مهار ایدز در معتادان تزریقی/ تعهد ایران برای حذف ۳ بیماری همه‌گیر

 دکتر سیدحسن هاشمی در دومین اجلاس مشورتی وزارت بهداشت با صندوق جهانی مقابله با ایدز، سل و مالاریا گفت: جمهوری اسلامی ایران موفق شده با برنامه کاهش آسیب که هم در زندان‌ها و هم در جامعه اجرا می‌شود، انتقال HIV را در میان مصرف کنندگان تزریقی مهار کند، هر چند که مصرف تزریقی کماکان یکی از عوامل اصلی همه‌گیری HIV در کشور به شمار می‌رود، اما سهم دیگر عوامل انتقال HIV در کشور در حال افزایش است.

وی افزود: پاسخ نظام سلامت ایران به موج جدید انتقال HIV  که مستلزم پاسخی هماهنگ‌تر و فرابخشی است، در حال تکامل است؛ به طوریکه در یک سال گذشته فراوانی مراجعه به مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری هشت برابر، تعداد آزمایش‌های انجام شده چهار برابر و افراد تحت درمان‌های ضد ویروسی دو برابر شده است.

وزیر بهداشت با بیان اینکه همچنین ۱۶۰ پزشک درمانگر برای خدمات سرپایی ایدز تربیت شدند که به صورت شبکه‌ای با مرکز تحقیقات ایدز در تماس هستند، ادامه داد: در عین حال با حمایت صندوق جهانی مقابله با ایدز، سل و مالاریا، ۱۳ قطب آزمایشگاهی در کشور با بهترین تجهیزات تشخیصی، مراقبتی و بررسی تاثیر درمان HIV راه‌اندازی شده است. در عین حال برنامه کاهش آسیب و نظام مراقبت بیماری‌های آمیزشی بازنگری شد؛ به نحوی که تمام مراجعات از نظر HIV آزمایش شوند.

هاشمی همچنین اظهار کرد: چهارمین برنامه کنترل ایدز با چشم انداز پایان دادن به همه‌گیری ایدز تا سال ۲۰۳۰ با اتخاذ رویکرد مسیر سریع، در برگیرنده اهداف ۹۰-۹۰-۹۰ است که در اسفندماه ۱۳۹۴ به تصویب شورای عالی سلامت و امنیت غذایی به ریاست رئیس جمهور رسید و انجام این اقدام به عنوان اولین کشور منطقه در ایران در این راستا نشانگر تعهد ایران به تلفیق رویکردهای تجربی و مبتنی بر شواهد و با در نظر گرفتن ملاحظات فرهنگی است.

مالاریا در ایران در آستانه ریشه‌کنی

هاشمی ادامه داد: همچنین با مشارکت صندوق جهانی مبارزه با ایدز، مالاریا و سل، بیماری مالاریا در کشور مهار شده است؛ به طوریکه بروز سالیانه آن از ۸۰۰۰ مورد به ۵۴ مورد در سال گذشته رسیده است و مالاریا در ایران در آستانه ریشه کنی است.

روند کاهشی سل

وزیر بهداشت همچنین گفت: بروز و شیوع سل نیز به طرز چشمگیری در کشور کاهش یافته است و مداخلات درمانی در زمینه این بیماری موثر واقع شده‌اند. هر چند که ما شاهد برخی بیماران مبتلا به سل مقاوم به درمان از کشورهای همسایه هستیم که خوشبختانه با حمایت صندوق جهانی مقابله با ایدز، مالاریا و سل امکانات پیشرفته تشخیصی در کشور فراهم شده و برنامه درمان سل مقاوم در ۱۱ قطب کشور ایجاد شده است و برنامه راهبردی کشوری را با توان بالا پیگیری می‌کنیم.

هاشمی با بیان اینکه شاید مهم‌ترین نشانه تحول جمهوری اسلامی ایران، سرمایه‌گذاری و پاسخ کشور به این همه گیری‌ها به ویژه برای جمعیت در معرض خطر باشد، گفت: باید توجه کرد که ۹۵ درصد هزینه‌های مرتبط با HIV از منابع داخلی ما تامین می‌شود و با سازماندهی مناسب در ساختار نظام سلامت و همچنین با تشکیل معاونت اجتماعی در وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی استان‌ها، این رقم افزایش خواهد یافت.

وزیر بهداشت افزود: دولت جمهوری اسلامی ایران و شورای عالی سلامت و امنیت غذایی با تصویب منابع مالی برنامه چهارم ایدز و دستور اجرای آن گام بلندی برداشته است و بر این اساس ما از کمک‌های راهبردی کلیه سازمان‌های بین‌المللی از جمله صندوق جهانی مقابله با ایدز، سل و مالاریا قدردانی کرده و امیدواریم مرحله جدیدی از تبادل دانش و فناوری را شاهد باشیم.

هاشمی با تاکید بر اینکه در این حوزه نقش نهادهای خیریه و سازمان‌های غیر دولتی و بخش خصوصی نیز باید ارتقا یابد، گفت: چرا که تنها با همراه کردن شرکای جدید و شتاب بخشیدن به اقدامات است که می‌توانیم این همه گیری‌ها را پایان دهیم.

وی با بیان اینکه منطقه مدیترانه شرقی بالاترین روند افزایش ایدز و در عین حال کمترین پوشش درمانی را در این زمینه در جهان دارد، گفت: در حال حاضر ۹۶ درصد نیاز دارویی ایران در کشور تامین می‌شود و ما امکان تولید داروهای پیشرفته ایران را در سایر کشورهای منطقه داریم. تاکید می‌کنم که کشور ما مشتاق همکاری‌های بین‌المللی برای کاهش هزینه درمان، بهبود دسترسی به خدمات پیشگیری، مراقبت و درمان است تا بتوانیم اهداف ۹۰-۹۰-۹۰ را برای کنترل ایدز، ریشه کنی مالاریا و مهار سل محقق کنیم. در عین حال تعهد ما به حفظ سلامت و کرامت افرادی است که با HIV زندگی می‌کنند.

هاشمی با اشاره به اجرای طرح تحول نظام سلامت در کشور گفت: طرح تحول نظام سلامت که با حمایت مسئولان نظام آغاز شده، امکان هدایت پاسخ به همه‌گیری‌ها را به مناطقی که بیشترین نیاز را دارند فراهم کرده است و بر این اساس پیشرفت ما به سمت هدف نهایی یعنی پایان بخشیدن به همه‌گیری این سه بیماری را تسریع می‌کند.

هاشمی ادامه داد: شبکه بهداشت جمهوری اسلامی ایران با اتکا به بیش از ۳۰ سال تجربه موفقیت آمیز می‌داند که دستیابی به اهداف مذکور تنها با ادغام برنامه HIV در نظام شبکه و استفاده دقیق از آمار و اطلاعات جهت بهبود کمیت و کیفیت برنامه‌ها امکان پذیر است. در عین حال موفقیت نهایی پاسخ جهانی به ایدز حاصل همکاری موثر در سطوح کشوری منطقه‌ای و بین المللی خواهد بود.

هاشمی ادامه داد: در منطقه خاورمیانه و آفریقای شمالی همانطور که روزانه می‌بینیم مسائل جدی‌تری وجود دارد که در رقابت با موضوعات سلامت توجه و منابع ما را به خود جلب می‌کند. به ویژه آنهایی که در اثر درگیری‌های داخلی یا مداخلات انسانی فاجعه‌بار مانند بمباران انسان‌های بی‌گناه در یمن پدید آمده‌اند. بنابراین یک برنامه جامع و موثر برای کاهش خطر و تامین خدمات بهداشتی و درمانی برای این مناطق عملیاتی و چالش برانگیز لازم است و به همین علت سازمان‌های بین‌المللی را به توجه به این کشورها فرامی‌خوانیم.

هاشمی با بیان اینکه نظام مراقبت ایران نظامی بسیار موثر است، گفت: این نظام اطلاعات روزآمد را درباره همه گیری‌ها و پاسخ به آن فراهم می‌سازد و با تاسیس مرکز منطقه‌ای نظام مراقبت ایدز که همکار سازمان جهانی بهداشت است و حمایت موثر از تحقیقات نظام سلامت بیشترین تعداد پژوهش‌های ملی و محلی را در زمینه ایدز و در بین کشورهای منطقه دارد و ما آماده‌ایم تا تجربیات خود در حوزه کنترل بیماری‌های همه‌گیر را در اختیار کشورهای علاقه‌مند قرار دهیم.

هاشمی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران از این فرصت برای پایان دادن به بیماری‌های همه گیر در منطقه و جهان استفاده می‌کند و بر مبنای پیشرفت‌های جدید در حوزه تامین مالی خدمات سلامت اجازه می‌خواهم که پیشنهاد کنم تا یک قطب منطقه‌ای برای آموزش، حمایت و ترویج در حوزه سلامت به ویژه در حوزه سه بیماری ایدز، سل و مالاریا با پشتیبانی فنی، بین المللی و با همکاری در حوزه سرمایه گذاری در منطقه مدیترانه شرقی ایجاد شود.

هاشمی همچنین گفت: جمهوری اسلامی ایران فرصت را مغتنم می‌شمارد تا یک بار دیگر تعهد خود را برای پایان دادن به این سه همه گیری تا پایان سال ۲۰۳۰ اعلام کند.

به گزارش ایسنا، وزیر بهداشت در ادامه این نشست در پاسخ به این پرسش که وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها در برنامه مبارزه با ایدز درگیر هستند؟ اظهار کرد: کشور طی چند سال گذشته در این زمینه بسیار خوب عمل کرد؛ به ویژه دستگاه‌هایی همچون رسانه ملی و تریبون‌های اثرگذار. سازمان‌های مردم نهاد، هنرمندان، پزشکان و شخصیت‌های مذهبی نیز در این زمینه بسیار اثرگذار بوده‌اند.

وی ادامه داد: ما معتقدیم به دلیل جوانی جمعیت، آنها از رسانه‌ها تاثیر می‌پذیرند و به همین خاطر از کسانی که اجازه دادند در این زمینه و در جهت پیشگیری صریح صحبت کنیم، تشکر می‌کنم.

وزیر بهداشت با اشاره به تولیدات رسانه‌ای در حوزه پیشگیری از ایدز تصریح کرد: این برنامه‌ها در مراجعه مردم برای انجام آزمایش‌ها و تست‌های ایدز بسیار موثر است و می‌توان آنها را یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی دانست که در امر پیشگیری به وقوع می‌پیوندد.

هاشمی همراهی مردم به ویژه جوانان را در حوزه پیگشیری از ایدز بسیار موثر عنوان کرد و گفت: قوه قضاییه، نیروهای مسلح و وزارتخانه‌های آموزش و پرورش و ... نیز جزو دستگاه‌های موثر این حوزه هستند. این دو وزارتخانه اجازه دادند که در متون درسی و آموزشی مطالبی برای آشنایی کسانی که می‌توانند در معرض قربانی شدن ناشی از این بیماری قرار گیرند، وارد شود.

وی تصریح کرد: اگر حمایت بیشتری از ما صورت گیرد، تا سال 2030 هدف‌گذاری خود در زمینه ایدز را به نتیجه می‌رسانیم. بیمه‌ها و وزارت رفاه نیز از جمله سازمان‌هایی هستند که می‌توانند در این زمینه بسیار موثر باشند.

وزیر بهداشت درخصوص جزییات برنامه 90-90-90 که برای کاهش ابتلا به بیماری ایدز در ایران تا سال 2030 تعریف شده است، گفت: تا سال 2030 باید 90 درصد مبتلایان به ایدز در کشور تشخیص داده شوند و 90 درصد آنها نیز درمان شود. همچنین اثربخشی این دو اقدام نیز باید حداقل 90 درصد باشد. به همین دلیل معتقدیم که کشور در این زمینه می‌تواند نمونه موفق برای سایر کشورها باشد.

هاشمی ادامه داد: همه کشورها می‌توانند از تجربه یکدیگر استفاده کنند. در منطقه ما نیز نحوه ابتلا به ایدز به دلیل تامین مواد مخدر از کشور افغانستان یا بعضی مواد سنتتیک، ویژگی‌های متفاوتی دارد. ما نیز در برنامه‌های کشوری از تجربه‌های بین‌المللی استفاده کرده یا دستاوردهای خود را در سایر کشورها قرار می‌دهیم.

منبع: ایسنا