آمازون حمل‌و‌نقل در بورس

استارت‌آپ ضررده

اوبر از سال ۲۰۱۶ تاکنون حدود ۱۰ میلیارد دلار ضرر کرده است که حدود هفت میلیارد دلار آن در دو سال گذشته اتفاق افتاده است. اما کسانی که با استارت‌آپ‌ها آشنا باشند می‌دانند که موضوع ضرر به‌خصوص در سال‌هایی که این شرکت‌ها در حال رشد سریع هستند نشان‌دهنده عدم سلامت کسب و کار آ‌نها نیست. استارت‌آپ‌ها در واقع با رشد سریع و هزینه به سرعت سهم بزرگی از بازار را از آن خود می‌کنند و در واقع با گردش مالی بزرگی که ایجاد می‌کنند، می‌توانند هزینه‌های خود را متوازن کنند. این مدلی است که استارت‌آپ‌های موفق و بزرگ نیز پیش از این انجام داده‌اند از جمله آنها شرکت آمازون است که تا همین چند سال قبل هم همچنان عملکرد مالی‌اش شامل ضرر بود اما در مقابل رشد سهام آن در نهایت آن را به یکی از چند شرکت با ارزش جهان تبدیل کرده است. اوبر اما آنچنان که دارا خسروشاهی مدیرعامل فعلی آن می‌گوید خود را یک شرکت تکنولوژی معرفی می‌کند. شرکتی که می‌خواهد روی سفر هوشمند و تکنولوژی‌های هوشمند جابه‌جایی مسافر متمرکز باشد. اوبر در این سال‌ها با رشد سریع خود تقریبا الگوی بسیاری از استارت‌آپ‌ها در مدل رشد بوده است.

اوبر به چنان شرکتی تبدیل شده که حتی در دوره‌ای بنیان‌گذارش را از سمت مدیرعاملی کنار گذاشت تا در مسیر رشد آن اختلالی انجام نگیرد. رقبای اوبر چه در آمریکا و چه در سایر نقاط جهان این مدل کسب وکار را کپی کرده‌اند و برخی از آنها در بازارهای مختلف رقیب خود اوبر شده‌اند. یکی از آنها تاکسی اینترنتی لیفت است که در عرضه عمومی سهام بر اوبر پیشی گرفت و حدود سه هفته قبل سهامش را در بورس عرضه کرد. لیفت هر سهمش را در بورس به ازای ۷۲ دلار قیمت‌گذاری کرد اما از آن زمان تاکنون این قیمت با ۱۱ درصد افت به حدود ۶۱ دلار به ازای هر سهم رسیده است. حالا اوبر با نگاهی به وضعیت رقیب کوچک‌ترش لیفت می‌خواهد سهمی به ارزش ۱۰ میلیارد دلار را در بورس عرضه کند.

بازیگر بزرگ بازار حمل و نقل

اوبر هم اکنون ۶۵ درصد سهم بازار در کشورهایی چون آمریکا، کانادا،‌ نیوزیلند، استرالیا و همچنین در اروپا را در اختیار دارد. اوبر حالا می‌گوید سهم این شرکت از بازار حمل و نقل جهان بالغ بر یک درصد است. اوبر لزوما در همه کشورها روند موفقی نداشته و در کشوری چون چین رقابت را به رقیب محلی خود استارت‌آپ DIDI واگذار کرده است. در هنگام شکست در بازار چین اوبر تصمیم گرفت کل بخش عملیات خود در چین را در ازای بخشی از سهم رقیبش به آن واگذار کند. نوآوری‌های اوبر در نقاط مختلف جهان آن را زبانزد کرده از جمله در هند این شرکت سرویس قایق اینترنتی را راه‌اندازی کرده یا در سانفرانسیسکو اسکوتر و دوچرخه را هم به اپلیکیشن تاکسی اینترنتی خود افزوده است. اوایل فروردین ماه این شرکت بزرگ‌ترین رقیبش در خاورمیانه یعنی شرکت کریم (CAREEM) را خرید. این خرید ۶/ ۳ میلیارد دلاری بزرگ‌ترین خرید اوبر پیش از ورود به بورس است و سهم این شرکت در بازار حمل و نقل خاورمیانه را به شکل قابل‌توجهی افزایش داد.

اوبر حتی در کشورهای اطراف ایران هم هست از جمله در سال ۲۰۱۸ در سلیمانیه عراق و نجف سرویسش را فعال کرد. اوبر نشان داده که بحث ضرر و عملکرد مالی نه چندان جالب آن را می‌تواند با بحث دورنمای این شرکت در آینده و صنعت جایگزین کند و از این رو یکی از بهترین استارت‌آپ‌ها در جذب سرمایه است. اما هنگام ورود به بورس، جایی که موضوع ضرر و زیان مطرح می‌شود، ماجرا دیگر سرمایه ‌گذاران استارت‌آپی نیستند. کاتلین اسمیت می‌گوید: اگر درآمدتان چیز جالبی برای گفتن ندارد بهتر است در مورد پلت‌فرم صحبت کنید چون اینجا تنها جایی است که سرمایه‌گذاران حاضرند دلیل ضرر کسب وکارتان را متوجه شوند. اوبر ششم اردیبهشت را برای ورود به بورس تعیین کرده است. احتمالا بزرگ‌ترین عرضه سهام در سال ۲۰۱۹ و یکی از بزرگ‌ترین واگذاری‌های سهام در صنعت تکنولوژی.

اوبر پیش از عرضه عمومی سهام برای نخستین بار عملکرد مالی خود را به‌طور شفاف در اختیار سرمایه‌گذاران گذاشته است که بر این اساس در سال ۲۰۱۸ حدود ۴/ ۳ میلیارد دلار ضرر عملیاتی داشته است. در همین سال این شرکت حدود ۹۹۷ میلیون دلار سود هم نشان داده که هرچند نسبت به ضرر آن کم است اما نسبت به سال قبل ۴۰ درصد رشد نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد کسانی که می‌خواهند سهام اوبر را بخرند باید به چیزی به غیر از آمارهای مالی این شرکت نگاه کنند. اوبر هنگام معرفی خود به سرمایه‌گذاران قبل از ورود به بورس این شرکت را آمازون حمل و نقل نامیده است. آمازون هم هنگام ورود خود به بورس اوضاع مالی مناسبی نداشت امروز اما سهام آمازون از قوی‌ترین سهام‌ موجود در بورس است.