات را به همراه دارد، تجار نمی‌توانند از مسیرهای تعیین شده مانند واردات در ازای صادرات، ارزهای خود را به کشور وارد کنند و برنامه‌‌های بلندمدت بخشنامه‌های بازگشت ارزی زمانی بهترین نتیجه ممکن را به همراه خواهند داشت که سایر بخش‌های اقتصادی نیز با هماهنگی بیشتری با آنها همکاری کنند.

**وقتی آمار مسوولان نیز متفاوت است
بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور موضوع جدیدی نیست و دو نهاد مهم اقتصادی، وزارت اقتصاد و بانک مرکزی همواره از تلاش‌هایی برای بازگرداندن ارز به کشور سخن گفته‌اند. این تلاش‌ها در حالی است که مسوول هر دو نهاد، آمارهای متفاوتی از میزان بازگشت ارز به کشور ارایه می‌دهند.اوایل اردیبهشت دژپسند از عدم بازگشت 30 میلیارد دلار ارز صادراتی سخن گفته بود.

وزیر اقتصاد عدم بازگشت 75 درصد از ارزهای صادراتی را طبق ورود 10 میلیارد دلار ارز به سامانه نیما و صادرات غیرنفتی 40 میلیارد دلاری اعلام کرد. پس از چند روز مشاور وزیر اقتصاد نیز تاکید کرد که 30 میلیارد دلار به هیچ طریقی به کشور بازنگشته است. اما رییس کل بانک مرکزی که متولی اصلی سیاستگذاری در حوزه ارزی است‌ نه تنها آمارهای ارایه شده توسط وزارت اقتصاد را زیر سوال برد بلکه بازگشت ارز به کشور را 60 درصد اعلام کرد. همتی رقم ارزهای بازگشته به کشور را حدود 19 میلیارد دلار اعلام کرد.

**تشویق برای ورود ارز بیشتر
بانک مرکزی برای تسریع روند ورود ارز صادرات غیرنفتی به کشور، تشویق‌هایی را برای صادرکنندگان در نظر گرفت. یکی از آنها راه‌اندازی سامانه نیما بود. هر چند که ابتدا اختلاف قیمتی بین سامانه نیما و بازار آزاد زیاد بود اما با گذشت زمان و اتخاذ سیاست‌های پولی، نرخ ارز روند نزولی به خود گرفت تا این هم دلیل تشویقی برای افزایش ورود ارز به کشور باشد.در آخرین راه ترغیب صادرکنندگان برای ورود ارز به کشور، بسته‌ای روز دوشنبه توسط بانک مرکزی رونمایی شد که جزییات آن روز سه‌شنبه منتشر شد. در این بسته بدون استفاده از زور برای بازگرداندن ارزهای صادراتی به کشور تمهیداتی اندیشیده شده است.

مدیر اداره صادرات بانک مرکزی، این بسته را در راستای سیاست‌های کلی سال گذشته اعلام کرد و در خصوص آن توضیحاتی داد. صمد کریمی 22 فروردین 97 را روزی دانست که کلیه صادرکنندگان مجاب شدند، ارز حاصل از فروش را به چرخه ارزی و اقتصادی کشور برگردانند.

کریمی دوم اردیبهشت سال گذشته را روز تعیین تکلیف در خصوص نحوه بازگشت در هیات دولت دانست. چراکه در جریان آن جلسه روش‌های واردات در مقابل صادرات و چگونگی بازگشت ارز به سامانه نیما تصمیم‌گیری شد. طبق گفته مدیر اداره صادرات بانک مرکزی در بسته جدید ارزی دو گروه پتروشیمی و سایر صادرکنندگان و میزان بازگشت ارزشان به سامانه نیما مشخص شده است. یکی از مشوق‌های بانک مرکزی متوجه صادرکنندگانی است که بیش از 70 درصد از ارز خود را به سامانه نیما عرضه کرده‌اند.

**بسته جدید بانک مرکزی
تشویق و تنبیه توامان خلاصه بسته جدید بانک مرکزی است. در این بسته صادرکنندگانی که بیش از 70 درصد ارزهای خود را به کشور بیاورند و در نیما عرضه کنند، تشویق می‌شوند.

عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی در خصوص بخشنامه بانک مرکزی درباره سیاست‌های ارزی سال 98 در برابر صادرکنندگان می‌گوید: در این بخشنامه پیش‌بینی شده که پتروشیمی‌ها که عمده صادرکنندگان غیرنفتی هستند، بتوانند حداقل 60 درصد از ارز خود را در سامانه نیما عرضه کنند و مابقی نیز به خود آنها اختصاص یابد چراکه خودشان به واردات تجهیزات احتیاج دارند.

او ادامه می‌دهد: همچنین در بخشنامه روز گذشته بانک مرکزی تاکید شده که مابقی صادرکنندگان برای اینکه تسهیلات بیشتری در اختیارشان قرار گیرد باید حداقل 50 درصد صادرات خود را در سامانه نیما عرضه کرده و مابقی آن را می‌توانند به‌ صورت اسکناس وارد کشور کنند یا به ‌صورت واردات در برابر صادرات توسط خود یا دیگران اختصاص دهند و دلیل اصرار بانک مرکزی برای عرضه این ارز در سامانه نیما به این دلیل بوده که این سامانه منبع تامین کالاهای اولیه و اساسی کشور، مواد اولیه کارخانه‌ها، مواد واسطه‌ای و کالاهای ضروری است. رییس کل بانک مرکزی کمک صادرکنندگان به دولت برای تامین ارز را مهم‌ترین مساله برای پشت سر گذاشتن تحریم‌ها با سرعت بیشتری دانست. او در این خصوص گفت: با تسریع ورود ارزهای صادراتی به کشور در کمتر از دو ماه می‌توان 6 میلیارد دلار ارز تامین کرد.

همتی با اشاره به اینکه به ‌دلیل اعمال تحریم‌ها، هزینه‌ معاملاتی و تخفیفاتی برخی صادرکنندگان در خارج از کشور افزایش یافته است، می‌گوید: بر این اساس مصوب شده که هر صادرکننده بر مبنای پایه صادراتی گمرک 80 درصد ارز را به کشور بازگرداند و 20 درصد مابقی از آن کم می‌شود که امیدوارم با این حرکت سال جاری نسبت به سال گذشته شرایط بهتری تجربه شود.

**هشدار به سرمایه‌گذاری در ارز
بخش دیگری از صحبت‌های رییس کل بانک مرکزی پیرامون وضعیت بازار ارز بعد از ارایه بخشنامه‌های مختلف ارزی بود. به اعتقاد همتی مردم نباید وارد بازار ارز شوند چراکه ممکن است زیان ببینند. همتی با تاکید بر اینکه بسیاری از نوسانات بازار ارز سیاسی است، تصریح کرد: مردم نباید وارد این بازار شوند چراکه ممکن است متضرر شوند. ظرف این دو هفته قیمت ارز حدود دو هزار تومان کاهش یافته است بنابراین توصیه می‌شود، مردم با توجه به متغیرهای سیاسی تاثیرگذار در بازار ارز وارد آن نشوند.

او ذخایر ارزی در کشور را کافی دانست و از اراده بانک مرکزی برای ورود به بازار ارز سخن گفت.همتی با یادآوری اینکه اقشار متوسط رو به پایین جامعه تحت فشار هستند، ادامه داد: تمام تلاش دولت این بوده که فشار تورمی به این اقشار را کاهش دهد و در این راستا دنبال راهکارهایی بوده تا از میزان این فشارها کاسته شود.

تفاوت قیمت نرخ ارز بین سامانه نیما و بازار آزاد، یکی از دلایل صادرکنندگان برای عدم بازگشت ارزها بود. اما دلیل دیگر وجود ممنوعیت در صادرات یا واردات کالاهاست. بخشنامه‌های یک شبه که در یک سال گذشته پای ثابت تصمیم‌گیری‌های اقتصادی بوده، نا اطمینانی را در صادرکنندگان افزایش داده تا جایی که برخی نمی‌توانند از مسیر تعیین شده برای بازگرداندن ارزهای صادراتی که همان واردات در مقابل صادرات است، استفاده کنند. این مسیر یکی از راهکارهای بخش خصوصی برای بازگرداندن ارز به کشور است و هر گونه اختلالی در عملیاتی شدن آن، بازگشت ارز را با چالش روبه‌رو می‌کند.

در شرایطی که وزارتخانه‌های متولی امر تجارت با عدم هماهنگی، سیاستگذاری تجاری می‌کنند شاید بتوان بازگشت ارز پتروشیمی‌ها را افزایش داد ولی سایر صادرکنندگان یا فعالیت خود را کم کرده یا پایان می‌دهند. مورد دیگری که عدم رغبت صادرکنندگان را به دنبال دارد، سخت‌ شدن شرایط برای فعالیت صادرکنندگان است. تحریم، تجارت را با چالش‌های مختلفی روبه‌رو کرده است. بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های بانک مرکزی‌، آینده تجارت را با نا اطمینانی مواجه کرده است.

نکته دیگر، چند نرخی بودن ارز است. با وجود اختلاف قیمتی بین ارز دستوری و بازار آزاد تقریبا رغبتی برای ورود ارزهای صادراتی به کشور برای صادرکنندگان نمی‌ماند. شاید بهتر باشد دولت و بانک مرکزی قدری از دخالت‌های خود در بازار ارز را کاهش دهند تا عرضه ارز به کشور افزایش یابد.

منبع: روزنامه اعتماد؛ 1398.03.01
گروه اطلاع رسانی**9370**9131