ارز تک نرخی متاثر از نگاه خوشبینانه نسبت به توافقات

محمود جام‌ساز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که دولت با تک‌نرخی کردن ارز قادر خواهد شد، معضلات اقتصادی ناشی از کمبود مالی و سیاست‌های ناکارآمد گذشته را برطرف کند، اظهار کرد: اما در عین حال این احتمال نیز داده می‌شود که توافق هسته‌ای به این زودی حاصل نشود. 

وی افزود: این احتمال، بانک مرکزی را به فکر افزایش بهای مبادله‌ای ارز انداخته است، زیرا دولت با تلاش برای کاهش وابستگی بودجه به نفت به ریال بیشتری نیاز دارد. 

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر این‌که شناخت علل تغییر ارزش پول داخلی و نرخ ارز‌های خارجی از مهم‌ترین سیاست‌های اقتصادی به حساب می‌آید، تصریح کرد: یکی از وظایف بانک مرکزی حفظ ثبات ارزش پول و اعمال سیاست‌های پولی متناسب با وضع اقتصادی در جهت تقویت ارزش پول داخلی است. 

جام‌ساز با ابراز تاسف از این‌که هیچ‌گاه در ایران نرخ واقعی ارز وجود نداشته است، افزود: معمولا نرخ ارز در دوره‌های مختلف متاثر از نیازهای مالی و پولی کشور در این برهه‌ها و میزان وابستگی به نفت بوده است. 

این کارشناس اقتصادی با بیان این‌که نرخ رسمی ارز معمولا ارتباطی با مکانیزم عرضه و تقاضا در این بازار نداشته است، گفت: به همین سبب همواره در کنار بازار رسمی یک بازار عرضه غیرمتشکل نیز شکل گرفته است. اما با توجه به این‌که دولت بزرگ‌ترین عرضه و تقاضا‌کننده ارز در کشور به حساب می‌آید، همواره توانسته این بازار غیرمتشکل ارز را نیز کنترل کند، با این حال هیچ‌گاه به هدف تک‌نرخی شدن ارز دست نیافته است. 

به گفته جام‌ساز با توجه به این‌که همواره نرخ بازاری ارز بالاتر از نرخ رسمی آن است، بنابراین اگر نرخ رسمی ارز توسط دولت و به صورت دستوری افزایش یابد، نرخ بازار آزاد آن نیز با فاصله بیشتر بالا خواهد رفت. 

این کارشناس اقتصادی همچنین عنوان کرد: در چند ماهه اخیر دولت به سبب وجود تحریم‌ها در تنگنای اقتصادی قرار گرفته و قادر به مدیریت عرضه و تقاضای ارز در بازار آزاد نبوده است. 

وی با اشاره به این‌که نرخ ارز به سبب رکود اقتصادی و شرایط نامناسب داخلی در این دوره، با تبعیت از عرضه و تقاضا در این بازار کاهش یافته است، اظهار کرد: انتظارات از نتیجه توافق‌های هسته‌ای می‌تواند در نرخ ارز تاثیر‌گذار باشد و دامنه تغییراتی را در حدود مثبت و منفی 200 تومان در قیمت ارز ایجاد کند. 

جام‌ساز با تاکید بر این‌که در دوره اخیر دولت مداخله کمتری در بازار ارز داشته است، افزود: به نظر می‌رسد دولت در کمال خو‌ش‌بینی منتظر وصول توافق جامع هسته‌ای و دستیابی به منابع ارزی قابل توجهی است که بتواند با استفاده از آنها بازار ارز را مدیریت کرده و آن را به سمت تک‌نرخی شدن سوق دهد و همچنین معضلات اقتصادی ناشی از کمبود مالی و سیاست‌های ناکارآمد اقتصادی را برطرف کند. 

این کارشناس اقتصادی احتمالا عدم دستیابی به توافق هسته‌ای را عامل سیاست دیگر دولت برای تک‌نرخی کردن ارز دانست و عنوان کرد: این احتمال که توافق هسته‌ای به این زودی حاصل نشود بانک مرکزی را به فکر افزایش بهای مبادله‌ای ارز انداخته است، زیرا دولت در این دوره تلاش می‌کند وابستگی به نفت را کاهش دهد و به ریال بیشتری نیاز خواهد داشت. 

جام‌ساز با تاکید بر اینکه تجربه در سال‌های گذشته نشان ‌می‌دهد که نرخ رسمی و آزاد ارز همواره از یکدیگر فاصله می‌گیرند، عنوان کرد: باید این حقیقت در نظر گرفته شود که نرخ واقعی برای تعیین ارزش ریال بیانگر قدرت اقتصادی و پولی کشور است. 

وی افزود: بنابراین دستکاری در نرخ ارز بدون توجه به عدم ثبات پولی و اقتصادی می‌تواند باعث اختلال در تجارت خارجی شود به طوریکه سایر شاخص‌های اقتصاد کلان از جمله میزان سرمایه‌گذاری، نرخ تورم و رکود و نرخ بیکاری تحت تاثیر آن قرار خواهد گرفت.