انزوای بانکی نتیجه اجتناب ناپذیر رد لوایح FATF

به گزارش شبکه خبری بانک و بیمه "بینا" به نقل از ایرنا 

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، «اسحاق جهانگیری»، معاون اول رئیس جمهور در روزهای اخیر بیان داشت: ‌وقتی اقتصاد ایران دچار مشکل جدی می شود که ارتباط آن با اقتصاد دنیا قطع شود. ممکن است که طراحی آمریکایی ها این باشد که ارتباط ‎اقتصاد ایران با ‎اقتصاد دنیا قطع شود، اما طراحی ما نباید این باشد. همه هم و غم ما باید این باشد که اقتصاد ما با اقتصاد دنیا در تعامل باشد. ‌این چه حرفی است که اگر کسی از تصویب ‎لوایح چهارگانه FATF مربوط به اقدامات مالی حمایت کند، عده ای او را متهم به خیانت می کنند. اگر بر روی تصویب لوایح اصرار می شود بر اساس نیاز کشور است اما در عین حال باید دغدغه های مربوط به این لوایح را هم در جای خود مورد توجه قرار داد.
واقعیت این است که طبق نظر کارشناسان نیز مهمترین موضوع در بحث FATF همین تداوم ارتباط بخش های مختلف اقتصاد کشور و از جمله بخش بانکی و بخصوص بانک مرکزی با اقتصاد دنیا است.
نظر به اهمیت موضوع پژوهشگر ایرنا گفت وگویی با آلبرت بغزیان، اقتصاددان و استاد دانشگاه انجام داده است.
بغزیان در ابتدای سخنان خود اظهار داشت: ببینید FATF در واقع اشاره به توصیه هایی دارد که گروه مشترک اقدام مالی بعد از حادثه یازده سپتامبر در جهت مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم و غیره به کشورها می کند. توصیه های این گروه مبنی بر این است که بانک ها در مورد پرداخت های بین المللی مرکزیتی داشته باشند. در واقع می خواهند مبدأ، مقصد و منشأ پرداخت هایی که در سطح بین المللی صورت می گیرد معلوم باشد تا بدین ترتیب مشأ و مبدأ کمک هایی که به گروه های تروریستی می شود مشخص شود.
وی در ادامه گفت: اگر این موضوع را هم در نظر نگیریم بحث سویفت و مبادلات بانکی در میان است. یعنی بانک هایی هم که می خواهند با سایر بانک ها در کشورهای دیگر مبادله بانکی داشته باشند باید متعهد به FATF باشند تا در مبادلات بانکی به پولشویی و پول های کثبف متهم نشود و اعتبارشان از بین نرود. وقتی این دوتا را کنار همدیگر قرار می دهیم، می بینیم که هر دو لازم و ملزوم یکدیگرند. در شرایط فعلی جابجایی پول از طریق سوئیفت انجام می شود و آنها هم شرط شان پذیرفتن توصیه های FATF است.

** قبول توصیه های FATF به معنای اجرای فوری آنها نیست
این استاد دانشگاه با بیان اینکه در بحث بانکی تحریم ها مبادلات بانکی را به غذا و دارو محدود کردند، گفت: در مورد FATF اینطور نیست که همین فردای پس از تصویب ما تسلیم آنها بشویم و هرچه گفتند را انجام بدهیم. در واقع خیلی از کشورها بعد از چند سال که از عضویت شان می گذرد هنوز 50 درصد تعهدات خود را انجام نداده اند. یعنی کشورها اول موافقت شان را اعلام می کنند، بعد باید ساختارهایی برای این کار شکل بگیرد و اینطور نیست که فردای تصویب همه اطلاعات بانک ها در اختیار آنها قرار بگیرد. در واقع پس از عضویت، تازه کشورها شروع می کنند به ایجاد و فراهم سازی بسترها. مثلاً کشورهایی مانند افغانستان که FATF را پذیرفتند هنوز بیست درصد مسیر را هم نرفته اند.
وی در ادامه توضیحات خود گفت: بنابر این فکر می کنم در این مورد کمی ناآگاهی وجود دارد. همین ناآگاهی باعث شده است تا عده ای بگویند چون ما نمی دانیم عواقب اینکار چه می شود و نسبت به آن شک دارند دیگر نپذیرند. این یعنی انزوا، یعنی ایجاد شک برای کشورهای خارجی، یعنی اینکه ما مسائلی داریم که نمی خواهیم به این کنوانسیون ها ملحق شویم و توصیه های FATF را بپذیریم. در واقع عدم تصویب آن در مقابل آنهایی که ما را با تعریف خودشان متهم می کنند به فعالیت های تروریستی ایجاد شبهه بیشتری می کند.

** تشدید نگرانی و گرانی بیشتر
این استاد دانشگاه گفت: ببینید هرچقدر که ما فاصله خود را با دنیا به ویژه از نظر نقل و انتقالات ارزی بیشتر کنیم باعث نگرانی بیشتر در داخل می شود. بعضی ها ممکن است بخواهند برای رفع این نگرانی دارایی خود را به چیزی قابل حمل و در عین حال با ارزش تبدیل بکنند. یعنی به صورت ریال و یا به صورت مسکن نگه ندارند. خوب بهترین گزینه ارز است و از کانال های مختلف آن را تأمین می کنند. بنابر این هر چقدر کشمکش ها بیشتر باشد مردم بیشتر نگران می شوند این به تقاضا برای ارز دامن می زند و در نتیجه قیمت ها بالا می رود. البته ما در دوره ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد تجربه گرانی ارز و در نتیجه گرانی کالاهای دیگر را داشتیم، اما به این شدت نبود. مثلاً خودرو گران شد ولی دیگر نه به این شکلی که الآن در بازار می بینیم. اما الآن شما مشاهده می کنید که در فاصله کوتاهی همه بازار به هم می ریزد.

** عدم تصویب FATF به معنای انزوای بانکی است
بغزیان عنوان داشت: اگر FATF تصویب نشود خود بانک مرکزی و به طور کل سیستم بانکی ما منزوی می شود. البته این تنها پیامد نیست. در طرف مقابل نیز اقداماتی صورت می گیرد؛ یعنی تنبیه هایی را در نظر خواهند گرفت. البته اینظور نیست که خود FATF تنبیه کند اما کشورهای عضو را مجاب می کند که با کشورهایی که عضو نیستند مبادلات اقتصادی شان را کم کنند، و یا اصلا انجام ندهند. بنابر این، ممکن است کشورهایی که عضو هستند و با کشورهای غیر عضو مانند ایران رابطه بانکی و اقتصادی داشته باشند را به همکاری در زمینه تأمین مالی تروریسم و غیره متهم کند. این است که ما بیشتر منزوی می شویم.
این اقتصاددان در نهایت گفت: به نظر من مشکلی در پذیرش FATF وجود ندارد. مگر اینکه دولتمردانی که مخالف تصویب آن هستند واقعاً دلایلی داشته باشند که ما از آنها بی خبر باشیم. در غیر این صورت من فکر نمی کنم در قبول آن ضرر کنیم. به نظرم بهتر است آن را بپذیریم، سپس وارد مذاکره بشویم. اینطور نیست که فوراً همه چیز را به اجرا بگذاریم. اگر هم قبول نکنیم، بدون شک با منزوی شدن سیستم بانکی ما اثرات قابل توجهی روی گران شدن ارز و کالاها خواهد داشت. البته بستگی به مدیریت دولت هم دارد. دولت مدتی خوب مدیریت کرد و توانست ارزی که تا حدود بیست هزا رتومان رفته بود را تا سطح نه هزارتومان هم پایین بیاورد.
پژوهشم**س-م**1552