Fa En جمعه 10 فروردین 1403 ساعت 9 و 15 دقیقه

بررسی وضعیت بانکداری همراه در بانکهای ایران و مقایسه آن با بانکهای پیشرو

بانکداری همراه لغتی است که به منظور انجام عملیات بالانس کردن حساب، تراکنشهای حساب، پرداخت و غیره از طریق دستگاههای همراه مانند تلفن همراه می­باشد. امروزه بانکداری همراه اغلب توسط پیام کوتاه یا اینترنت انجام می­شود، همچنین می­تواند با اجرای برنامه­های خاصی برروی موبایل صورت گیرد.

 

در این تحقیق ابتدا با توجه به رتبه­بندی موسسه Banker تعداد 10 بانک جهان مورد بررسی قرار گرفت و سپس وضعیت بانکهای ایران به منظور مقایسه خدمات ارائه شده به کمک بانکداری همراه مورد بررسی قرار می­گیرد. برای اخذ اطلاعات از سایتهای بانکها و برای دسترسی به اطلاعاتی که در آنجا موجود نباشد از روابط عمومی بانکهای ایران کمک گرفته خواهد شد. در مورد بانکهای خارجی نیز اطلاعات مربوط به 10 بانک جهان از دید رتبه­بندی موسسه Banker، از کتابخانه بانک مرکزی اخذ شده و سپس اطلاعات خدمات ارائه شده توسط سایت این بانکها کسب ­شد.  (The Banker, 2007)

  1. 1.      Bank of America

این بانک که دارای 23 میلیون مشتری Online می­باشد، سرویس بانکداری همراه خود را از مارس آغاز نموده است. در حال حاضر این بانک دارای 500هزار مشتری بانکداری همراه می­باشد.

مشتریان می­توانند از طریق بانکداری همراه و با استفاده از موبایل به اینترنت دسترسی داشته و از خدمات زیر استفاده کنند:

ü      چک کردن حسابهای جاری، پس­انداز و کارت اعتباری و اعتبارات و تسهیلات مسکن گرفته شده از بانک

ü      پرداخت صورتحسابها و صورتحسابهای الکترونیکی

ü      انتقال وجه بین حساب خود و حسابهای دیگر در Bank of America

ü      مشاهده تراکنشهای حسابهای جاری، پس­انداز، وام و تسهیلات مسکن

ü      دسترسی مستقیم به مراکز بانک و دستگاه خودپرداز( ATM)

برای محافظت از اطلاعات کاربران، بانک امنیت end-to-end که اطلاعات را هنگام رد و بدل شدن بین بانک و موبایل رمزگشایی می­کند.

سرویس وب نیز از طریق Carrierهای اصلی که به اینترنت موبایل دسترسی دارند و نیازی به Download نرم­افزار ندارند، قابل دسترسی می­باشد. برای دسترسی به بانکداری همراه، مشتریان می­توانند از طریق موبایل خود، کاوشگر وب خود را آورده و سپس شماره شناسایی بانکداری Online خود و نیز رمز خود را وارد کنند، تا به حساب خود دسترسی پیدا کنند. (Examiner, 2007)

 

  1. 2.      Citibank

بانکداری همراه Citibank امکاناتی را همراه با برقراری امنیت، قابلیت اعتماد در بانکداری در هنگام حرکت فراهم نموده است. بوسیله بانکداری همراه کاربران این بانک می­توانند تراکنشهای مالی خود را به راحتی انجام دهند. خدماتی که این بانک برروی دستگاههای موبایل در نظر گرفته شامل: تغییر MPIN[1]، لیست کردن حسابها، گرفتن موجودی، پیش پرداخت[2]، پرداخت صورتحسابها، انتقال وجوه، درخواست دسته چک، درخواست دستور[3]، لیست کردن تراکنش، تعلیق سرویس، فعال کردن سرویس و راهنما می­باشد.

برای استفاده از خدمات بانکداری همراه، این بانک نیاز به ارتقا تلفن همراه نیست و فقط باید دستگاه قابلیت دریافت و ارسال پیام کوتاه را داشته باشد. هرچند که برای استفاده از امکانات بیشتر از قبیل دسترسی به منوها، نیاز به ارتقا می­باشد. (Citibank, 2002)

 

  1. 3.      ­HSBC Holdings

این بانک از تابستان امسال شروع به ارائه سرویسهای بانکداری همراه به مشتریان خود برای دسترسی به خدمات بانکی بصورت آنی نموده است.

مشتریان بانکها می­توانند از جزییات حسابهای خود از طریق سیستم MoniLink[4]برخوردار شوند. بانک HSBC Holdings اولین بانک این کشور می­باشد، که از طریق برنامه کاربردی جاوا امکان دسترسی به حسابهای بانکی را فراهم می­نماید و این در حالی است که دیگر بانکهای این کشور در حال حاضر سرویسهای پیام کوتاه را فراهم می­نمایند.

از طریق خدمات بانکداری همراه، مشتریان قادرند، انتقال وجوه را از طریق تلفن همراه داشته باشند. البته این موضوع برای مبالغ بالا در نظر گرفته شده و برای مبالغ پایین نیز در آینده­ای نزدیک ارائه خواهد شد. (HSBC, 2006)

 

  1. 4.      Credit Agricole Group

این بانک امکاناتی را فراهم آورده است تا کاربران در هر مکان و هر زمان از خدمات بانکداری همراه بهره­مند شوند. این بانک از طریق سایت محصولات و خدمات خود را ارائه می­دهد. کاربران اینترنت موبایل می­توانند از طریق اطلاعات شخصی خود را از مشاور بانکی دریافت نمایند. همچنین آنها می­توانند از طریق عملیات WAP-to-Call از این خدمات بهره­مند شوند. (ScreenTonic, 2007)

 

  1. 5.      JP Morgan Chase Et Co

خدماتی که این بانک از طریق سرویس بانکداری همراه خود به مشتریان ارائه می­دهد، شامل:

ü      چک کردن موجودی حسابهای خود

ü      چک کردن پنج تراکنش آخر حسابهای جاری، پس­انداز و کارت اعتباری

ü      اطلاعات دیگری درباره کارت اعتباری خود از جمله موجودی و اعتباری که دارند

مشتریان بانک می­توانند، از طریق وب سایت این بانک ثبت نام کرده و اطلاعاتی درباره حسابهای خود، برروی دستگاه تلفن همراه دریافت نمایند. حسابهای قابل دسترسی شامل: حساب جاری، حساب پس­انداز، کارتهای اعتباری، گواهی سپرده، وام، تسهیلات مسکن، وام­های اتوموبیل و تحصیلی و خطوط اعتباری و سرمایه­گذاری­ها می­باشد.

هر مشتری حساب جاری یا کارت اعتباری می­تواند از این خدمات که برروی تلفن همراه ارائه می­شوند، بصورت رایگان استفاده نماید. برای استفاده از این خدمات نیازی نیست که مشتریان نرم­افزاری را روی دستگاه تلفن همراه خود نصب نمایند، بلکه این خدمات از طریق سرویس استاندارد پیام کوتاه ارائه می­شود. (Chase, 2007)

 

  1. 6.      Mitsubishi UFJ Financial Group

این بانک به مشتریان خود این امکان را می­دهد تا از طریق BTM برای تلفن خود در اینترنت و یا از طریق سیستم اینترنت تلفن همراه خود نظیر NTT DoCoMo's imode[5] یا [6]J-PHONE's J-Sky از خدمات بانکی بهرمند شوند. این سرویسها در 24 ساعت شبانه روز و هفت روز هفته قابل استفاده می­باشند.

این سرویسها از سال 1999 در این بانک ارائه شده­اند و از آن زمان تا کنون همواره تعداد کاربرانی که از این سرویسها استفاده می­کنند، در حال رشد می­باشند. (Bank of Tokyo, 2008)

 

  1. 7.      ICBC

در این بانک سرویسهایی که از طریق پیامهای کوتاه برروی موبایل قابل دسترس می­باشند، شامل: پرس و جو از حساب، انتقالات، پرداخت وجه، Donations، پرداخت صورتحسابها، Consumption و اشتراک و لغو اشتراک ارسال تغییرات موجودی حساب می­باشد. علاوه بر این برای استفاده از این خدمات نیاز به تعویض SIM Card و تلفن همراه نیست و به راحتی می­توان با استفاده از حرف اول تراکنشهای مورد درخواست از این سرویسها استفاده نمود. همچنین با بکاربردن '?' می­توان از راهنمای نحوه استفاده از عملیات بهره­مند شد. (ICBC, 2004)

 

  1. 8.      Royal Bank of Scotland

سرویسهای مربوط به بانکداری همراه از سال 2006 برای مشتریان فعال شده است و مشتریان این بانک می­توانند از طریق تلفن همراه خدمات بانکی نظیر اطلاعات مربوط به صورتحساب و مدیریت آن، تراکنشهای مالی و... را بصورت شبانه روزی انجام دهند. سرویسهای ارائه شده در این زمینه عبارتست از :

  • اطلاعات صورتحساب و مدیریت آن
  • دسترسی سریع و 24 ساعته به خدمات مختلف بانکی
  • مدیریت اطلاعات شخصی
  • انجام تراکنشهای مختلف مالی مانند پرداخت صورتحساب ، قبض و...
  • انتقال وجه از یک صورتحساب به صورتحسابی دیگر
  • مبادلات بین المللی
  • سرویسهای مربوط به کارتهای اعتباری

کلیه خدمات ذکر شده برای مشتریانی که در این بانک حساب دارند امکان­پذیر می­باشد که برای استفاده از سرویسهای خدمات همراه نیاز است تا مشتریان بانک پس از ثبت نام از این خدمات بهره مند شوند، البته باید توجه داشت که تمامی این سرویسها به صورت رایگان نمی­باشند. سرویسهای بانکداری همراه برای مشتریان این بانک از طریق Download نرم افزاری به نام MONOLIC روی تلفن همراه مشتری و وارد کردن شماره حساب قابل استفاده می­باشد. (Royal Bank, 2007)

 

  1. 9.      Bank of China

به کمک تلفن همراه، مشتریان این بانک می­توانند مدیریت مالی خود را از خدمات حسابها و کارت اعتباری گرفته تا اوراق بهادار و اطلاع از آخرین اخبار مالی و وضعیت سهام داشته و بصورت نامحدود در هرزمان و هرمکان از طریق تلفن همراه به این سرویسها دسترسی داشته باشند. این سرویسها از طریق مدلهای مختلف تلفن همراه قابل استفاده می­باشند.

سرویسهای ارائه شده در این زمینه شامل:

  • ·         سرویسهای مربوط به اوراق بهادار: معامله سهام و درخواست سفارش
  • ·         سرویسهای بانکی: چک کردن [7]HKD یا بالانس حساب ارزی، انتقال وجوه بین حسابهای مشتریان و صورتحسابها
  • ·         اطلاعات مالی: اطلاع از آخرین نرخ HKD یا سپرده­های ارزی، نرخ سهام، نرخهای تبادل ارز و قیمتهای اوراق تجاری
  • ·         سرویسهای کارت اعتباری: اطلاع از حساب کارت اعتباری، افزایش اعتبار و گزارش گم کردن یا سرقت کارت
  • ·         سرویسهای مشتریان: تغییر کلمه رمز، درخواست دسته چک جدید

(Bank of China, 2008)

 

10. Santander

این بانک خدمات بانکداری همراه را در اختیار مشتریان خود قرار می­دهد که این خدمات به کاربران اجازه می­دهند، بوسیله تلفن همراه خود تراکنشهای خود را انجام داده همچنین می­توانند پرداخت خود را از این طریق انجام دهند. این خدمات از طریق فرستادن پیام کوتاهی که شامل متن به همراه کد است، صورت می­گیرد. (mocoNews, 2007)

افراد خبره در فناوری اطلاعات از Santander، [8]ISBAN و [9]TEKEVER، تیمی را تشکیل دادند تا راه حلی را برای داشتن بانکداری همراه به صورت پیشرفته و کاربرپسند بوجود آورند. این راه حل امکانات زیر را در اختیار کاربران قرار می­دهد: (TEKEVER, 2006)

  • اطلاع از موجودی حساب
  • انتقالات gyro
  • پرداختها
  • مدیریت کارت بدهی و کارت اعتباری
  • پیش پرداخت شارژ تلفن

 

به کمک تکنولوژیهای جدید، تلفنهای همراه می­توانند از خدمات مختلف بانکداری از صورتحساب گرفته تا برنامه­ریزی پرداخت استفاده کنند. تکنولوژیهای سیار مورد استفاده در بانکداری همراه شامل: سرویس پیام کوتاه یا اختصارا SMS[1]، WAP[2]و برنامه کاربردی Standalone موبایل می­باشند. که در اینجا به شرح هر یک پرداخته می­شود: (David, 2007, p. 12)

  1. سرویس پیام کوتاه

سرویس پیام کوتاه به موسسات مالی امکان برقراری ارتباط با مشتریانشان را می­دهد. تقریبا همه تلفنهای همراه قابلیت استفاده از SMS را دارند. SMS برای فرستادن پیامها از طرف بانک بسیار مناسب بوده و همچنین برای تعدادی از عملیات بانکی نیز مناسب می­باشد. برای  تعدادی از عملیات بانکی نیز مناسب می­باشد. برای ایجاد یک پرس­وجو، مشتری SMSی حاوی یک دستور درخواست سرویس را به شماره مخصوصی که برای این منظور در نظر گرفته شده می­فرستد.

SMS دارای محدودیتهایی نیز می­باشد. در SMS، تحویل پیام تضمین نمی­شود و ممکن است در زمان تحویل تاخیر وجود داشته یا قسمتی از پیام فرستاده نشود. همچنین موسسات مالی نمی­توانند از طریق SMS واسط کاربری مناسب برای مشتریان به سرویسهای پیچیده را فراهم کنند. پیامهای قسمتی رمزنگاری نمی­شوند که این موضوع یک مشکل امنیتی است و نیز امکان Spamming و Hijacking نیز در پیام کوتاه وجود دارد. در نهایت SMS هزینه نسبتا بالایی دارد. که این موضوع هم برای مشتریان و هم برای بانکها وجود دارد.

علیرغم این، سادگی و استفاده همگانی SMS و آن را برای کاربران سرویسهای بانکداری همراه مفید و جذاب نموده است.

 

  1. WAP

کاربران موبایل می­توانند همانند دسترسی کاربران اینترنت به پورتال موسسه برای استفاده از سرویسهای موسسه مالی از طریق WAP نیز به یاست موسسات مالی برای انجام تراکنشهای مالی دسترسی داشته باشند.

در WAP امکان تصدیق هویت[3] که لازمه داشتن بانکداری Online است وجود دارد. هرچند که ورود اطلاعات در موبایل با محدودیت صفحه کلید مواجه است.

WAP مزایای عمده­ای را برای کاربران فراهم می­کند. محصولات WAP می­توانند بسیار پیچیده بوده و سرویسهای مختلفی را در اختیار مشتریان قرار دهند و مشتریان از طریق واسط برپایه فرم که در وب با آن مانوس هستند، از این سرویسها استفاده کنند.

WAP برای موسسات مالی نیز فواید زیادی دارد. بدین وسیله همه کاربران با انواع مدل گوشی می­توانند از نرم­افزار یکسان با قابلیتهای یکسان استفاده کنند.

 

  1. برنامه­های کاربردی بانکداری همراه

از دید امنیتی و با توجه به تجربیات کاربران پذیرش اینکه در برنامه­های کاربردی Standalone بانکداری همراه کاربران برنامه را برروی تلفن خود Download کنند، مشکل است. با استفاده از خصوصیات این برنامه­ها، تراکنشها می­توانند بصورت کامل در دو طرف مبدا و مقصد با استفاده از SSL[4] رمزگذاری شوند. از آنجایی که این نرم­افزارها برای هدف خاصی بوجود آمده، طراحان برنامه­های بانکداری همراه می­توانند واسط کاربردی را برای تراکنشهای مالی بهینه کنند.

یکی از مزایای این برنامه­ها برای موسسات مالی این است که برنامه مستقلی می­باشند. به محض اینکه مشتریان نرم­افزار را روی تلفن خود Download کنند، آنها می­توانند از برنامه بانکداری همراه استفاده کنند.

به عبارت دیگر، برنامه کاربردی باید برای حجم وسیعی از تلفنهای همراه با نیازها و عملکردهای مختلف منطبق شود، که این موضوع هزینه­بر است. تلفن نیز باید یکی از محیطها نظیر J2ME، Microsoft Windows Mobile یا ... را پشتیبانی کند.

از دیگر مشکلات برنامه­های کاربردی بانکداری همراه این است که مشتریان باید نرم­افزار را برروی دستگاهشان Download کرده، آن را نصب کرده و نسخه­های جدید آن را برروزرسانی کنند که ممکن است برای بعضی از مشتریان این موضوع تازگی داشته باشد.

با در نظر گرفتن میزان افزایش کاربران تلفن همراه در دهه اخیر و رشد روز افزون آن، خدمات و قابلیتهایی که تلفنهای همراه ارائه می­دهند نیز بصورت چشمگیری افزایش یافته است. یکی از این خدمات بانکداری همراه و انجام تراکنشهای مالی از طریق تلفن همراه  می­باشد که در کشورهای مختلف جهان با موفقیت همراه بوده و بر میزان کاربران آن روز به روز افزوده می­شود. دلیل اصلی که استقبال از خدمات بانکداری همراه این است که این روش کانال ارتباطی جدید و قدرتمندی را با استفاده از تلفن همراه و در نظر گرفتن ویژگیهای منحصر بفرد آن در اختیار کاربران قرار می­دهد. در بانکداری الکترونیکی، مشتریان باید از طریق یک کامپیوتر شخصی با موسسه مالی ارتباط برقرار کنند در حالیکه در بانکداری همراه مشتریان می­توانند از طریق موبایل از خدمات 24 ساعته و هفت روز هفته بانکها استفاده کنند.

در این تحقیق با مطالعه مسیر حرکت بانکداری همراه با توجه به گسترش نسل سوم بی­سیم و پیاده­سازی گسترده که بین سالهای 2003 تا 2007 پیدا کرده و نیز پیشرفتهای تکنولوژیکی تلفنهای همراه و افزایش قابلیتها و سرویسهای آن پیش بینی می­شود که تا سال 2010 حدود 35% کاربران بانکداری Online را بانکداری همراه تشکیل می­دهد .

در بررسی مدلهای در آمدی بانکداری همراه  با در تظر گرفتن اینکه چه کسی برقرار کننده ارتباط (بازگشایی حساب، اخذ سپرده، وام دادن و...) کاربران نهایی، بانک یا غیر بانک/ کمپانی ارتباطات است و همچنین با در نظر گرفتن اینکه ماهیت قرارداد واسطه بین بانک غیر بانک است، سه  مدل  درآمدی عمده شامل بانک متمرکز، بانک مدارو غیر بانک مداردر نظرگرفته می­شود .

بررسی تکنولوژیهای تلفن همراه نشان می­دهد که با کمک این تکنولوژیهای جدید، تلفنهای همراه می­توانند از خدمات مختلف بانکداری از صورتحساب گرفته تا برنامه­ریزی پرداخت استفاده کنند. تکنولوژیهای سیار مورد استفاده در بانکداری همراه شامل: سرویس پیام کوتاه یا اختصارا SMS، WAPو برنامه کاربردی Standalone موبایل می­باشند.

در زمینه خدماتی که بانکداری همراه ارائه می­دهد می­توان به سرویسهایی در خصوص اطلاعات حسابها (ریز صورتحسابها ،کنترل و مدیریت آنها و ...)، پرداخت و انتقال وجوه مالی ، سرویسهای سرمایه گذاری و پشتیبانی اشاره نمود. با توجه به تحقیقات صورت گرفته، تعدادی از بانکها اکنون در حال ارائه خدمات بانک می­باشند، تعدادی دیگر قرار است در آینده­ای نزدیک این خدمات را ارائه دهند و تعدادی هرگز قصد ارائه این خدمات را ندارند که در مقاله تعدادی از بانکهای مهم  آمریکایی و سرویسهایی که در خصوص بانکداری همراه ارائه می­دهند مورد مطالعه قرار گرفت .

همچنین در این تحقیق در نهایت با توجه به رتبه­بندی موسسه Banker خدمات بانکداری همراه در 10 بانک جهان و سپس وضعیت بانکهای ایران به منظور مقایسه خدمات ارائه شده به کمک بانکداری همراه مورد بررسی قرار گرفت. که این مقایسه به صورت خلاصه در زیر آورده شده است :

 

نام بانک

SMS

WAP

برنامه های کاربردی

Bank Of America

*

*

 

Citibank

*

 

 

HSBS Holdings

 

 

*

Credit Agricole group

*

*

 

JP Morgan Chase Et Co

*

 

 

Mitsubishi UFJ Financial Group

*

*

 

ICBC

*

 

 

Royal Bank Of Scotland

 

 

*

Bank Of china

*

*

 

Santander

*

 

 

اقتصاد نوین

*

 

 

پارسیان

*

 

 

پاسارگاد

*

 

 

پست بانک ایران

*

 

 

تجارت

*

 

 

توسعه صادرات

*

*

 

رفاه

*

 

 

سامان

*

 

 

سپه

*

 

 

سرمایه

 

 

 

صادرات ایران

*

*

 

صنعت و معدن

*

 

 

کارآفرین

 

 

 

کشاورزی

*

 

 

مسکن

*

 

 

ملت

*

 

 

ملی ایران

*

 

 

جدول5. مقایسه وضعیت بانکداری همراه در بانکهای ایران با بانکهای مهم دنیا

 

با توجه به جدول بالا و بررسی­های صورت گرفته در این تحقیق،مشاهده می­کنیم که اکثر بانکهای ایرانی برروی ارائه خدمات از طریق پیام کوتاه کار کرده­اندو در جهت ارائه سایر خدمات ازطریق WAP و برنامه های کابردی هنوز اقدام قابل توجهی صورت نگرفته است که این امر خود نیاز به بستر سازیهای مناسب و اقدمات ویژه­ای دارد. 

پیشرفت اینترنت مسیر صنعت تجاری سرویس­های مالی سازمانهای قدر را با ارائه مدل­های جدید تجاری و راههای جدید برای ارائه دسترسی تمام وقت به مشتریانشان متحول کرده است.

توانایی ارائه خدمات مالی Online نقشهای جدیدی را مانند بانکهای Online، واسطه­های Online و مدیران مالی که سرویسهای شخصی را ارائه می­دهند و نیز نقش حسابهای راکد برای درصد کمی از صنایع در سرویسهای مالی ایجاد کرده است. (مژدهی, مهربان, & امینی لاری, بررسی تحولات ایجاد شده در بانکداری توسط موبایل در ایران و جهان, 1386, ص. 2)

در چند سال اخیر، بازار موبایل و بی سیم در جهان دارای رشد بالایی بوده و هنوز هم از رشد بسیار بالایی برخوردار است. برطبق گزارش GSM Association and Ovum تعداد موبایلها در سپتامبر 2005 بالغ بر 2 میلیارد بوده و اکنون نیز بیش از 5/2 میلیارد می­باشد.

بر اساس مطالعه مشاور مالی [1]Celent، %35 بانکداری آن لاین خانگی در سال 2010 از بانکداری همراه استفاده خواهند

نمود این در حالی است که اکنون کمتر از %1 می­باشد. بیش از %70 از حجم مراکز تلفن قصد دارند به سمت تلفنهای همراه سوق پیدا کنند. در کشورهای آسیایی مانند هند، چین، اندونزی و فیلیپین زیرساخت موبایل نسبتا بهتر از زیرساخت تلفنهای ثابت می­باشد و در کشورهای اروپایی که نفوذ تلفن همراه بسیار بالاست (حداقل %80 کاربران از تلفن همراه استفاده می­کنند)، بانکداری همراه بصورت باورنکردنی درحال توسعه است. (Wikipedia, 2007)

بازارهای بزرگی برای موسسات مالی در جهت ارائه خدمات ارزش افزوده در حال گشایش می­باشند. با تکنولوژی موبایل، بانکها محدوده وسیعی از خدمات را برای مشتریانشان نظیر انتقال وجوه در هنگام مسافرت، دریافت قیمتهای سهام که بصورت آن لاین بروز می­شوند یا انجام عملیات داد و ستد سهام در ترافیک ارائه می­دهند. بر اساس گزارش اپراتور آلمانی Mobilcom[2]، بانکداری همراه "قاتل برنامه های کاربردی" در نسل بعدی تکنولوژی موبایل می­باشد.

دستگاههای موبایل، خصوصا تلفنهای هوشمند، نویددهنده ترین مسیر برای دستیابی به حفظ مشتریان کنونی و افزایش مشتریان جدید، با داشتن قابلیت سرویس دهی در هر زمان و هر مکان و نیز قابلیت نفوذ و پتانسیل رشد بالا می­باشند. براساس گزارش [3]Gartner، تلفنهای هوشمند به سرعت درحال رشد بوده و در سال 2006 بالغ بر 20 میلیون خواهند بود. (Wikipedia, 2007)

در 4 سال گذشته، بانکهای سراسر دنیا میلیاردها دلار برروی توسعه بانکداری اینترنتی سرمایه­گذاری کرده­اند. همچنانکه به سمت بانکداری همراه پیش می­رویم، تصمیم­گیری در کوتاه ترین زمان ممکن برای سرمایه گذاری برروی بانکداری اینترنتی و بانکداری همراه، چالشی را برای بانکهای CIO[4] و [5]CTO بوجود آورده است.  (Wikipedia, 2007)

گسترش نسل سوم بی­سیم و پیاده­سازی گسترده که بین سالهای 2003 تا 2007 مورد انتظار است، توسعه خدمات پیشرفته­تری را مانند چندرسانه­ای و اتصال به سرویسهای تجارت همراه منجر می­شود. (David, 2007, p. 5)

در شکل زیر  تکنولوژیهای مختلف در ارائه خدمات برروی موبایل با یکدیگر مقایسه شده­اند:

 

 

 

 

پست­الکترونیک

SMS

WAP

برنامه کاربردی

IVR

مرکز تلفن

هزینه منداول برای موسسات مالی

بدون هزینه

خیلی کم – 4 یورو برای برای ارسال هر sms

بدون هزینه

بدون هزینه

کم – 4 یورو برای هر دقیقه

متوسط – در حدود 25 یورو برای هر تماس

هزینه منداول برای مشتری

بدون هزینه ( فرض می­شود که همراه سرویس ایترنت موجود می­باشد)

خیلی کم – در حدود 10 یورو برای هر پیغام

خیلی کم – در حدود 1 یورو برای هر کیلو بایت

خیلی کم – در حدود 1 یورو برای هر کیلو بایت

بدون هزینه

بدون هزینه

میزان تلاش کاربر برای نیاز به راه اندازی و نصب

نیازی به نصب ندارد

نیازی به نصب ندارد

نیازی به نصب ندارد

نیاز یه تلاش نسبتا متوسط کارب رای نصب دارد

نیازی به نصب ندارد و برای یادگیری بسیار ساده می­باشد

نیازی به نصب ندارد

میزان تلاش کاربر برای استفاده

بسیار ساده برای استفاده ، البته کارکرد بسیار پایینی دارد

برای کارهایی نظیر پرداخت صورتحساب ساده ولی برای فعالیتهایی نظیر تعاملات مالی مشکل

به جهت نیاز به کلمه عبور برای وارد شدن نسبتا مشکل میباشد و همچنین به علت چند کاره بودن میزان تلاش کابر را بالا می­برد

مانند استفاده از کیبورد بسیار ساده می­باشد

بسیارساده برای استفاده

آسان ترین استفاده

مباحث امنیت و رمز نگاری

بدون رمز نگاری و با امنیت بسیار پایین

رمز نگاری کامل را ندارد و امنیت پایین

رمز نگاری کامل

رمز نگاری کامل

بدون رمز نگاری ولی دارای امنیت نسبتا متوسط می­باشد

بدون رمز نگاری ولی دارای امنیت نسبتا متوسط می­باشد

جدول1. مقایسه تکنولوژی­های مختلف در ارائه خدمات برروی موبایل

 

رشد استفاده از موبایل در دهه اخیر بسیار شگفت­انگیز بوده است. در اواسط سال 2005 پیش­بینی می­شد که فروش سالیانه تلفن همراه در سال 2009 به 1 میلیارد خواهد رسید. این در حالی است که براساس IDC [1]تا پایان سال 2006 تعداد 019/1 میلیارد تلفن همراه توسط فروشندگان در جهان بفروش رفت. بر این اساس در هر ثانیه 32 تلفن سلولی به شبکه بی­سیم جهانی اضافه می­شود. براساس گزارش IDC تعداد تلفنهای سلولی فروش رفته در سال 2006 چهار برابر کامپیوترهای شخصی بوده است. این تلفنهای سلولی بسیار قدرتمندتر و پیشرفته­تر از مدلهای قدیمی بوده­اند. تقریبا تمامی تلفنهایی که اکنون به فروش می­رود، قابلیت مدیریت پیام متنی را داشته و %88 آنها قابلیت دسترسی به وب را دارند. همچنین امروزه برای بسیاری از افراد همراه داشتن موبایل یک ضرورت است. بگونه­ای که آن را هر جایی که می­روند، به همراه دارند.

تجارت و روشهای کسب وکار، یکی از مهمترین حوزه­هایی است که با به کارگیری  فناوریهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی و اینترنت به سرعت و به شدت تحت تأثیر قرار گرفت. بسیاری از روشهای سنتی کسب درآمد متحوّل گشته و روشها و ارزشهای جدید فراوانی نیز پا به عرصه وجود نهادند. (مژدهی, مهربان, & جلالی, معماری مدلهای کسب و کار الکترونیکی, 1386, ص. 1-2)

یکی از خدمات ارائه شده توسط موبایل، بانکداری همراه می­باشد. بانکداری همراه در قسمتهای مختلف جهان با موفقیت بسیار زیادی همراه بوده است. در کشورهایی مانند کره، فلیپین، ژاپن و سنگاپور تنها از تلفن همراه در پرداخت صورتحساب در خریدها و رستورانها استفاده می­شود، بلکه حتی در انجام عملیات مالی نیز از آن استفاده می­شود. (David, 2007, p. 3)

براساس تحقیقات انجام شده، %37 تماسهای تلفنی به مرکز تلفن بانکها از طریق تلفن همراه می­باشد، که نصف این تماسها برای درخواست میزان موجودی می­باشد که می­تواند به صورت راحت­تر و ساده­تری از طریق برنامه کاربردی برروی موبایل صورت گیرد. (مژدهی, مهربان, & امینی لاری, بررسی تحولات ایجاد شده در بانکداری توسط موبایل در ایران و جهان, 1386, ص. 1)

دلیل اصلی که موسسات مالی علاقمند به ارائه خدمات بانکداری هستند این است که این روش کانال ارتباطی جدید و قدرتمندی را با استفاده از تلفن همراه در اختیار آنها قرار می­دهد. در بانکداری Online، مشتریان باید از طریق یک کامپیوتر شخصی با موسسه مالی ارتباط برقرار کنند در حالیکه در بانکداری همراه مشتریان می­توانند از طریق موبایل از خدمات 24 ساعته و هفت روز هفته بانکها استفاده کنند. (David, 2007, pp. 1-2)

در اینجا به خدمات ارائه شده توسط بانکهای مختلف ایرانی به تفکیک بانکهای دولتی و بانکهای خصوصی در این زمینه پرداخته می­شود:

 

بانک ملی

بانک ملی ایران صورتحساب و هرگونه نقل و انتقال وجه در حسابهای بانکی مشتریان را ازطریق سیستم پیام کوتاه تلفن به آنان اعلام می کند. البته این خدمت ویژه در حال حاضر در تعدادی از شعب منتخب بانک ملی ایران ارائه می شود. این خدمت در فاز نخست در شعب مرکزی ادارات امور شعب استانهای خراسان ،کرمان، فارس، خوزستان، آذربایجان شرقی، اصفهان، گیلان، سیستان و بلوچستان، مازندران و یزد و در شعب مرکزی، سعدی،هفت تیر ، اسکان، فدک، دانشگاه تهران و میدان امام حسین تهران قابل ارائه است. (بانک ملی ایران, - )

 

بانک ملت

­اطلاعات ارائه شده توسط این سرویس در بانک ملت شامل اطلاع از مانده و گردشهای حساب، اطلاع از یک سند خاص، پرداخت قبوض برق، پرداخت قبوض تلفن و تغییر رمز عبور است. گفتنی است پرداخت قبوض برق، اکنون ویژه شهر تهران است.

شرکت بهسازان ملت که شرکتی خصوصی طرف قرارداد بانک ملت در زمینه فناوری اطلاعات می باشد . با توجه به اطلاعات موجود در سایت این شرکت خدمات ارائه شده توسط بانک ملت در زمینه تجارت همراه به شرح زیر می باشد: (شرکت بهسازان ملت, - )

  • دریافت مانده و سه گردش آخر از طریق پیام کوتاه
  • امکان پرداخت قبوض از طریق SMS
  • اعلام روزانه موجودی حساب توسط SMS

به تازگی بانک ملت سرویس بانکداری همراه خود را از طریق نرم­افزار کاربردی طراحی شده بدین منظور نیز ارائه می­دهد.

 

بانک تجارت

با­­ برقراری سرویس SMS، چنانچه حساب /حسابهای مشتریان در روز قبل دارای گردش باشند، آخرین مانده موجودی حساب/ حسابهای فوق در ابتدای هر روزکاری برروی تلفن همراه آنان اعلام خواهد شد.

اگر دارای حسابهای مختلفی اعم از قرض الحسنه جاری، پس انداز و سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت باشند، درصورت تمایل با معرفی شماره حسابهای مختلف قادر خواهند بود از سرویس مذکور در تمامی حسابهای خود استفاده نمایند. (بانک تجارت, - )

 

بانک صادرات ایران

­با راه اندازی سیستم بانکداری همراه بانک صادرات از دهه فجر امسال، خدمات الکترونیکی این بانک در همه جا و در کمترین زمان به مشتریان ارائه می شود که تحول بزرگی در خدمت رسانی به مردم خواهد بود. همچنین در حال حاضر سرویس SMS جهت ارائه صورتحساب به مشتریان در این بانک ارائه می شود. (ایران تجارت, 1386)

 

بانک سپه

این بانک در حال ارائه سرویس SMS جهت ارائه صورتحساب به مشتریان می باشد که اجرای فاز دوم آن امکانات پرداخت قبوض و انتقال وجه بین حساب‌ها را نیز به این سیستم اضافه نموده است. (بانک سپه, 1386)

 

 

بانک کشاورزی

در این بانک مشتری با مراجعه به شعبه و ارائه شماره حساب جاری و شماره تلفن همراه خود در فهرست کاربران سیستم SMS قرار گرفته و در اولین ارسال مانده بعدی، موجودی حساب جاری مشتری به شماره تلفن همراه وی ارسال می‌گردد. لازم به ذکر است که مشتری می‌تواند مقاطع زمانی دریافت پیام و یا شرایط دریافت پیام را به بانک اعلام نماید. مطابق درخواست مشتری امکان ارسال پیام به صورت روزانه، سه روز یک بار، هفتگی و یا در صورت تغییر مانده حساب جاری به مشتری وجود خواهد داشت. سیستم پیام کوتاه بانک در حال حاضر قابلیت ارائه سه نوع خدمت به مشتریان را داراست: (بانک کشاورزی, 1386)

  • پیام کوتاه دوره‌ای: مانده حساب مشتری را در دوره‌های زمانی مختلف به تلفن همراه وی ارسال می‌نماید
  • پیام کوتاه خبری: مانده حساب مشتریان را در صورت رخداد تغییر مانده حساب، واریز چک عهده بانک، پرداخت چک صادره به تلفن همراه ارسال می‌کند
  • پیام کوتاه دوطرفه: مشتری اطلاعات مربوط به خدمات تلفنبانک را به سیستم ارسال نموده و در پاسخ اطلاعات حساب خود را بر روی تلفن همراه مشاهده می‌کند.

 

بانک مسکن

با­ فعال کردن سرویسSMS  مشتریان می توانند سوابق حساب خود را در مقاطع مختلف بر روی تلفن همراه خود  مشاهده نمایند . (بانک مسکن, 1386)

 

بانک صنعت و معدن

در حال حاضر بانک صنعت و معدن از سرویس SMS نیز برای ارسال پیام به مشتریان استفاده می‌کند. (دنیای اقتصاد, 1386)

 

بانک رفاه

با توجه به عدم وجود اطلاعات و تبلیغاتی در این زمینه احتمالا فقط از طریق موبایل مشتریان بانک می­توانند با این بانک ارتباط برقرار کنند. (بانک رفاه, 1386)

 

بانک توسعه صادرات

خدمات این بانک در زمینه SMS شامل: دریافت موجودی حسابهای ریالی، دریافت موجودی حسابهای ارزی، دریافت موجودی حساب مورد نظر، دریافت سه گردش آخر حساب مورد نظر، دریافت موجودی حساب کارت، دریافت سه گردش آخر حساب کارت، دریافت نرخ ارز و پرداخت قبض برق می­باشد. (بانک توسعه صادرات, 1386)

بنظر می رسد خدمات ارائه شده توسط بانک توسعه صادرات نسبت به بانکهای دولتی دیگر کامل تر است مخصوصا که این بانک امکان دریافت موجودی بیش از یکبار در روز را نیز فراهم می کند. احتمالا این نکته نشان دهنده عدم وجود یک سیستم online در بانکهای دیگر می باشد.

 

­­بانک اقتصاد نوین­

امکاناتی که این بانک از طریق بانکداری همراه برای مشتریان خود فراهم می­کند، شامل: دریافت موجودی حساب، دریافت اطلاعات گردش روز حساب، دریافت اطلاعات تعداد مشخصی از گردش‌های حساب و دریافت اطلاعات وام‌های دریافتی می­باشد. (بانک اقتصاد نوین, - )

 

بانک سامان

سرویسی بسیار مدرن با بهره گیری از جدیدترین دستاوردهای جهانی تکنولوژی (WAP و SMS) طراحی شده است با امکانات: (بانک سامان, - )

  • نمایش موجودی حساب
  • نمایش گردش حساب
  • مسدود کردن چک و کارت
  • ارایه مشاوره هوشمند درباره سود سپرده ها و کارمزد تسهیلات
  • اطلاع در مورد واریز و برداشت از حسابها
  • اطلاع در مورد وصول برگشتی چک های واگذاری

 

شرکت کارگزاری بانک سامان نیز به منظور دسترسی آسان وسریع مشتریان به حسابهای خود واطلاع از آخرین قیمت سهام و دیگر اطلاعات، اقدام به راه اندازی سیستمهای بورس گویا و SMS نموده است. امکانات این سیستم شامل ور­ود به سیستم بورس گویا، خرید و فروش سهام از طریق SMS، اطلاع از ٣گردش آخرحساب، اطلاع ازگردش حساب تاریخ خاص و جهت اطلاع ازقیمت سهام شرکت موردنظر می باشد. قابل ذکر است که سرویسهای ارائه شده توسط شرکت کارگزاری بانک سامان در بانکهای دیگر وجود ندارد. (بانک سامان, - )

 

 

بانک پارسیان

سیستم پاسخگویی به پیام کوتاه بانک پارسیان گام جدیدی در جهت دستیابی به اهداف بانک در زمینه بانکداری موبایل(SMS Banking) و ارائه خدمات اطلاع رسانی نوین به مشتریان بانک پارسیان می باشد. در حال حاضر خدمات عام این سرویس شامل : ارسال نرخ سود سپرده ها با امکان انتخاب زبان و نگارش پیام کوتاه دریافتی به صورت فارسی، انگلیسی و یا
فارسی با نگارش انگلیسی برای عموم، ارسال راهنمای شعب بانک پارسیان می­باشد و خدمات خاص آن شامل خدمات دریافت صورت وضعیت حساب از قبیل :  دریافت موجودی فعلی، موجودی در یک تاریخ خاص، خلاصه وضعیت حساب طی سه تراکنش آخر حساب، خلاصه وضعیت حساب در یک تاریخ خاص و صورت وضعیت چک  می­باشد. (بانک پارسیان, 1386)

 

بانک کارآفرین

با توجه به عدم وجود اطلاعات و تبلیغاتی در این زمینه احتمالا خدمتی از طریق موبایل در این بانک ارائه نمی شود. (بانک کارآفرین, - )

 

بانک سرمایه

با توجه به عدم وجود اطلاعات و تبلیغاتی در این زمینه احتمالا خدمتی از طریق موبایل در این بانک ارائه نمی شود. (بانک سرمایه, 1385)

ثبت نظر

ارسال