چرا بانک‌های خارجی بیایند؟

دکتر پویا جبل عاملی

چرا بانک‌های خارجی بیایند؟

بینا: بانک‌های ایرانی در بهترین حالت، به‌دنبال سناریویی هستند که بانک‌های خارجی تنها شعبه‌ای در تهران داشته باشند و در مبادلات پولی کمک کنند، اما منفعت اقتصاد ایران و سیستم بانکی بسیار فراتر از این است.

 اول بانک باید بین ریسک دارایی خود و بدهی‌هایش تعادل ایجاد کند، دوم از آنجا که بدهی بانک نقد‌تر از بخش دارایی است، بانک باید از دارایی‌هایی بهره جوید که نقدشوندگی بالاتری داشته باشند و سوم آنکه به‌خاطر جنس کوتاه‌مدت‌تر بخش بدهی نسبت به دارایی، بانک باید تعادلی بین سررسید دارایی و بدهی خویش ایجاد کند. آنچه اصطلاحا به‌عنوان انجماد دارایی بانک‌ها به‌خصوص در بازار مستغلات مطرح است، ناظر بر اعمال استراتژی از سوی بانک‌ها بوده که هر سه این معیارها در آن نقض شده است. ورود بخش اعظم دارایی بانک‌ها به بازار مستغلات، استراتژی پرریسک (که به‌زعم بانک‌ها کم ریسک بوده است) با نقدشوندگی پایین و سودآوری در بلندمدت بوده است. از همین رو است که بانک‌ها در انجام تعهدات خود با مشکل روبه‌رو شده‌اند.

به این مشکل باید بحث معوقات بانکی را نیز اضافه کرد. در حالی که اگر نسبت معوقات به کل وام‌ها از 10 درصد بیشتر شود، سیستم بانکی وارد بحران مالی شده است، در کشور ما بیش از نیم دهه است که این بحران وجود دارد. البته در این جا قصد بیان دلایل این مشکلات را نداریم، اما بی‌تردید سرکوب مالی از طریق نرخ سود واقعی منفی، یکی از علل اصلی معوقات و برهم خوردن ترازنامه بانک‌ها بوده است که اگر اجازه دهند، با مثبت شدن آن انتظار این است که تا حدی عامل به‌وجود آورنده این مشکلات تخفیف یابد، اما راه‌حل معضلات ترازنامه بانک‌ها و سیستم بانکی چیست؟ مقام ناظر بانکی گریزی از این مساله ندارد که بانک‌ها را به اصلاح ترازنامه خود تا جای ممکن مکلف کند. 

به‌خصوص با مراجعه بیش از حد کنونی بانک‌ها به بانک مرکزی برای اضافه برداشت، می‌توان با تعبیه معیارهای سختگیرانه، اضافه برداشت را مشروط به گام‌هایی موثر از سوی بانک در جهت اصلاح دارایی‌های خود کرد. موفقیت این کار در آن است که مقام ناظر نشانه‌ای محکم از خود بروز دهد که بانک هر چقدر هم بزرگ باشد، تا برداشته نشدن این گام‌ها اجازه اضافه برداشت را نمی‌دهد. به این شکل این تصور از سیستم بانکی رخت خواهد بست که بانک مرکزی حاضر است هر موسسه و بانکی را به هر شکلی نگه دارد. الگوی مناسب بانکی آن است که با ورشکستگی و ادغام یک بانک، کل سیستم بانکی به هم نریزد و این کاری است که با یک سیاست ارتباطی قوی از سوی بانک مرکزی و اعتماد به سپرده‌گذار شدنی است و شاید اگر یک بانک مشمول این قاعده شود، بانک‌های دیگر نیز به این موضوع پی خواهند برد که برای انجام تعهدات خویش اول خود باید کاری کنند. یادمان باشد، بانک مرکزی پناه‌دهنده آخر (Lender of Last Resort) است نه اول.

قدم بعدی ایجاد شرکت مدیریت دارایی (Asset Management Company) برای خرید معوقات بانکی و دادن نقدینگی لازم به بانک‌ها است. از آنجا که این شرکت در نهایت در ایران دولتی خواهد بود و بی‌تردید بخش خصوصی به‌دنبال ایجاد آن نخواهد رفت، نگارنده با شک و تردید به آن می‌نگرد؛ زیرا اضافه کردن هر گونه سازمان و بوروکراسی بیشتر به دولت در بلندمدت بلایی است که به منفعت کوتاه‌مدت آن نمی‌ارزد، اما به هر روی، یکی از راه‌های برطرف شدن معوقات - وقتی که بودجه دولت اجازه دهد - ایجاد این شرکت است. اما گام سوم و نهایی که اجرای آن می‌تواند نفسی تازه به سیستم بانکداری ایران ببخشد، استفاده از بانک‌های خارجی است. بانک‌های خارجی به‌خصوص بانک‌های بزرگ، با رعایت معیارهای بانکداری تجاری، می‌توانند چنان رقابت سالمی را در سیستم ایجاد کنند که بانک‌های ایرانی نیز به خود آیند. انجام عملیات بانکی توسط بانک‌های خارجی به معنی آن است که دیگر اضافه برداشتی نخواهد بود، به معنی آن است که سیاست‌گذار مطمئن است که سیستم بانکی می‌تواند تعهداتش را عملی کند، به معنی آن است که دیگر نه رابطه بلکه استحکام طرح توجیهی است که می‌تواند معیار وام‌دهی باشد، همچنین که نه تنها منابع اقتصاد به‌طور بهینه‌تری توزیع می‌شود، بلکه با باز شدن حساب سرمایه، اقتصاد با پتانسیلی که دارد می‌تواند جذب‌کننده سرمایه‌ای باشد که شدیدا به آن نیاز دارد.

 اجازه عملیات معمول بانکی به بانک‌های خارجی، خود بزرگ‌ترین مشوق برای ورود سرمایه به ایران است. بدون تردید و بی‌هیچ شک و شبهه‌ای، بیشترین مخالفت‌ها برای ورود بانک‌های خارجی برای انجام عملیات معمول بانکداری، با کوچک‌ترین نشانه‌ای از این امر بروز می‌یابد. مخالفت‌هایی که طیف وسیعی را شامل خواهد شد، از شرکت‌های شبه دولتی تا بانک‌های فعلی. به‌عبارت دیگر هر دو طرف تقاضا و عرضه بازار پول تمام لابی خود را به کار خواهند بست و از تمام امکانات بهره می‌برند تا این کار صورت نگیرد. اما فراموش نکنیم، امروز بزرگ‌ترین بانک‌ها، عملیات بانکی اسلامی را در کشورهایی که در این مورد سختگیر‌تر از ما هستند، انجام می‌دهند. 

اگر بپذیریم استفاده از بانک‌های خارجی مانند بهره بردن از لوله‌کشی سالم و قوی به جای سیستم توزیع آب کهنه و فلج است که نتیجه‌ای جز هدرروی منابع آب ندارد، در می‌یابیم که چقدر لازم است تا سیاست‌گذار با تمام توان خود راه را برای بانک‌های خارجی باز کند. بانک‌های ایرانی در بهترین حالت، به‌دنبال سناریویی هستند که بانک‌های خارجی تنها شعبه‌ای در تهران داشته باشند و در مبادلات پولی کمک کنند، اما منفعت اقتصاد ایران و سیستم بانکی بسیار فراتر از این است. آیا در دوره پساتحریم به این سمت حرکت خواهیم کرد یا باز به همان شرایط قبل باز می‌گردیم؟

منبع:دنیای اقتصاد

ثبت نظر

ارسال

نمایش‌

بی توجهی به کارکنان نفت در تعیین پاداش پایان خدمت کارکنان دولت!

بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۲ در سال آینده پاداش پایان خدمت کارکنان در ازای هر سال خدمت و به میزان حداکثر تا سی سال ۵۲۰ میلیون تومان پیش‌بینی شده که نسبت به امسال ۷۵ میلیون تومان اضافه شده است.

  • 403

2877 میلیارد دلار ثروت نفتی برباد رفته در 12 سال تحریم

برای فهم بهتر مقدار هزینه 2877 میلیارد دلاری وارد شده از صادرات نفتی از دست رفته تا پایان سال میلادی گذشته، می‌توان به ارزش ریالی آن با توجه به قیمت دلار در بازارهای امروز اشاره کرد که بالغ بر 100.7 هزار هزار میلیارد تومان می‌شود.

  • 408

رحیمی: در لایحه بودجه ۱۴۰۲ هیچ افزایش قیمتی برای حامل‌های انرژی دیده نشده است/ معافیت برای خانوارهای کم‌درآمد

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: سال آینده هیچ افزایش قیمتی برای حامل‌های انرژی از جمله بنزین، گازوئیل و گاز را نداریم و این موضوع اصلاً در بودجه سال ۱۴۰۲ نیامده است.

  • 479

اشتباه بانک مرکزی در آبان ماه

سید احسان خاندوزی، سخنگوی اقتصادی دولت : نرخ ارز در سامانه نیما متغیر خواهد بود. بخشی از مشکلی که در آبان و آذر ماه به وجود آمد بود. اشتباه در تخصیص ارز در یکی از زیرمجموعه های بانک مرکزی بود و موجب شد واردات برای کالاهایی که با درهم باید وارد می شد با محدودیت همراه شود .که باعث شد این موضوع القا ش ...

  • 478

قیمت قطعات یدکی در بازار سلیقه ای شد/ خبری از نظارت نیست

رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودرو با اعلام اینکه قیمت قطعات یدکی گران شده اما قیمت دستمزد تعمیرکاران خودرو تغییر نکرده است، گفت: در حال حاضر قیمت قطعات یدکی خودرو بسیار بالاست و هیچ نظارتی در این رابطه انجام نمی شود.

  • 475

کارنامه روحانی و رئیسی در کنترل تورم

«تورم را نصف و سپس تک‌رقمی خواهیم کرد»؛ این دقیقا وعده‌ای بود که سیدابراهیم رئیسی در انتخابات سال گذشته داد. اکنون 16 ماه از آغاز به کار دولت او می‌گذرد و بررسی‌ها نشان می‌دهد رئیسی و دولتش در کنترل تورم طی این مدت، نسبت به بازه زمانی مشابه در دولت روحانی، ناکام بوده‌اند.

  • 397

سابقه بیمه خریدنی نیست ولی یک استثنا دارد

سابقه بیمه خریدنی نیست مگر اینکه فرد به ۶۰ سال رسیده باشد و برای بازنشسته شدن نیاز به خرید سابقه بیمه داشته باشد.

  • 569

مردم بیشتر چه خانه‌هایی می‌خرند؟

فشار تقاضا برای واحدهای کوچک متراژ و قدیمی نمایه غالب در این بازار است.

  • 340

اقتصاد کلان چیست؟

ه علت تاثیرگذاری وضعیت اقتصادی بر تمامی افراد، مسائل اقتصاد کلان، نقش مهمی را در مباحثات سیاسی ملی ایفا می‌کنند. شرکت‌کنندگان در انتخابات از وضعیت اقتصادی آگاه هستند و می‌دانند که سیاست‌های دولت می‌تواند از راه‌های قابل‌توجهی بر اقتصاد، تاثیرگذار باشد.

  • 387

چرا مردم تمایلی به بیمه‌های زندگی ندارند؟

یک مدیر بیمه‌ای ضمن تشریح برخی دلایل عدم توجه مردم به بیمه‌های زندگی، گفت: :‌ یکی از مهمترین دلایل تورم و کاهش ارزش پول است که مردم متناسب با شرایط تصمیم می‌گیرند.

  • 532

قطار سریع السیر در بازار سکه

برخی از سکه بازان با اشاره به اظهارات اخیر رئیسی درباره قطار پیشرفت به کنایه می گفتند نرخ دلار این روزها سوار قطار سریع السیر شده و ایستگاه ها را یکی پس از دیگری طی می کند. همین امر موجب شده سکه بازان تحت هیجان افزایش قیمت دلار در موقعیت خرید قرار بگیرند.

  • 498

نقش موثر اصناف در تنظیم بازار و توزیع کالاهای اساسی

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت قزوین با تاکید بر نقش مهم اصناف در پیشبرد اهداف اقتصادی کشور و توزیع کالا و خدمات بین جامعه گفت: بدون همراهی و حضور موثر اصناف هیچ برنامه‌ای در بازار قابلیت اجرا و عملیاتی شدن ندارد.

  • 397

احتمال تغییر سن و سابقه بازنشستگی در بودجه ۱۴۰۲/ کدام صندوقها با بودجه دولت سرپا هستند؟

دولت برای جلوگیری از تشدید چالش در صندوقهای بازنشستگی بایستی پیشنهادهای تحولی در حوزه صندوق‌های بازنشستگی و اصلاح سن و سابقه بازنشستگی در بودجه سال ۱۴۰۲ لحاظ کند.

  • 1753

پول مازاد فروش خودرو در بورس کالا به جیب خودروساز می‌رود؟

عضو هیات رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: اگر قیمت معامله شده خودرو در بورس بالاتر از بهای تمام شده پایه و سود معقول باشد، تفاوت مذکور باید برای مصارف عمومی به طور مثال برای توسعه صنعت حمل و نقل هزینه شود.

  • 285

«زمستان سخت» پتروشیمی ایران آغاز شد

بحران مدیریتی در حالی دومین دارنده منابع گازی جهان را دچار چالش جدی کرده است که رسانه‌های نزدیک به دولت مدت‌ها بود «زمستان سخت اروپا و التماس آن‌ها برای گاز ایران» را نوید می‌دادند.

  • 487

تحلیل تکنیکال بورس چیست؟

تحلیل تکنیکال بورس در واقع علمی در بازارهای مالی است که در آن پیش‌بینی قیمت‌های آینده بر اساس بررسی قیمت‌های گذشته صورت می‌گیرد.

  • 271

وضعیت حاد در بانک های 4 استان کشور

نرخ تسهیلات به سپرده ها پس از کسر سپرده قانونی در مهر ماه امسال، در 4 استان کشور بالاتر از 100 درصد بوده که اتفاقی خطرناک در اقتصاد قلمداد می شود. به باور برخی تحلیل گران این رویداد می تواند موجب رشد فزاینده نقدینگی شده و از این حیث این 4 منطقه را میدان انفجار نقدینگی می دانند.

  • 1894

بیشترین رشد قیمت سهام بانکی به سامان رسید

در اولین روز هفته معاملات بورس و فرابورس تهران، شاهد تغییرات اندک شاخص سهام بانک‌ها و موسسات اعتباری در بازار سرمایه بودیم.

  • 1704

بیشترین رشد قیمت سهام انبوه سازی، املاک و مستغلات به وتوس رسید

در اولین روز کاری هفته معاملات بورس وفرابورس تهران شاهد افت شاخص سهام شرکت های انبوه سازی،املاک و مستغلات دربازار سرمایه بودیم.

  • 675

وصول ۲۷۰ هزار میلیارد تومان مالیات در ۷ ماه/ درآمد مالیاتی مهر ۵۰ هزار میلیارد تومان شد

با توجه به آمارهای سازمان امور مالیاتی طی ۷ ماهه سال جاری حدود ۲۷۰ هزار میلیارد تومان مالیات وصول شده است و درآمد مالیاتی مهر ماه ۵۰ هزار میلیارد تومان بوده است.

  • 361