چگونگی تغییر و اصلاح سیاست ارزی دولت

به گزارش شبکه خبری بانک و بیمه "بینا" به نقل از ایرنا 

محمد باقر نوبخت رییس سازمان برنامه‌و‌بودجه روز گذشته در مراسم رونمایی از برنامه تولید و اشتغال و اصلاح ساختار بودجه که در محل سازمان برنامه‌و‌بودجه برگزار شد، از تغییر روند اختصاص ارز به کالاهای اساسی خبر داد. به گزارش رسانه های داخلی، وی گفت: باید قبول کنیم که شیوه کنونی پرداخت ارز 4200 به کالاهای اساسی درست نیست و این منافع به دست مردم نمی‌رسد، بنابراین بحث تغییر این روند مطرح است اما هنوز به جمع‌بندی نهایی نرسیده‌ایم.
به گزارش گروه نشریات خبری؛ بررسی امروز چهارشنبه 21 فروردین نشان می دهد که رسانه های اصلاح طلب ضمن اشاره به سخنان نوبخت از جدی بودن تصمیم دولت مبنی بر اصلاح تخصیص ارز دولتی، خبر داده اند. همچنین این رسانه ها در مطالب خود به محورهای دیگری همچون؛ پیشنهاد حذف ارز 4200 تومانی 25 قلم کالا از جمله گوشت روی میز دولت؛ ابهام و تحقیق و تفحص در یک سالگی این موضوع؛ عدم موفقیت سیاست ارز 4200 تومانی؛ راهکارهای عبور از ارز دولتی 4200 تومانی؛ اشاره کرده اند.
رسانه های اصولگرا نیز با اشاره به برنامه دولت برای تخصیص مابه‌التفاوت ارز یارانه‌ای کالا‌های اساسی آورده اند که، در عمل و با اظهارات نوبخت معاون دیگر رئیس‌جمهوری در روز گذشته به طور کلی این نرخ به فراموشی سپرده خواهد شد و دولت تخصیص یارانه‌ها به کالا‌های اساسی را با روش دیگری دنبال خواهد کرد. عدم موفقیت طرح دلار 4200 تومانی؛ ادعای تخلف بودجه ای با توقف تخصیص ارز 4200 تومانی برای واردات گوشت؛ از دیگر محورهای مورد بررسی در این رسانه ها است.

رسانه های اصلاح طلب
................................
**تغییر و اصلاح سیاست ارزی دولت
به گزارش روزنامه مردم سالاری، محمدباقر نوبخت اعلام کرد: اگر ارز 4200 تومانی اختصاص پیدا نکند موجب افزایش قیمت بیشتر در مورد کالاها و در نهایت فشار بر مردم خواهد شد. از این‌رو شیوه‌ی اصلاح این روند به طور جدی در دولت مطرح است و قطعاً اگر قرار باشد ارز 4200 تومانی به نرخ نیمایی تغییر پیدا کند به طور قطع مابه‌التفاوتی که از این محل ایجاد خواهد شد بار دیگر به مردم بر می‌گردد، اما این‌که این رقم در چه قالبی باشد یعنی به صورت کالابرگ و یا به واردکننده اختصاص پیدا کند هنوز در دولت به جمع‌بندی نرسیده است.

همچنین به گزارش روزنامه اعتماد، همزمان با نگرانی‌ها در مورد گرانی‌های ناشی از افزایش قیمت دلار و مشکلات در تامین این کالاها دولت بیان کرد که 14 میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی در نظر می‌گیرد. موضوعی که با این نگرانی همراه بود که مبادا به ارز 4200 تومانی مبتلا شود و نهایتا در مجلس تصویب شد که دولت می‌تواند به شکل 4200 تومان این ارز را تخصیص دهد یا آنکه با نرخ نیمایی واردات صورت گیرد و مابه‌التفاوت به خانوارها پرداخت مستقیم شود. نوبخت در نشست دیروز سازمان برنامه به این موضوع اشاره کرد و گفت در ستاد اقتصادی با رییس‌جمهور بحث کردیم که شیوه اصلاح شود. قطعا مابه‌التفاوت 50 تا 60 هزار میلیارد تومانی ناشی از ارز 4 هزار و 200 و ارز نیمایی به مردم خواهد رسید و ریالی از آن را در بودجه صرف نخواهیم کرد اما اینکه به واردکننده بدهیم یا در سازوکاری مانند کالابرگ الکترونیکی یا صور دیگر باشد هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌ایم.

به گزارش روزنامه جهان صنعت، بعد از گذشت یک سال از سیاست ارز تک‌نرخی، سیاستگذار با پذیرش ناکارآمد بودن سیاست قبلی‌اش، به دنبال حذف ارز 4200 تومانی از بازار است تا بیش از این منابع ارزش محدودش را صرف تامین کالاهای اساسی مورد نیاز جامعه نکند.
مسوولان معتقدند که رفته‌رفته ارز 4200 تومانی تعلق گرفته به کالاهای اساسی به طور کامل حذف می‌شود و بنابراین سیاست‌های دولت خبر از تصمیمات جدید ارزی در بازار می‌دهد. حذف ارز دولتی تعلق گرفته به گوشت و تامین نیاز گوشتی با ارز نیمایی نخستین اقدام دولت برای حذف کامل ارز 4200 تومانی است. با این وجود تصمیم حذف ارز دولتی در حالی از سوی دولت برنامه‌ریزی شده است که پیشتر رقمی معادل 13 هزار و 500 میلیارد تومان یارانه ارزی به کالاهای اساسی اختصاص داده شده که دولت ناگزیر به تامین آن خواهد بود. بر این اساس هرچند ارز دولتی 4200 تومانی هیچ گاه به دست مصرف‌کننده واقعی نرسید و تنها رانت‌خواران و گروه‌های قدرت از یارانه‌های ارزی دولت بهره بردند، با این وجود به نظر می‌رسد تصمیم برای حذف ارز دولتی تصمیمی جدی و دیرهنگام است که اگر با نظارت‌های ویژه سیاستگذار همراه نباشد، می‌تواند چالش‌های جدیدی پیش روی مسوولان دولتی قرار دهد.

به گزارش ایسنا، در آخرین اخبار از تعیین تکلیف تخصیص ارز دولتی به واردات محمدباقر نوبخت –رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت که دولت بحث‌های زیادی در رابطه با نحوه‌ی تأمین کالاهای اساسی داشته است، اما اکنون و در سال جاری نیز تاکنون تمامی 25 کالای اساسی ارز 4200 تومانی دریافت کردند و تاکید رئیس جمهوری نیز بر حمایت از مردم در این اقلام و مایحتاج بوده است. به گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه، سال گذشته حدود 13 هزار و 500 میلیارد تومان یارانه برای ارز پرداختیم و باید بررسی شود که آیا به اهدافی که می‌خواستیم رسیدیم یا خیر، اما باید قبول کرد که شیوه‌ی چندان مناسبی نیست و باید نظارت‌ها در مورد آن جدی‌تر شود.
ایسنا در ادامه ای مطلب نوشت: در نهایت باید دید که سرنوشت دلار یارانه‌ای در سال جاری به کجا می‌رسد؛ از سویی دولت از افزایش تورم در کالاهای اساسی در صورت برداشتن ارز یارانه‌ای نگران است و از سوی دیگر اتلاف منابع و هزینه‌های ارزی که دولت برای واردات این کالا متحمل می‌شود هم بسیار بالا است. بر این اساس به نظر می‌رسد باید منتظر ماه‌های آینده باشیم تا ببینیم دولت در این باره چه تصمیمی می‌خواهد بگیرد.

** پیشنهاد حذف ارز 4200 تومانی 25 قلم کالا از جمله گوشت، روی میز دولت
به گزارش روزنامه ابتکار، نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه در حاشیه مراسم رونمایی از برنامه تولید و اشتغال و اصلاح ساختار بودجه، درباره با علت خروج گوشت از شمول دریافت ارز 4200 تومانی، با بیان اینکه در این خصوص بحث مفصلی در دولت انجام شد، گفت: سال گذشته رئیس جمهوری تاکید کرد زندگی مردم از نوسانات ارز مبرا شود، از این رو ارز 4200 تومانی برای 25 قلم کالا در نظر گرفتیم. اما آیا هدفی که داشتیم تامین می‌شود و گوشت با قیمت مدنظر به دست مصرف‌کننده می‌رسد؟ قیمت‌های بازار نشان می‌دهد هدف حاصل نشد. مشکل این است که دام از کشور خارج می‌شود. در جلسه ستاد اقتصادی دولت به جمع‌بندی‌هایی رسیدیم تا این موضوع را اصلاح کنیم. البته ما‌به‌التفاوت در بودجه منظور نمی‌شود و به مردم پرداخت می‌شود که البته هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌ایم. بحث حذف ارز 4200 تومانی از 25 قلم کالا هنوز نهایی نیست و فقط برای گوشت نهایی شده است. وی با بیان اینکه در حاضر مابه‌التفاوت قیمت‌ها به مردم نمی‌رسد، یادآور شد: می‌خواهیم سازوکاری را طراحی کنیم که ما به التفاوت قیمت به مردم برسد که البته هنوز درخصوص نحوه پرداخت ما‌به‌التفاوت به مردم به جمع‌بندی نرسیده‌ایم.

**ابهام و تحقیق و تفحص در یک سالگی این موضوع
به گزارش روزنامه اعتماد، محمدرضا پورابراهیمی‌داورانی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تحقیق و تفحص از عملکرد بانک مرکزی در پرداخت ارز ترجیحی 4200 تومانی در سال گذشته در دستور کار کمیسیون اقتصادی است، بیان کرد در حال حاضر برخی از کالاهای اساسی در کشور به دلیل ارزان قیمت بودن قاچاق می‌شوند که اگر در سیاست‌های تعیین نرخ ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی بازنگری شود که لزوما باید این اقدام رخ دهد، می‌تواند به افزایش ظرفیت تولید کالاها منجر و مانع رکود در جامعه شود. ابهامات در مورد واگذاری ارزهای 4200 تومانی از روزی بیشتر مطرح شد که وزیر ارتباطات با انتشار لیست دریافت‌کنندگان ارزها نشان داد که واردکنندگان بر اساس نرخ ارز دریافتی به قیمت‌گذاری اقدام نمی‌کنند. رییس‌جمهوری در 5 تیر ماه گفته بود به رییس کل بانک مرکزی و وزیر صنعت، معدن و تجارت دستور داده‌ام، اسامی همه کسانی که دلار دولتی دریافت کرده‌اند را منتشر کنند. رییس‌جمهور خاطرنشان کرده بود مردم باید بدانند که چه کسی، برای چه امری و به چه میزان ارز دولتی دریافت کرده است.

** عدم موفقیت سیاست ارز 4200 تومانی
دنیای اقتصاد در گزارشی با عنوان 'شام آخر دلا‌ر 4200 تومانی' نوشت: گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس و بررسی عملکرد سیاست ارز 4200 تومانی نشان داد که تورم کالاهای اساسی کنترل نشده است. برآورد مرکز پژوهش‌ها نشان می‌دهد که دولت برای تخصیص دلار 4200 تومانی، در آن زمان 42 هزار میلیارد تومان یارانه پرداخت کرده بود. اما این یارانه نه به نفع مصرف‌کننده نهایی و اقشار کم‌برخوردار جامعه، بلکه به نفع گروهی از رانت‌خواران تمام شده است. به اعتقاد مرکز پژوهش‌ها تداوم سیاست تخصیص ارز ترجیحی می‌تواند کشور را دچار بحران‌های جبران‌ناپذیری کند؛ دلیل این پیش‌بینی، تحریک کسری بودجه از ناحیه این سیاست است. از سوی دیگر رئیس کل بانک مرکزی و وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز در اظهارنظرهای جداگانه بر عدم توفیق این سیاست در کنترل قیمت کالاهای اساسی صحه گذاشتند. این بررسی و اظهارنظرها باعث شد که مجلس نیز در جریان بررسی تبصره مربوط به کالاهای اساسی تداوم این سیاست را مصلحت نداند و بر ضرورت تغییر روش در اجرای بودجه سال 98 در این خصوص تاکید کند... به‌طور کلی، طی یک سال اخیر، بررسی‌های پژوهشی، آمارها و اظهارنظرهای مسوولان دولتی نشان داد که سیاست ارز 4200 تومانی نتوانسته به اهداف خود دست یابد و در نتیجه قیمت کالاهای اساسی که از موهبت ارز ارزان برخوردار بودند، همسو با دیگر کالاها افزایش یافته است.

روزنامه جهان صنعت در گزارشی آورده است: نه‌تنها اعلام سیاست ارز تک‌نرخی کمکی به کاهش قیمت‌ها و کوتاه کردن دست سوداگران ارزی بازار نکرد، که بر رانت‌خواران و مفسدان ارزی بازار نیز افزود و بنابراین دست‌های بیشتری بر روند قیمت‌گذاری ارزی بازار افزوده شد. ... ناکامی سیاست ارزی دولت برای مقابله با افزایش قیمت‌ها با تعمیم به دیگر بازارهای اقتصادی، به رشد بی‌رویه قیمت کالاهای مصرفی منجر شد تا در ادامه با کاهش شدید قدرت مردم مواجه شویم.

به گزارش روزنامه ابتکار به نقل از خبرگزاری ایلنا، وحید شقاقی‌شهری (یک اقتصاد دان) گفت: در سال گذشته تقریباً 13 میلیارد با نرخ 4200 تومانی به واردکنندگان داده شد که تقریبا نیمی از آن تاراج شد. البته نباید از بالا بودن انتظارات آحاد جامعه غافل شد که باعث می‌شود تا مداخله دولت زیاد کارساز نباشد. در مجموع می‌توان واردات کالاهای غیراساسی، عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات و عدم اصلاحات ساختاری را در شکل‌دهی به شرایط کنونی موثر دانست.

به گزارش روزنامه اعتماد، یک سال پس از این تصمیم، دولت از این تصمیم عقب نشست اما هنوز اثرات آن در اقتصاد ایران وجود دارد و آنگونه که خبرگزار‌های و منابع دیگر گزارش کرده‌اند 18 میلیارد دلار در این میان هدر رفته است.

** راهکارهای عبور از ارز دولتی 4200 تومانی
به گزارش روزنامه دنیای اقتصاد، به نظر می‌رسد که با توجه به مشخص شدن ناکارآ بودن این تصمیم پس از یک سال، دو راه پیش روی سیاست‌گذاران قرار داده شده است. رویکرد نخست این است که بلافاصله این تصمیم را برای کالاهای دیگر نیز اجرایی کنند و برای حمایت از اقشار ضعیف نیز تمهیداتی مانند توزیع یارانه یا کوپن‌های الکترونیکی در نظر گرفته شود. این موضوع باعث می‌شود که ماشین توزیع رانت دلار 4200 تومانی متوقف شود. اما رویکرد دوم نیز این است که این تصمیم به تدریج در برخی کالاها حذف شود تا فشار قیمتی آنی بر سطح عمومی کالاها منعکس نشود؛ اما ایراد این تصمیم این است که با اطلاع افراد از این تصمیم، رویه تغییر قیمت‌ها قبل از قطع تخصیص دلار 4200 تومانی اتفاق می‌افتد و از سوی دیگر، فشار برای تهیه این کالاها قبل از اتمام تخصیص دلار 4200 تومانی افزایش خواهد یافت که در نتیجه صف‌ها را طولانی‌تر از گذشته خواهد کرد. البته به نظر می‌رسد که دولت استراتژی دوم را در دستور کار قرار دهد؛ زیرا با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی کشور، از نگاه دولت قطع یکباره یارانه کالاهای اساسی بر خانوارهای کم درآمد اثرگذار خواهد بود.

رسانه های اصولگرا
..........................
** برنامه دولت برای تخصیص مابه‌التفاوت ارز یارانه‌ای کالا‌های اساس
به گزارش روزنامه جوان، دقیقاً در سالگرد اعلام ارز 4200 تومانی که شبانه از سوی جهانگیری حذف شد، در عمل و با اظهارات نوبخت معاون دیگر رئیس‌جمهوری در روز گذشته به طور کلی این نرخ به فراموشی سپرده خواهد شد و دولت تخصیص یارانه‌ها به کالا‌های اساسی را با روش دیگری دنبال خواهد کرد. رئیس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به موضوع توقف تخصیص ارز 4200 تومانی به گوشت وارداتی گفت: دولت به دنبال طراحی سازوکاری است که مابه‌التفاوت ارز یارانه‌ای به بهترین شکل در اختیار مردم قرار گیرد، چون سال گذشته این ارز را به واردکنندگان دادیم و متأسفانه بیشتر آن به دست مردم نرسید. محمد باقر نوبخت در جمع خبرنگاران علت حذف ارز 4200 تومانی برای کالا‌های اساسی را ایجاد رانت و فساد دانست و گفت: با توجه به نظرات کارشناسان پیشنهاد حذف نرخ ارز 4200 تومانی و واردات کالا‌های اساسی با نرخ نیمایی داده شده‌است.

** عدم موفقیت طرح دلار 4200 تومانی
در بخشی از گزارش منتشر شده در روزنامه وطن امروز آمده است: یک سال از شبی که اسحاق جهانگیری به صورت ناگهانی در تصاویر تلویزیونی اعلام کرد «دلار از امروز 4200 تومان است و دیگر هیچ قیمت دیگری رسمیت ندارد» گذشت اما حالا خود دولتی‌ها بزرگ‌ترین منتقد این تصمیم شده‌اند. بعد از رئیس‌کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد، حالا نوبت محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه شده است تا از طرح ارز 4200 تومانی انتقاد کند. ... بازار ارز بعد از اینکه دلار 4200 تومانی خسارات زیادی به اقتصاد زد آرام شد اما تبعات آن هنوز ادامه دارد. .. حالا یک سال از آن شب جهانگیری گذشته و مسؤولان از شیوه نادرست تخصیص ارز 4200 تومانی سخن می‌گویند و هیچ‌کس این قصور و تقصیر را بر عهده نمی‌گیرد.

در بخشی از گزارش منتشر شده در ستون نگاهی به دیروزنامه‌های زنجیره‌ای روزنامه کیهان آمده است: در سال گذشته، رسانه‌های زنجیره‌ای مدعی اصلاحات به تعریف و تمجید از دلار4200 تومانی پرداخته و لباس سوپرمن بر تن جهانگیری کرده و منتقدان را آماج توهین و فحاشی قرار دادند. حال در سالگرد این تصمیم غلط و خسارت‌بار و پس از آنکه 18 میلیارد دلار از منابع ارزی کشور به هدر رفت، مدعیان اصلاحات تازه به حرف منتقدان رسیده و در نقد دلار 4200 تومانی فریاد وامصیبتا سر می‌دهند!

** ادعای تخلف بودجه ای با توقف تخصیص ارز 4200 تومانی برای واردات گوشت
وطن امروز با طرح سوالی مبنی بر 'نوبخت چگونه توقف اختصاص ارز 4200 تومانی برای واردات گوشت را توجیه کرد؟' نوشت: تخلف بودجه‌ای سال 98 شروع شد!...اواخر سال گذشته رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور با تاکید بر اینکه اختصاص ارز 4200 تومانی برای واردات کالاهای اساسی بهترین راه پیش روی دولت بود، گفت: اگر کالاهای اساسی را به قیمت شتاب‌دهنده ارز آزاد وصل می‌کردیم مردم با مشکلات جدی روبه‌رو می‌شدند. حالا که دولت از ساماندهی بازار گوشت ناامید شده، نوبخت با چرخش 180 درجه‌ای، از طرح‌های جدید برای اختصاص ارز به کالاهای اساسی می‌گوید. به این ترتیب به جرات می‌توان گفت با توقف تخصیص ارز 4200 تومانی برای واردات گوشت، تخلفات بودجه‌ای دولت آغاز شده است.
پژوهشم**3211**1732