بیمه زلزله را از بیمه آتش سوزی جدا کنید

مدیر بیمه‌های آتش سوزی بیمه آسیا معتقد است که پوشش بیمه زلزله بصورت زیر مجموعه‌ای از بیمه آتش سوزی به نوعی کم توجهی به بیمه زلزله است درحالی اگر این پوشش بصورت یک بیمه نامه کاملا مستقل و با طراحی الگویی خاص، ارائه شود، ضمن استقبال از آن، بسیاری از خانواده‌ها را از مشکلات پس از وقوع این حادثه نجات می دهد.

مسعود مومن زاده نائینی ، ضمن اشاره به زمینه‌های توسعه فرهنگ بیمه در کشور، خصوصا بیمه‌های آتش سوزی و زلزله، به راهکارهای شرکت بیمه‌ای متبوعش در این حوزه پرداخته و در این بین نقش دولت، مجلس و بیمه مرکزی را موثر می‌داند.

مدیر بیمه های آتش سوزی بیمه آسیا اشاره داشت: قطعاً در صنعت بیمه نیز همانند سایر صنایع، زمان آن گذشته است که اول محصولی را تولید کرده و پس از تولید به فکر ایجاد بازار و مشتری برای آن محصول باشیم. صنایع امروزی، محصول را بر اساس نیاز مشتری و میزان پذیرش بازار هدف، طراحی و تولید می‌کنند. یکی از گام های ضروری جهت رونق صنعت بیمه بازنگری و در صورت نیاز ، باز طراحی محصولات مختلف بیمه ای بر پایه شرایط روز و نیاز جامعه کنونی است.  مشروح گفتگو را بخوانید:

تعریف فرهنگ بیمه در ایران و نقش آن در بازار و جامعه چیست؟

صنعت بیمه در ایران از جایگاه مناسبی در میان مردم برخوردار نیست؛به عبارتی این صنعت در ایران و در بین عامه مردم بسیار ناشناخته است . بخش دولتی و صنعتی هم که تا حدودی بدلیل اجبار قانونی و فنی، پوشش‌های بیمه‌ای تامین می‌کنند از عدم توسعه فرهنگ بیمه‌ای آسیب‌هایی را تجربه کرده‌اند. جامعه فهیم ایرانی بارها ثابت کرده است برای پذیرش یک فرهنگ نیاز به توجیه و استدلال منطقی دارد. با نگاهی مثبت به این موضوع، بیمه صنعتی است که نیازمند فرهنگ سازی پایه ای بوده و لازم است تفکر صحیح استفاده از پوشش های بیمه ای ، در اذهان عمومی جریان یابد. درواقع فرهنگ سازی باید از سال های خردسالی و از مدارس ابتدایی شروع شود. بسیاری از مردم هنوز بر این باورند که با پرداخت مبلغی به عنوان حق بیمه حتماً باید از شرکت بیمه خسارت دریافت کنند، در صورتی که هر بیمه گذار با پرداخت حق بیمه‌ای به مراتب ناچیز، در مقابل سرمایه‌ای که برای مدت معین تحت پوشش قرار داده است عملاً امنیت و آرامش خاطر برای خود خریداری کرده و حق بیمه پرداخت هزینه ی تأمین این آرامش است. بیمه ضامن امنیت روان افراد است و به همین نسبت به ایجاد آرامش و امنیت روانی اجتماع کمک می کند و شاید این برای صنعت بیمه ایران یک نقطه آرمانی باشد که روزی جهت تامین این امنیت خاطر ، در سبد هزینه های خانوار ایرانی ، قسمتی از بودجه سالیانه به حق بیمه ی بیمه نامه های اختیاری مورد نیاز تخصیص یابد.

با این توضیحات جنابعالی تاثیرآموزش برای کارکنان حوزه بیمه چگونه می بینید و برنامه های بیمه آسیا در این خصوص چیست؟

آموزش در هر حوزه‌ای جایگاه ویژه‌ای داشته و بیمه نیز از این موضوع مستثنی نبوده و نیست. با تلاشهایی که در سال‌های اخیر از جانب بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، پژوهشکده بیمه، سندیکای بیمهگران و شرکت‌های بیمه در جهت ارتقاء دانش فنی و به روزرسانی دانسته‌های فعالان صنعت صورت پذیرفته، صنعت بیمه در ایران قدم هایی را در جهت رشد تکنیکی و فنی این صنعت در جهان برداشته است. این موضوع لزوم توجه ویژه به مسئله آموزش و تحقیق را در زمینه بیمه های بازرگانی نشان می‌دهد. در همین راستا شرکت بیمه آسیا اقدام به تاسیس مرکزی مستقل با عنوان "طرح وتوسعه" جهت انجام امور پژوهشی و تحقیقاتی و برنامه ریزی آموزشی کرده و با انعقاد قرارداد با سازمان فنی حرفه ای در حال سازماندهی و استاندارد سازی آموزش های بیمه ای است که امیدواریم آثار ارزنده این اقدام در آینده نزدیک در صنعت بیمه نمود پیدا کند.

از دیدگاه شما به عنوان یک کارشناس بیمه ای جایگاه وراهکارهای رونق بیشتر بیمه در ایران چگونه است؟

با توجه به شرایط نسبتاً مناسب بیمه های تجاری و پتانسیل بسیار خوب موجود در کشور ، با سیاستگذاری صحیح و برنامه ریزی مناسب امکان ارتقاء این صنعت به بالاترین حد ممکن وجود دارد. در واقع سیاستگذاری صحیح از سوی مسئولان تصمیم گیر می تواند بر رونق این صنعت بسیار موثر باشد. همچنین استفاده از تجارب و طرح‌های جهانی و انتقال دانش از کشورهایی که از ضریب نفوذ بیمه بالایی برخوردارند و بومی سازی این راهکارها بر اساس معیارهای فرهنگی، جغرافیایی و دینی کشورمان ، می تواند نقش ارزنده ای در رونق این صنعت ایفا نماید. ضمن اینکه در این میان تلاش در جهت ارتقاء و بروز رسانی محصولات بیمه ای موجود و طراحی محصولات جدید منطبق با نیازهای جاری و آتی مشتریان و نیز استقرار نظام ارتباط با مشتری در جهت افزایش هرچه بیشتر رضایتمندی را نباید نادیده گرفت. قطعاً در صنعت بیمه نیز همانند سایر صنایع، زمان آن گذشته است که ابتدا محصولی را تولید کرده و پس از تولید به فکر ایجاد بازار و مشتری برای آن محصول باشیم . صنایع امروزی محصول را بر اساس نیاز مشتری و میزان پذیرش بازار هدف ،طراحی و تولید می کنند لذا یکی از گام های ضروری جهت رونق صنعت بیمه بازنگری و در صورت نیاز ، باز طراحی محصولات مختلف بیمه ای بر پایه شرایط روز و نیاز جامعه کنونی است.

*برای تعمیم و توسعه فرهنگ بیمه به ویژه بیمه زلزله چه راهکارهایی را پیشنهاد می کنید؟

یکی از راهکارها ،آموزش های تئوری بیمه از طریق مدارس و در نظر گرفتن واحدهای درسی مرتبط است. همچنین تبلیغات ساختار ی و هدفمند از طریق رسانه‌های جمعی و تهیه برنامه‌های آموزشی برای آشنا سازی مردم با تبعات خطرات طبیعی و نحوه برخورد با آنها و بیان مزایای بیمه و نقش آن در هنگام بروز این حوادث بسیار موثر خواهد بود.البته آموزش های عملی برای ارتقای کیفیت سازه ها به منظور کاهش خسارات زلزله و پیاده ساز ی استانداردهای ساخت و ساز را نباید فراموش کرد. نهادینه سازی فرهنگ تهیه بیمه زلزله با توجه به تجربیات موجود در خرید بیمه نامه شخص ثالث یا بستن کمربند ایمنی ، در مراحل اولیه می تواند از طریق اجباری شدن بیمه نامه منازل مسکونی و واحد های تجاری و اداری از سوی مراجع ذیصلاح صورت پذیرد. دولت می تواند با مشارکت در تامین تمام و یا بخشی از حق بیمه های مذکور سهم عمده ای در ترویج فرهنگ بیمه ای داشته باشد و با تصویب قوانین و مقررات لازم ، ضمانت اجرایی مناسبی جهت تامین حق بیمه ها پیش بینی کند به گونه ای که اگر ساختمان های فاقد بیمه آتش سوزی و زلزله ی معتبر ، از دریافت خدمات شهری و امکان نقل و انتقال محروم شوند.

تجارب کشورهای توسعه یافته را چگونه می توان بومی سازی کرد؟

در کشورهای توسعه یافته بیمه زلزله در دو بخش جبران خسارت‌های ناشی از وقوع زلزله و تشویق به بهسازی و مقاوم سازی و ایمن سازی لرزه ای سازه ها بکار گرفته می شود. در این کشورها اینکه چه سازه ای ساخته اید و در کجا ساخته شده است ( در چه فاصله ای از گسل و ....) و آسیب پذیری سازه تا چه حدی و در چه شدت خطری قرار دارد بسیار مهم است و در تعیین حق بیمه سالانه تاثیر بسزایی دارد . با توجه به اینکه حق بیمه های دریافتی بر اساس محاسبات ریسک و بر خلاف ایران ،رقم واقعی و قابل توجهی است لذا بیمه گذاران می کوشند تا با ایمن سازی و مقاوم سازی سازه ها ریسک و به تبع آن حق بیمه پرداختی را کاهش دهند . مهمترین تفاوت این است که در ایران ما بیمه نامه ای تحت عنوان "بیمه زلزله" صادر نمی کنیم و زلزله به صورت زیر مجموعه ای از بیمه آتش سوزی پوشش داده می شود . این موضوع به نوعی کم توجهی به بیمه زلزله است در صورتی که بسیاری از فاجعه های آتش سوزی پس از وقوع زلزله اتفاق می افتد و بیمه زلزله می تواند به عنوان یک بیمه نامه کاملاً مستقل ارائه شود.

به عنوان نکته نهایی تاکید می شود باید با زلزله و بیمه زلزله علمی برخورد کرد. بنیان گذاری مطالعات علمی و اساسی در این زمینه نیازمند اختصاص منابع مالی مشخص و همکاری همه دست اندر کاران این حوزه از جمله دولت ، مجلس ، دانشگاه ها ، بیمه ها ، شهرداری ها و ... است که در قالب تشکیل کمیته های تخصصی و کارگروه های اجرایی ، الگوی مشخصی را برای کاهش هرچه بیشتر تبعات زلزله طراحی و با ضمانت اجرای مناسب ارائه کنند.

از نظر شما شاخص های طراحی مدل های بیمه زلزله و نقاط قوت و ضعف آنها کدام است؟

پارامتر های مختلفی از قبیل شرایط و ویژگیهای جغرافیایی و ژئو فیزیکی محل ساخت سازه ، نوع و کیفیت سازه در این برآورد بسیار اهمیت دارند. در حال حاضر پوشش خطر زلزله به عنوان یک خطر اضافی در بیمه نامه آتش سوزی به همراه خطرات آتش سوزی ،انفجارو صاعقه ارائه می شود؛ که مستلزم پرداخت حق بیمه‌ای مضاعف برای پوشش زلزله است. در حال حاضر حدود 75درصد از بیمه‌نامه‌های آتش سوزی صادره در شرکت بیمه آسیا ، دارای پوشش زلزله هستند. چنانچه بیمه نامه مستقلی صرفاً مخصوص پوشش زلزله به بازار ارائه شود ( که این امر مستلزم تائید بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران است ) احتمال خرید آن به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت . با توجه به اینکه وقوع خطر زلزله زیان‌های فردی، ملی و فراملی را در پی دارد بنابراین حمایت دولت در پرداخت تمام یا قسمتی از حق بیمه، مطمئناً رضایتمندی شهروندان و ذینفع بودن دولت را به دلیل حق مشارکت و نظارت در عمران و بازسازی خرابی های ناشی از زلزله در پی خواهد داشت. با توجه به ریسک بالای بیمه زلزله وضرورت پوشش همگانی زلزله در سراسر کشور ، بهتر است بیمه زلزله به صورت یک بیمه اجباری و توسط یک صندوق مشترک از بیمه گران داخلی ( با توجه به ضریب توانگری شرکت ها ) و پس از آن به اشتراک گذاری ریسک در سطح بین المللی و با کمک های دولتی در تامین حق بیمه انجام پذیرد. با ایجاد پوشش بیمه ای مناسب ، در صورت وقوع زلزله ،دولت نیز یکباره متحمل زیان های سنگین جهت تخصیص بودجه های هنگفت برای تامین مالی هزینه های بازسازی نقاط زلزله زده نخواهد شد.

ایسنا