هفت سامانه مهم بانک مرکزی

به گزارش بینا به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی، در این جلسه دبیرکل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ، راهبردهای اصلی این بانک در خصوص توسعه سامانه‌ها و خدمات بانکداری و پرداخت الکترونیک و در عین حال بسط احاطه اطلاعاتی بانک مرکزی به منظور نظارت موثر و کارا بر نظام پولی کشور را تبیین کرد و بهره‌گیری از برترین مجموعه‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور را مهمترین بستر اجرای این راهبردها دانست.
در ادامه، از این طرح‌ها بازدید شد:
1. سامانه مدیریت متمرکز حساب‌های دولتی (نسیم)
سامانه مدیریت متمرکز حساب‌های دولتی با بهره‌برداری از زیرساخت بانکداری متمرکز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به منظور ارایه خدمات بانکی تمام الکترونیکی برای دولت،خزانه‌داری‌کل، دستگاه‌های دولتی، ذیحسابی‌ها، شرکت‌های دولتی و شهرداری‌ها با قابلیت اتصال به شبکه تبادل اطلاعات بین بانکی، با هدف تمرکز و بهینه‌سازی ارایه خدمات بانکداری الکترونیک به دولت و فراهم آوردن امکان نظارت دقیق بر دریافت‌ها و پرداخت‌های دولتی طراحی و اجرا شده است.
2. سامانه چک و اسناد وصولی کاغذی (چکاوک)
استاندارد کردن و یکپارچگی در صدور دسته چک و پردازش الکترونیکی چک‌ها از طریق فناوری تصویربرداری در این سامانه طراحی و ایجاد شده است. چکاوک با اتصال برخط به اطلاعات و سوابق مشتریان، امکان استعلام از آخرین وضعیت صادرکننده چک را برای ذینفع آن فراهم آورده و با ایجاد یک مرکز پردازش واحد الکترونیکی در کشور، زمان وصول چک‌های واگذار شده بین شعب بانک‌های مختلف در سراسر کشور، به کمتر از 24 ساعت کاری کاهش می دهد.
این شرایط ، ارائه خدمت به مردم را توسعه و سرعت بخشیده است و دریافت وجه چک های جاری را فارغ از منطقه جغرافیایی و بانک یا شعبه خاص امکان‌پذیر می کند.
3. سامانه انتشار اوراق بهادار الکترونیکی :
این سامانه برای سامان دهی وضعیت نامطلوب و سنتی انتشار کاغذی و بی‌نام اوراق بدهی و سپرده در بانک‌ها و تحول آن به سوی یک نظام نوین انتشار تمام الکترونیکی با نام، طراحی و اجرا شده است. در این سامانه موجودی اوراق مختلف اشخاص حقیقی و حقوقی با استفاده از اطلاعات هویتی آنها در یک پایگاه داده متمرکز ثبت و تغییرات مربوط به خرید، فروش، واگذاری و سایر عملیات متناظر با اوراق در آن درج می شود.
4.پورتال جامع مرکز کنترل امنیت شبکه و پاسخگویی به فوریت‌های بانکی (کاشف)
این مرکز به منظور ایجاد ساختاری برای مدیریت امنیت اطلاعات نظام بانکی کشور با تدوین الزامات و ایجاد چارچوب ‌های امنیتی، مدیریت سلسله مراتبی امنیت، مدیریت رخدادهای امنیتی و به اشتراک گذاری اطلاعات و تجارب امنیتی بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری ایجاد شده است.
این مرکز به عنوان نقطه تماس واحد در تعامل با سایر نهادهای انتظامی، امنیتی و قضایی کشور، وظیفه جمع‌آوری و اشتراک‌گذاری اطلاعات و هماهنگی بین بانکها در مواقع بروز رخدادهای امنیتی و بحران‌های سایبری را برعهده‌ دارد. راه‌اندازی پورتال جامع مرکز کاشف، گردآوری اخبار و رویدادها، پردازش، پاسخگویی و مدیریت رخدادهای مربوط به حوزه امنیت بانکی را میسر می کند.
5. معرفی زیرساخت خدمات ارزش افزوده کارت بانکی :
اجرای طرح‌های سبدکالایی و طرح امنیت غذایی با حداقل هزینه و زمان و با استفاده از امکانات موجود بانک‌ها در حوزه کارت و پایانه فروش یکی از دستاوردهای مهم دولت تدبیر و امید و نظام بانکی در ارایه خدمات فناوری محور بوده است.
این امر مستلزم ایجاد زیرساخت خاصی است تا در آن کارت‌های بانکی علاوه بر عملیات اتصال به حساب و پرداخت، به عنوان محملی برای خدمات ارزش افزوده ی نیازمند شناسایی مشتری نیز به کار رود. این زیرساخت، علاوه بر کاربردهای مد نظر دولت در توزیع سبدها و سهمیه‌های غیرنقدی، می‌تواند برای معرفی خدمات گسترده‌ای نظیر نظام تخفیفات، برگشت کالا و نرخ‌های ترجیحی نیز به کار رفته و تحولی اساسی را در این زمینه ایجاد کند.
6.سامانه پرداخت‌های الکترونیک سیار (سپاس) :
سامانه پرداخت‌های الکترونیک سیار(سپاس)، امکان معرفی و بهره‌برداری از انواع کیف پول و پول الکترونیکی را در قالب پول همراه (Mobile Money)، پول شبکه‌ای(Net Money) و پول تراشه‌ای(Chip Money) فراهم می‌ کند.
با استفاده از امکانات سپاس، پرداخت‌های ریز نظیر کرایه سفرهای شهری، عوارض و خریدهای جزئی که در حال حاضر از طریق اسکناس و سکه صورت می‌پذیرد، با ابزارهای متنوع الکترونیک جایگزین می‌شوند. با راه‌اندازی و بهره‌برداری از این سامانه، حلقه ابزارهای پرداخت الکترونیک تکمیل شده و تحقق جامعه بدون پول نقد  (Cashless Society) را میسر می‌سازد.
7.سامانه استعلام های بانکی
با توجه به اینکه در سامانه‌های انتقال وجه با مبالغ بالا به دلیل رعایت رهنمود‌ها و توصیه‌های بانک بین المللی تسویه و جلوگیری از سرایت ریسک نقدینگی بانک‌ها، لازم است ابتدا تسویه بین بانکی صورت پذیرد و سپس وجه به حساب مقصد منتقل شود، سازوکار انتقال وجه در سامانه‌های ساتنا و پایا بر همین اساس تعبیه شده است و امکان فراخوانی مشخصات دارنده شبای مقصد در سامانه‌های مزبور فراهم نیست که این موضوع مشکلاتی برای مردم و بانک‌ها دارد ؛ با راه‌اندازی سامانه استعلام بانکی، با فراخوانی مشخصات دارنده شبا و اطلاع از فعال و یا راکد بودن حساب مقصد از صحت این موارد مطمئن شده و سپس از طریق سامانه‌های پایا و ساتنا ‌واریز وجوه انجام می‌پذیرد.
طراحی این سامانه به ایجاد بستر پیام رسانی بانکی منجر می شود که امکان استفاده در مواردی نظیر مکنا، چکاوک، صیاد،‌ کد ملی، کد پستی و دیگر موارد را فراهم آورده است.