شیوع چک‌های جعلی در دو سه سال اخیر

سیدمحمود احمدی دبیر کل بانک مرکزی گفت: در اجرای سامانه چکاوک دیگر کسی برای دریافت دسته چک به شعب بانک مراجعه نمی کند و دسته چک پس از طی مراحل قانونی به منزل متقاضیان ارسال می شود .  

وی در پاسخ به سوالی درباره دلایل افزایش صعودی چک های بی محل و برگشتی افزود: برخی مباحث اقتصادی موجب این معضلات شده  و مقررات حاکم  نیز که موجب از دست رفتن آبرو ، اقتدار و ارزش چک شده از دیگر عوامل افزایش چک های برگشتی است.

وی گفت : وجود 5 تا 7 میلیون  چک برگشتی در سال زیبنده  کشور نیست و در ده سال اخیر چک های برگشتی روند افزایشی داشته است .

احمدی افزود : کسی که  چک برگشتی دارد مجدد می تواند حساب باز کند  و امکان نظارت  بر تعدد این حسابها نیست  طبیعی است که این اتفاق رخ دهد وممکن باشد  یک فرد در شبکه بانکی تا چند صد حساب داشته باشد .

دبیر کل بانک مرکزی افزود : اکنون در سامانه  چکاوک  به ذینفع چک این امکان داده می شود که با ارسال اطلاعاتی به سامانه  بتواند  اطلاعات اولیه دارنده چک را دریافت کند  و می تواند مطمئن شود که این فرد چک برگشتی دارد  یا نه.

احمدی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه  آیا  یکی از دلایل افزایش چک های برگشتی می تواند  به مباحث رکود و  معضلات تولید  مربوط شود گفت : به هر حال رکود در بخش تولید و صنعت در این معضل بی تاثیر نبوده است.

وی گفت : بر اساس سامانه چکاوک کسانی که حسابهای متعددی در داخل یک شعبه  یا یک بانک مشخص دارند  به یک حساب در یک بانک  تبدیل می شود و فرد با داشتن یک دسته چک از آن بانک  می تواند  در کشور  فعالیت کند .

احمدی افزود: در گام بعدی سامانه چکاوک  ارتباط مردم را با شعب بانکها  قطع می کنیم به این ترتیب که شخص متقاضی دریافت دسته چک دیگر داخل شعبه نخواهد رفت و از طریق سامانه و غیر حضوری تقاضای چک می کند .

دبیر کل بانک مرکزی گفت:  تقاضای این فرد داخل بانک مرکزی بررسی می شود  و پس از اینکه مشخص شد این فرد حقیقی  و حقوقی چک برگشتی ندارد  به بانک مربوط تائیدیه داده می شود و در سامانه  متمرکز ، چک متحدالشکلی  که فقط لوگو و نشان بانک آن متفاوت است صادر و دسته  چک از طریق پست به منزل فرد ارسال می شود .

احمدی افزود : در گام بعدی اجرای سامانه چکاوک  محدودیت های پرداخت الکترونیکی در مبالغ بسیار سنگین  اعمال خواهد شد و مطمئنیم با این گونه اقدامات  آبروی از دست رفته چک باز خواهد گشت.

دبیر کل بانک مرکزی در پاسخ به اینکه ایا با توجه به تاخیر روند تغییر هویت چک قوانین هم تغییر خواهد کرد یا خیر پاسخ داد: در بانک مرکزی این موضوع پیش بینی شده است و ما به شبکه های بانکی ابلاغ کردیم و قدم به قدم پیش خواهیم رفت.

وی ادامه داد:‌ ما در صدد هستیم چکهای صادره تبدیل به پول شود و ضمانت اجرا پیدا کند.

احمدی گفت: در بحث مقررات موضوع دیگری که در نظر گرفته شده این است که فرد بداند شرایط صدور چک همانند گذشته نخواهد بود و وقتی دارنده چک، چک برگشتی داشت دیگر نمی تواند با یک رفع سوء اثر دسته چک بگیرد.

دبیر کل بانک مرکزی در ادامه گفت: همچنین اگر دارنده چک، چکی را داد که در حسابش پول نداشت این التزام و تضمین را به بانک داده است و بانک می تواند از هر حساب متعلق به این شخص برای پرداخت این چک اقدام کند.

احمدی درباره  این سوال که خیلی ها معتقدند راه اندازی سامانه چکاوک خیلی تاثیری در چک های برگشتی نخواهد گذاشت گفت: این حرف خیلی بی ربط نیست حتی شاید در مرحله نخست که طرح چکاوک انجام می شود مقدار چک های برگشتی افزایش پیدا کند چرا که دارنده چک نمی داند چک صادر شده اش در کدام بانک و یا شعبه ارائه خواهد شد به ویژه که در گذشته چک ها را به شعبه صادر کننده ارائه می کردند.

احمدی گفت: یکی از مشکلاتی که در دو سه سال اخیر مردم با آن مواجه شدند چک های جعلی بود که متاسفانه به خاطر ارتباطات ناشایستی که بوجود می آمد این اتفاقات رخ می داد و بانک هیچ نشانه و علامتی در اختیار نداشت که متوجه شود  این چک جعلی است یا واقعی و بعد از اینکه چک واقعی به بانک ارائه می شد متوجه جعلی بودن آن چک می شدند.

وی افزود: فیشرهای امنیتی داخل برگه های چک قرار داده خواهد شد که در همان مرحله اول ارائه به کارمند بانک جعلی و یا اصلی بودن چک مشخص می شود.

وی ادامه داد: تردید نکنید اگر افراد مطمئن شوند که شرایط سخت تر از گذشته شده است و سخت گیری می شود وضعیت صدور چک های ( جعلی و بلا محل) همانند قبل نخواهد بود.

احمدی افزود: سامانه چکاوک محدودیتهایی را هم برای برخی واحدها ایجاد خواهد کرد و دیگر آن بانک امکان اضافه برداشت از بانک مرکزی را نخواهد داشت.

دبیر کل بانک مرکزی گفت: در این صورت  است که بانک مرکزی برای انتظام بخشی شبکه بانکی می تواند اعمال قدرت کند.