لزوم برقراری مبادلات پولی دوجانبه/ اثر تحریم‌ها باید حذف شود

سرمایه‌گذاری اقتصادی در ایران به دلیل وابستگی شدید به منابع عظیم نفت و به دنبال آن، درآمدهای ارزی ناشی از فروش‌ آن تجربه ناخوشایندی را متحمل شد. پس از روی کار آمدن دولت ترامپ در آمریکا تحریم‌های جدید نفتی و ایجاد محدودیت برای ارز، همچنین گسترش غیرقابل پیش‌بینی ویروس کرونا، کشور را با تکانه‌های جدیدی روبرو ساخت که نتیجه آن بالا رفتن تورم و بی‌ثباتی در قیمت‌ها بود.

البته شرایط اقتصادی حاکم تنها به عوامل خارج از کشور مربوط نیست و در بخشی هم نتیجه مدیریت نادرست است، اما نقش این عوامل برونزا را در عدم تحقق برخی سیاست‌های اقتصادی دولت و یا بانک مرکزی مانند کنترل تورم، نقدینگی، افت ارزش ریال و ... قابل چشم‌پوشی نیست.

محمد صفایی دلوئی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی درباره مهار نقش عوامل برونزا در اقتصاد ایران گفت: تا زمانی که اقتصاد کشور در شرایطی قرار دارد که مدیریتش از دستمان خارج است، با چالش‌های گوناگونی روبرو خواهیم بود. در چنین وضعیتی دولت در تلاش است تا تحریم‌ها رفع شود، اما قسمت عمده‌ای از این مسئله خارج از توانایی‌ او است زیرا تصمیم در این‌باره به طرف مقابل بستگی دارد. متاسفانه در این بخش که دولت در مسیر بی‌اثرکردن تحریم‌ها باید گام بردارد، علیرغم نیاز فراوان، توجه کافی به آن صورت نمی‌گیرد.

وی در این خصوص به ذکر نمونه‌ای پرداحت و تاکید  کرد: تحریم‌ها در حوزه امنیتی به مراتب شدیدتر از اقتصادی بود، اما به جای نگاه به بیرون برای تامین آن، داخل مورد توجه قرار گرفت، در نتیجه امنیت شکل گرفت. چنانچه در رابطه با اقتصاد کشور نیز به جای رفع تحریم‌ها به سمت بی‌اثرکردن آن‌ پیش بروند، شرایط مالی مردم به این روز نمی‌افتاد و جامعه به تنش‌هایی  که شاهدیم، دچار نمی‌شود.

این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در ادامه یادآورشد: زمانی که پول اروپایی شکل گرفت، بحثی درباره پول آسیایی مطرح شد، ولی اصلا بر این موضوع کار جدی صورت نگرفت. علاوه بر این، ایران با وجود آنکه ظرفیت‌های کافی را دارد، اما در مبادلات دوجانبه پولی با کشورهای همسایه ورود پیدا نکرده است. بر فرض با کشوری مانند افغانستان مبادلات پولی دو جانبه وجود ندارد که اگر چنین بود از خروج ۸ میلیارد دلار پول کشور به افغانستان جلوگیری به عمل می‌آمد.

صفایی دلوئی درباره چگونگی انجام این کار ابراز کرد: ۳ میلیون افغانستانی در ایران حضور دارند که خانواده‌هایشان در افغانستان  زندگی می‌کنند و آنان در ایران مشغول به کار هستند، اما از آنجا که ظرفیت مبادله دو جانبه پولی وجود ندارد، بنابراین ریال کشور ما قابل مبادله نیست، به همین جهت آنها درآمد خود را پس از تبدیل به دلار برای افغانستان ارسال می‌کنند و به این روش با دست خود در ارسال ارز به خارج از مرزها یاری می‌رسانیم.  

وی در ادامه افزود: بر این مسئله هم اتاق بازرگانی ایران صحه گذاشت و هم در کمیسیون اقتصادی مطرح شد، ولی متاسفانه تا به امروز این مبادله پولی دوجانبه روی نداده و ارز همچنان در حال خارج شدن از کشور است.

این عضو کمیسیون اقتصادی درباره کمک مجلس به این موضوع تصریح کرد: نقش خانه ملت در این رابطه غیرقابل کتمان است زیرا باید ریل‌گذاری انجام دهد و از وظایف کمیسیون اقتصادی به حساب می‌آید، اما از آنجا که نگاه‌ها درونزا نیست تصمیمات مجلس و ریل گذاری‌های آن هم کم به نتیجه نمی‌رسد و تا زمانی این مسئله مورد اصلاح قرار نگیرد، مصیبت به قوت خود باقی است.