حباب بورسی با سرمایه بانکی

محمد کهن‌دل در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: یکی از مشکلات نظام بانکی ورود بانک‌ها به بورس است. خرید و فروش سهام توسط بانک‌ها در زنجیره تامین مالی درست نیست. سپرده‌گذاران اگر قرار بود سهام بخرند خودشان این کار را انجام می‌دادند، نه این‌که پولشان را در بانک بگذارند. ورود بانک‌ها به بورس، حباب قیمتی در بازار سهام ایجاد می‌کند. 

این کارشناس اقتصادی با بیان این‌که متاسفانه وقتی قیمت سهام افزایش می‌یابد مسوولان دولتی و مدیران بانک‌ها جشن می‌گیرند، اظهار کرد: این خوشحالی جای تعجب دارد. بالا رفتن قیمت سهام شاخص مناسبی نیست. افزایش قیمت سهام به معنای افزایش قیمت واحدهای سرمایه‌گذاری و کارخانجات است و این یعنی افزایش هزینه‌های اشتغال و تولید. 

کهن‌دل تصریح کرد: باید کاری کنیم که سود سهام افزایش یابد، نه قیمت سهام. قیمت سهام با شوک‌های مختلف از جمله شرایط سیاسی یا افزایش نقدینگی یا رویکرد نقدینگی به بخش سهام می‌تواند افزایش یابد که برای یک نظام اقتصادی ایده‌آل نیست. تفکر شوک‌های تورمی و ایجاد رشد در هر بخش به مسائلی همچون رکود، بلوکه شدن نقدینگی در یک بخش خاص، سفته‌بازی، توزیع نامناسب درآمد و اختلاف طبقاتی منجر می‌شود. 

وی گفت: برای تفکر غربی مهم این است که پول درآورد ولی برای ما نباید این‌طور باشد. سرمایه‌گذاران غربی برای کسب حداکثر سود از هر بخشی خارج می‌شوند و ریسک خود را وارد بخش‌های دیگر می‌کنند. در حالی که اقتصاد اسلامی به ایجاد اشتغال و توزیع عادلانه‌ی درآمد در یک نظام اقتصادی پویا و مولد می‌اندیشد. 

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: بخشی از مسائل فعلی نظام بانکی به وضعیت اقتصادی و مدیریتی کشور برمی‌گردد. بخش دیگر میراث نظام بانکی است که از سال 1267 هجری شمسی بنا گذاشته شد. متاسفانه در آن زمان با توجه به وابستگی دولت پهلوی در نظام بانکی ساختاری ربوی ایجاد شد و همان ساختار تا به امروز حفظ شده است. 

کهن‌دل، تصویب لایحه قانونی مدیریت بانک‌ها در سال 1358 که به دولتی شدن بانک‌ها انجامید و پیرو آن خصوصی شدن را نیز در تغییر رویکرد بانک‌ها موثر ندانست. 

این کارشناس اقتصادی با بیان این‌که تعیین چگونگی هزینه‌کرد منابع بانک‌ها توسط مجلس و مدیریت دولتی به ناکارآمدی نظام بانکی منجر شده، گفت: مجلس و دولت نباید در امور داخلی بانک‌ها دخالت کنند. بنگاه‌داری باید متناسب با منافع سهامداران صورت گیرد. بانک هم یک بنگاه اقتصادی است که باید منافع سهامداران و سپرده‌گذاران را تامین کند. این مساله کاملا شرعی و اسلامی است. 

وی تاکید کرد: بانک‌ها باید بیشترین سود را به سپرده‌گذاران بدهند. الان در حوزه سهامداران خوب عمل می‌شود اما درخصوص سپرده‌گذاران چنین نیست. بانک‌ها منابع سپرده‌گذاران را دریافت می‌کنند ولی به دلیل مدیریت دولتی، در کارآمدترین و مزیت‌دارترین بخش‌ها هزینه نمی‌کنند. نظارت باید باشد ولی نه نظارت تکلیفی.