بانکداری همراه لغتی است که به منظور انجام عملیات بالانس کردن حساب، تراکنشهای حساب، پرداخت و غیره از طریق دستگاههای همراه مانند تلفن همراه میباشد. امروزه بانکداری همراه اغلب توسط پیام کوتاه یا اینترنت انجام میشود، همچنین میتواند با اجرای برنامههای خاصی برروی موبایل صورت گیرد.
در این تحقیق ابتدا با توجه به رتبهبندی موسسه Banker تعداد 10 بانک جهان مورد بررسی قرار گرفت و سپس وضعیت بانکهای ایران به منظور مقایسه خدمات ارائه شده به کمک بانکداری همراه مورد بررسی قرار میگیرد. برای اخذ اطلاعات از سایتهای بانکها و برای دسترسی به اطلاعاتی که در آنجا موجود نباشد از روابط عمومی بانکهای ایران کمک گرفته خواهد شد. در مورد بانکهای خارجی نیز اطلاعات مربوط به 10 بانک جهان از دید رتبهبندی موسسه Banker، از کتابخانه بانک مرکزی اخذ شده و سپس اطلاعات خدمات ارائه شده توسط سایت این بانکها کسب شد. (The Banker, 2007)
این بانک که دارای 23 میلیون مشتری Online میباشد، سرویس بانکداری همراه خود را از مارس آغاز نموده است. در حال حاضر این بانک دارای 500هزار مشتری بانکداری همراه میباشد.
مشتریان میتوانند از طریق بانکداری همراه و با استفاده از موبایل به اینترنت دسترسی داشته و از خدمات زیر استفاده کنند:
ü چک کردن حسابهای جاری، پسانداز و کارت اعتباری و اعتبارات و تسهیلات مسکن گرفته شده از بانک
ü پرداخت صورتحسابها و صورتحسابهای الکترونیکی
ü انتقال وجه بین حساب خود و حسابهای دیگر در Bank of America
ü مشاهده تراکنشهای حسابهای جاری، پسانداز، وام و تسهیلات مسکن
ü دسترسی مستقیم به مراکز بانک و دستگاه خودپرداز( ATM)
برای محافظت از اطلاعات کاربران، بانک امنیت end-to-end که اطلاعات را هنگام رد و بدل شدن بین بانک و موبایل رمزگشایی میکند.
سرویس وب نیز از طریق Carrierهای اصلی که به اینترنت موبایل دسترسی دارند و نیازی به Download نرمافزار ندارند، قابل دسترسی میباشد. برای دسترسی به بانکداری همراه، مشتریان میتوانند از طریق موبایل خود، کاوشگر وب خود را آورده و سپس شماره شناسایی بانکداری Online خود و نیز رمز خود را وارد کنند، تا به حساب خود دسترسی پیدا کنند. (Examiner, 2007)
بانکداری همراه Citibank امکاناتی را همراه با برقراری امنیت، قابلیت اعتماد در بانکداری در هنگام حرکت فراهم نموده است. بوسیله بانکداری همراه کاربران این بانک میتوانند تراکنشهای مالی خود را به راحتی انجام دهند. خدماتی که این بانک برروی دستگاههای موبایل در نظر گرفته شامل: تغییر MPIN[1]، لیست کردن حسابها، گرفتن موجودی، پیش پرداخت[2]، پرداخت صورتحسابها، انتقال وجوه، درخواست دسته چک، درخواست دستور[3]، لیست کردن تراکنش، تعلیق سرویس، فعال کردن سرویس و راهنما میباشد.
برای استفاده از خدمات بانکداری همراه، این بانک نیاز به ارتقا تلفن همراه نیست و فقط باید دستگاه قابلیت دریافت و ارسال پیام کوتاه را داشته باشد. هرچند که برای استفاده از امکانات بیشتر از قبیل دسترسی به منوها، نیاز به ارتقا میباشد. (Citibank, 2002)
این بانک از تابستان امسال شروع به ارائه سرویسهای بانکداری همراه به مشتریان خود برای دسترسی به خدمات بانکی بصورت آنی نموده است.
مشتریان بانکها میتوانند از جزییات حسابهای خود از طریق سیستم MoniLink[4]برخوردار شوند. بانک HSBC Holdings اولین بانک این کشور میباشد، که از طریق برنامه کاربردی جاوا امکان دسترسی به حسابهای بانکی را فراهم مینماید و این در حالی است که دیگر بانکهای این کشور در حال حاضر سرویسهای پیام کوتاه را فراهم مینمایند.
از طریق خدمات بانکداری همراه، مشتریان قادرند، انتقال وجوه را از طریق تلفن همراه داشته باشند. البته این موضوع برای مبالغ بالا در نظر گرفته شده و برای مبالغ پایین نیز در آیندهای نزدیک ارائه خواهد شد. (HSBC, 2006)
این بانک امکاناتی را فراهم آورده است تا کاربران در هر مکان و هر زمان از خدمات بانکداری همراه بهرهمند شوند. این بانک از طریق سایت محصولات و خدمات خود را ارائه میدهد. کاربران اینترنت موبایل میتوانند از طریق اطلاعات شخصی خود را از مشاور بانکی دریافت نمایند. همچنین آنها میتوانند از طریق عملیات WAP-to-Call از این خدمات بهرهمند شوند. (ScreenTonic, 2007)
خدماتی که این بانک از طریق سرویس بانکداری همراه خود به مشتریان ارائه میدهد، شامل:
ü چک کردن موجودی حسابهای خود
ü چک کردن پنج تراکنش آخر حسابهای جاری، پسانداز و کارت اعتباری
ü اطلاعات دیگری درباره کارت اعتباری خود از جمله موجودی و اعتباری که دارند
مشتریان بانک میتوانند، از طریق وب سایت این بانک ثبت نام کرده و اطلاعاتی درباره حسابهای خود، برروی دستگاه تلفن همراه دریافت نمایند. حسابهای قابل دسترسی شامل: حساب جاری، حساب پسانداز، کارتهای اعتباری، گواهی سپرده، وام، تسهیلات مسکن، وامهای اتوموبیل و تحصیلی و خطوط اعتباری و سرمایهگذاریها میباشد.
هر مشتری حساب جاری یا کارت اعتباری میتواند از این خدمات که برروی تلفن همراه ارائه میشوند، بصورت رایگان استفاده نماید. برای استفاده از این خدمات نیازی نیست که مشتریان نرمافزاری را روی دستگاه تلفن همراه خود نصب نمایند، بلکه این خدمات از طریق سرویس استاندارد پیام کوتاه ارائه میشود. (Chase, 2007)
این بانک به مشتریان خود این امکان را میدهد تا از طریق BTM برای تلفن خود در اینترنت و یا از طریق سیستم اینترنت تلفن همراه خود نظیر NTT DoCoMo's imode[5] یا [6]J-PHONE's J-Sky از خدمات بانکی بهرمند شوند. این سرویسها در 24 ساعت شبانه روز و هفت روز هفته قابل استفاده میباشند.
این سرویسها از سال 1999 در این بانک ارائه شدهاند و از آن زمان تا کنون همواره تعداد کاربرانی که از این سرویسها استفاده میکنند، در حال رشد میباشند. (Bank of Tokyo, 2008)
در این بانک سرویسهایی که از طریق پیامهای کوتاه برروی موبایل قابل دسترس میباشند، شامل: پرس و جو از حساب، انتقالات، پرداخت وجه، Donations، پرداخت صورتحسابها، Consumption و اشتراک و لغو اشتراک ارسال تغییرات موجودی حساب میباشد. علاوه بر این برای استفاده از این خدمات نیاز به تعویض SIM Card و تلفن همراه نیست و به راحتی میتوان با استفاده از حرف اول تراکنشهای مورد درخواست از این سرویسها استفاده نمود. همچنین با بکاربردن '?' میتوان از راهنمای نحوه استفاده از عملیات بهرهمند شد. (ICBC, 2004)
سرویسهای مربوط به بانکداری همراه از سال 2006 برای مشتریان فعال شده است و مشتریان این بانک میتوانند از طریق تلفن همراه خدمات بانکی نظیر اطلاعات مربوط به صورتحساب و مدیریت آن، تراکنشهای مالی و... را بصورت شبانه روزی انجام دهند. سرویسهای ارائه شده در این زمینه عبارتست از :
کلیه خدمات ذکر شده برای مشتریانی که در این بانک حساب دارند امکانپذیر میباشد که برای استفاده از سرویسهای خدمات همراه نیاز است تا مشتریان بانک پس از ثبت نام از این خدمات بهره مند شوند، البته باید توجه داشت که تمامی این سرویسها به صورت رایگان نمیباشند. سرویسهای بانکداری همراه برای مشتریان این بانک از طریق Download نرم افزاری به نام MONOLIC روی تلفن همراه مشتری و وارد کردن شماره حساب قابل استفاده میباشد. (Royal Bank, 2007)
به کمک تلفن همراه، مشتریان این بانک میتوانند مدیریت مالی خود را از خدمات حسابها و کارت اعتباری گرفته تا اوراق بهادار و اطلاع از آخرین اخبار مالی و وضعیت سهام داشته و بصورت نامحدود در هرزمان و هرمکان از طریق تلفن همراه به این سرویسها دسترسی داشته باشند. این سرویسها از طریق مدلهای مختلف تلفن همراه قابل استفاده میباشند.
سرویسهای ارائه شده در این زمینه شامل:
(Bank of China, 2008)
10. Santander
این بانک خدمات بانکداری همراه را در اختیار مشتریان خود قرار میدهد که این خدمات به کاربران اجازه میدهند، بوسیله تلفن همراه خود تراکنشهای خود را انجام داده همچنین میتوانند پرداخت خود را از این طریق انجام دهند. این خدمات از طریق فرستادن پیام کوتاهی که شامل متن به همراه کد است، صورت میگیرد. (mocoNews, 2007)
افراد خبره در فناوری اطلاعات از Santander، [8]ISBAN و [9]TEKEVER، تیمی را تشکیل دادند تا راه حلی را برای داشتن بانکداری همراه به صورت پیشرفته و کاربرپسند بوجود آورند. این راه حل امکانات زیر را در اختیار کاربران قرار میدهد: (TEKEVER, 2006)
به کمک تکنولوژیهای جدید، تلفنهای همراه میتوانند از خدمات مختلف بانکداری از صورتحساب گرفته تا برنامهریزی پرداخت استفاده کنند. تکنولوژیهای سیار مورد استفاده در بانکداری همراه شامل: سرویس پیام کوتاه یا اختصارا SMS[1]، WAP[2]و برنامه کاربردی Standalone موبایل میباشند. که در اینجا به شرح هر یک پرداخته میشود: (David, 2007, p. 12)
سرویس پیام کوتاه به موسسات مالی امکان برقراری ارتباط با مشتریانشان را میدهد. تقریبا همه تلفنهای همراه قابلیت استفاده از SMS را دارند. SMS برای فرستادن پیامها از طرف بانک بسیار مناسب بوده و همچنین برای تعدادی از عملیات بانکی نیز مناسب میباشد. برای تعدادی از عملیات بانکی نیز مناسب میباشد. برای ایجاد یک پرسوجو، مشتری SMSی حاوی یک دستور درخواست سرویس را به شماره مخصوصی که برای این منظور در نظر گرفته شده میفرستد.
SMS دارای محدودیتهایی نیز میباشد. در SMS، تحویل پیام تضمین نمیشود و ممکن است در زمان تحویل تاخیر وجود داشته یا قسمتی از پیام فرستاده نشود. همچنین موسسات مالی نمیتوانند از طریق SMS واسط کاربری مناسب برای مشتریان به سرویسهای پیچیده را فراهم کنند. پیامهای قسمتی رمزنگاری نمیشوند که این موضوع یک مشکل امنیتی است و نیز امکان Spamming و Hijacking نیز در پیام کوتاه وجود دارد. در نهایت SMS هزینه نسبتا بالایی دارد. که این موضوع هم برای مشتریان و هم برای بانکها وجود دارد.
علیرغم این، سادگی و استفاده همگانی SMS و آن را برای کاربران سرویسهای بانکداری همراه مفید و جذاب نموده است.
کاربران موبایل میتوانند همانند دسترسی کاربران اینترنت به پورتال موسسه برای استفاده از سرویسهای موسسه مالی از طریق WAP نیز به یاست موسسات مالی برای انجام تراکنشهای مالی دسترسی داشته باشند.
در WAP امکان تصدیق هویت[3] که لازمه داشتن بانکداری Online است وجود دارد. هرچند که ورود اطلاعات در موبایل با محدودیت صفحه کلید مواجه است.
WAP مزایای عمدهای را برای کاربران فراهم میکند. محصولات WAP میتوانند بسیار پیچیده بوده و سرویسهای مختلفی را در اختیار مشتریان قرار دهند و مشتریان از طریق واسط برپایه فرم که در وب با آن مانوس هستند، از این سرویسها استفاده کنند.
WAP برای موسسات مالی نیز فواید زیادی دارد. بدین وسیله همه کاربران با انواع مدل گوشی میتوانند از نرمافزار یکسان با قابلیتهای یکسان استفاده کنند.
از دید امنیتی و با توجه به تجربیات کاربران پذیرش اینکه در برنامههای کاربردی Standalone بانکداری همراه کاربران برنامه را برروی تلفن خود Download کنند، مشکل است. با استفاده از خصوصیات این برنامهها، تراکنشها میتوانند بصورت کامل در دو طرف مبدا و مقصد با استفاده از SSL[4] رمزگذاری شوند. از آنجایی که این نرمافزارها برای هدف خاصی بوجود آمده، طراحان برنامههای بانکداری همراه میتوانند واسط کاربردی را برای تراکنشهای مالی بهینه کنند.
یکی از مزایای این برنامهها برای موسسات مالی این است که برنامه مستقلی میباشند. به محض اینکه مشتریان نرمافزار را روی تلفن خود Download کنند، آنها میتوانند از برنامه بانکداری همراه استفاده کنند.
به عبارت دیگر، برنامه کاربردی باید برای حجم وسیعی از تلفنهای همراه با نیازها و عملکردهای مختلف منطبق شود، که این موضوع هزینهبر است. تلفن نیز باید یکی از محیطها نظیر J2ME، Microsoft Windows Mobile یا ... را پشتیبانی کند.
از دیگر مشکلات برنامههای کاربردی بانکداری همراه این است که مشتریان باید نرمافزار را برروی دستگاهشان Download کرده، آن را نصب کرده و نسخههای جدید آن را برروزرسانی کنند که ممکن است برای بعضی از مشتریان این موضوع تازگی داشته باشد.
با در نظر گرفتن میزان افزایش کاربران تلفن همراه در دهه اخیر و رشد روز افزون آن، خدمات و قابلیتهایی که تلفنهای همراه ارائه میدهند نیز بصورت چشمگیری افزایش یافته است. یکی از این خدمات بانکداری همراه و انجام تراکنشهای مالی از طریق تلفن همراه میباشد که در کشورهای مختلف جهان با موفقیت همراه بوده و بر میزان کاربران آن روز به روز افزوده میشود. دلیل اصلی که استقبال از خدمات بانکداری همراه این است که این روش کانال ارتباطی جدید و قدرتمندی را با استفاده از تلفن همراه و در نظر گرفتن ویژگیهای منحصر بفرد آن در اختیار کاربران قرار میدهد. در بانکداری الکترونیکی، مشتریان باید از طریق یک کامپیوتر شخصی با موسسه مالی ارتباط برقرار کنند در حالیکه در بانکداری همراه مشتریان میتوانند از طریق موبایل از خدمات 24 ساعته و هفت روز هفته بانکها استفاده کنند.
در این تحقیق با مطالعه مسیر حرکت بانکداری همراه با توجه به گسترش نسل سوم بیسیم و پیادهسازی گسترده که بین سالهای 2003 تا 2007 پیدا کرده و نیز پیشرفتهای تکنولوژیکی تلفنهای همراه و افزایش قابلیتها و سرویسهای آن پیش بینی میشود که تا سال 2010 حدود 35% کاربران بانکداری Online را بانکداری همراه تشکیل میدهد .
در بررسی مدلهای در آمدی بانکداری همراه با در تظر گرفتن اینکه چه کسی برقرار کننده ارتباط (بازگشایی حساب، اخذ سپرده، وام دادن و...) کاربران نهایی، بانک یا غیر بانک/ کمپانی ارتباطات است و همچنین با در نظر گرفتن اینکه ماهیت قرارداد واسطه بین بانک غیر بانک است، سه مدل درآمدی عمده شامل بانک متمرکز، بانک مدارو غیر بانک مداردر نظرگرفته میشود .
بررسی تکنولوژیهای تلفن همراه نشان میدهد که با کمک این تکنولوژیهای جدید، تلفنهای همراه میتوانند از خدمات مختلف بانکداری از صورتحساب گرفته تا برنامهریزی پرداخت استفاده کنند. تکنولوژیهای سیار مورد استفاده در بانکداری همراه شامل: سرویس پیام کوتاه یا اختصارا SMS، WAPو برنامه کاربردی Standalone موبایل میباشند.
در زمینه خدماتی که بانکداری همراه ارائه میدهد میتوان به سرویسهایی در خصوص اطلاعات حسابها (ریز صورتحسابها ،کنترل و مدیریت آنها و ...)، پرداخت و انتقال وجوه مالی ، سرویسهای سرمایه گذاری و پشتیبانی اشاره نمود. با توجه به تحقیقات صورت گرفته، تعدادی از بانکها اکنون در حال ارائه خدمات بانک میباشند، تعدادی دیگر قرار است در آیندهای نزدیک این خدمات را ارائه دهند و تعدادی هرگز قصد ارائه این خدمات را ندارند که در مقاله تعدادی از بانکهای مهم آمریکایی و سرویسهایی که در خصوص بانکداری همراه ارائه میدهند مورد مطالعه قرار گرفت .
همچنین در این تحقیق در نهایت با توجه به رتبهبندی موسسه Banker خدمات بانکداری همراه در 10 بانک جهان و سپس وضعیت بانکهای ایران به منظور مقایسه خدمات ارائه شده به کمک بانکداری همراه مورد بررسی قرار گرفت. که این مقایسه به صورت خلاصه در زیر آورده شده است :
نام بانک |
SMS |
WAP |
برنامه های کاربردی |
Bank Of America |
* |
* |
|
Citibank |
* |
|
|
HSBS Holdings |
|
|
* |
Credit Agricole group |
* |
* |
|
JP Morgan Chase Et Co |
* |
|
|
Mitsubishi UFJ Financial Group |
* |
* |
|
ICBC |
* |
|
|
Royal Bank Of Scotland |
|
|
* |
Bank Of china |
* |
* |
|
Santander |
* |
|
|
اقتصاد نوین |
* |
|
|
پارسیان |
* |
|
|
پاسارگاد |
* |
|
|
پست بانک ایران |
* |
|
|
تجارت |
* |
|
|
توسعه صادرات |
* |
* |
|
رفاه |
* |
|
|
سامان |
* |
|
|
سپه |
* |
|
|
سرمایه |
|
|
|
صادرات ایران |
* |
* |
|
صنعت و معدن |
* |
|
|
کارآفرین |
|
|
|
کشاورزی |
* |
|
|
مسکن |
* |
|
|
ملت |
* |
|
|
ملی ایران |
* |
|
|
جدول5. مقایسه وضعیت بانکداری همراه در بانکهای ایران با بانکهای مهم دنیا
با توجه به جدول بالا و بررسیهای صورت گرفته در این تحقیق،مشاهده میکنیم که اکثر بانکهای ایرانی برروی ارائه خدمات از طریق پیام کوتاه کار کردهاندو در جهت ارائه سایر خدمات ازطریق WAP و برنامه های کابردی هنوز اقدام قابل توجهی صورت نگرفته است که این امر خود نیاز به بستر سازیهای مناسب و اقدمات ویژهای دارد.
پیشرفت اینترنت مسیر صنعت تجاری سرویسهای مالی سازمانهای قدر را با ارائه مدلهای جدید تجاری و راههای جدید برای ارائه دسترسی تمام وقت به مشتریانشان متحول کرده است.
توانایی ارائه خدمات مالی Online نقشهای جدیدی را مانند بانکهای Online، واسطههای Online و مدیران مالی که سرویسهای شخصی را ارائه میدهند و نیز نقش حسابهای راکد برای درصد کمی از صنایع در سرویسهای مالی ایجاد کرده است. (مژدهی, مهربان, & امینی لاری, بررسی تحولات ایجاد شده در بانکداری توسط موبایل در ایران و جهان, 1386, ص. 2)
در چند سال اخیر، بازار موبایل و بی سیم در جهان دارای رشد بالایی بوده و هنوز هم از رشد بسیار بالایی برخوردار است. برطبق گزارش GSM Association and Ovum تعداد موبایلها در سپتامبر 2005 بالغ بر 2 میلیارد بوده و اکنون نیز بیش از 5/2 میلیارد میباشد.
بر اساس مطالعه مشاور مالی [1]Celent، %35 بانکداری آن لاین خانگی در سال 2010 از بانکداری همراه استفاده خواهند
نمود این در حالی است که اکنون کمتر از %1 میباشد. بیش از %70 از حجم مراکز تلفن قصد دارند به سمت تلفنهای همراه سوق پیدا کنند. در کشورهای آسیایی مانند هند، چین، اندونزی و فیلیپین زیرساخت موبایل نسبتا بهتر از زیرساخت تلفنهای ثابت میباشد و در کشورهای اروپایی که نفوذ تلفن همراه بسیار بالاست (حداقل %80 کاربران از تلفن همراه استفاده میکنند)، بانکداری همراه بصورت باورنکردنی درحال توسعه است. (Wikipedia, 2007)
بازارهای بزرگی برای موسسات مالی در جهت ارائه خدمات ارزش افزوده در حال گشایش میباشند. با تکنولوژی موبایل، بانکها محدوده وسیعی از خدمات را برای مشتریانشان نظیر انتقال وجوه در هنگام مسافرت، دریافت قیمتهای سهام که بصورت آن لاین بروز میشوند یا انجام عملیات داد و ستد سهام در ترافیک ارائه میدهند. بر اساس گزارش اپراتور آلمانی Mobilcom[2]، بانکداری همراه "قاتل برنامه های کاربردی" در نسل بعدی تکنولوژی موبایل میباشد.
دستگاههای موبایل، خصوصا تلفنهای هوشمند، نویددهنده ترین مسیر برای دستیابی به حفظ مشتریان کنونی و افزایش مشتریان جدید، با داشتن قابلیت سرویس دهی در هر زمان و هر مکان و نیز قابلیت نفوذ و پتانسیل رشد بالا میباشند. براساس گزارش [3]Gartner، تلفنهای هوشمند به سرعت درحال رشد بوده و در سال 2006 بالغ بر 20 میلیون خواهند بود. (Wikipedia, 2007)
در 4 سال گذشته، بانکهای سراسر دنیا میلیاردها دلار برروی توسعه بانکداری اینترنتی سرمایهگذاری کردهاند. همچنانکه به سمت بانکداری همراه پیش میرویم، تصمیمگیری در کوتاه ترین زمان ممکن برای سرمایه گذاری برروی بانکداری اینترنتی و بانکداری همراه، چالشی را برای بانکهای CIO[4] و [5]CTO بوجود آورده است. (Wikipedia, 2007)
گسترش نسل سوم بیسیم و پیادهسازی گسترده که بین سالهای 2003 تا 2007 مورد انتظار است، توسعه خدمات پیشرفتهتری را مانند چندرسانهای و اتصال به سرویسهای تجارت همراه منجر میشود. (David, 2007, p. 5)
در شکل زیر تکنولوژیهای مختلف در ارائه خدمات برروی موبایل با یکدیگر مقایسه شدهاند:
|
پستالکترونیک |
SMS |
WAP |
برنامه کاربردی |
IVR |
مرکز تلفن |
هزینه منداول برای موسسات مالی |
بدون هزینه |
خیلی کم – 4 یورو برای برای ارسال هر sms |
بدون هزینه |
بدون هزینه |
کم – 4 یورو برای هر دقیقه |
متوسط – در حدود 25 یورو برای هر تماس |
هزینه منداول برای مشتری |
بدون هزینه ( فرض میشود که همراه سرویس ایترنت موجود میباشد) |
خیلی کم – در حدود 10 یورو برای هر پیغام |
خیلی کم – در حدود 1 یورو برای هر کیلو بایت |
خیلی کم – در حدود 1 یورو برای هر کیلو بایت |
بدون هزینه |
بدون هزینه |
میزان تلاش کاربر برای نیاز به راه اندازی و نصب |
نیازی به نصب ندارد |
نیازی به نصب ندارد |
نیازی به نصب ندارد |
نیاز یه تلاش نسبتا متوسط کارب رای نصب دارد |
نیازی به نصب ندارد و برای یادگیری بسیار ساده میباشد |
نیازی به نصب ندارد |
میزان تلاش کاربر برای استفاده |
بسیار ساده برای استفاده ، البته کارکرد بسیار پایینی دارد |
برای کارهایی نظیر پرداخت صورتحساب ساده ولی برای فعالیتهایی نظیر تعاملات مالی مشکل |
به جهت نیاز به کلمه عبور برای وارد شدن نسبتا مشکل میباشد و همچنین به علت چند کاره بودن میزان تلاش کابر را بالا میبرد |
مانند استفاده از کیبورد بسیار ساده میباشد |
بسیارساده برای استفاده |
آسان ترین استفاده |
مباحث امنیت و رمز نگاری |
بدون رمز نگاری و با امنیت بسیار پایین |
رمز نگاری کامل را ندارد و امنیت پایین |
رمز نگاری کامل |
رمز نگاری کامل |
بدون رمز نگاری ولی دارای امنیت نسبتا متوسط میباشد |
بدون رمز نگاری ولی دارای امنیت نسبتا متوسط میباشد |
جدول1. مقایسه تکنولوژیهای مختلف در ارائه خدمات برروی موبایل
رشد استفاده از موبایل در دهه اخیر بسیار شگفتانگیز بوده است. در اواسط سال 2005 پیشبینی میشد که فروش سالیانه تلفن همراه در سال 2009 به 1 میلیارد خواهد رسید. این در حالی است که براساس IDC [1]تا پایان سال 2006 تعداد 019/1 میلیارد تلفن همراه توسط فروشندگان در جهان بفروش رفت. بر این اساس در هر ثانیه 32 تلفن سلولی به شبکه بیسیم جهانی اضافه میشود. براساس گزارش IDC تعداد تلفنهای سلولی فروش رفته در سال 2006 چهار برابر کامپیوترهای شخصی بوده است. این تلفنهای سلولی بسیار قدرتمندتر و پیشرفتهتر از مدلهای قدیمی بودهاند. تقریبا تمامی تلفنهایی که اکنون به فروش میرود، قابلیت مدیریت پیام متنی را داشته و %88 آنها قابلیت دسترسی به وب را دارند. همچنین امروزه برای بسیاری از افراد همراه داشتن موبایل یک ضرورت است. بگونهای که آن را هر جایی که میروند، به همراه دارند.
تجارت و روشهای کسب وکار، یکی از مهمترین حوزههایی است که با به کارگیری فناوریهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی و اینترنت به سرعت و به شدت تحت تأثیر قرار گرفت. بسیاری از روشهای سنتی کسب درآمد متحوّل گشته و روشها و ارزشهای جدید فراوانی نیز پا به عرصه وجود نهادند. (مژدهی, مهربان, & جلالی, معماری مدلهای کسب و کار الکترونیکی, 1386, ص. 1-2)
یکی از خدمات ارائه شده توسط موبایل، بانکداری همراه میباشد. بانکداری همراه در قسمتهای مختلف جهان با موفقیت بسیار زیادی همراه بوده است. در کشورهایی مانند کره، فلیپین، ژاپن و سنگاپور تنها از تلفن همراه در پرداخت صورتحساب در خریدها و رستورانها استفاده میشود، بلکه حتی در انجام عملیات مالی نیز از آن استفاده میشود. (David, 2007, p. 3)
براساس تحقیقات انجام شده، %37 تماسهای تلفنی به مرکز تلفن بانکها از طریق تلفن همراه میباشد، که نصف این تماسها برای درخواست میزان موجودی میباشد که میتواند به صورت راحتتر و سادهتری از طریق برنامه کاربردی برروی موبایل صورت گیرد. (مژدهی, مهربان, & امینی لاری, بررسی تحولات ایجاد شده در بانکداری توسط موبایل در ایران و جهان, 1386, ص. 1)
دلیل اصلی که موسسات مالی علاقمند به ارائه خدمات بانکداری هستند این است که این روش کانال ارتباطی جدید و قدرتمندی را با استفاده از تلفن همراه در اختیار آنها قرار میدهد. در بانکداری Online، مشتریان باید از طریق یک کامپیوتر شخصی با موسسه مالی ارتباط برقرار کنند در حالیکه در بانکداری همراه مشتریان میتوانند از طریق موبایل از خدمات 24 ساعته و هفت روز هفته بانکها استفاده کنند. (David, 2007, pp. 1-2)
در اینجا به خدمات ارائه شده توسط بانکهای مختلف ایرانی به تفکیک بانکهای دولتی و بانکهای خصوصی در این زمینه پرداخته میشود:
بانک ملی
بانک ملی ایران صورتحساب و هرگونه نقل و انتقال وجه در حسابهای بانکی مشتریان را ازطریق سیستم پیام کوتاه تلفن به آنان اعلام می کند. البته این خدمت ویژه در حال حاضر در تعدادی از شعب منتخب بانک ملی ایران ارائه می شود. این خدمت در فاز نخست در شعب مرکزی ادارات امور شعب استانهای خراسان ،کرمان، فارس، خوزستان، آذربایجان شرقی، اصفهان، گیلان، سیستان و بلوچستان، مازندران و یزد و در شعب مرکزی، سعدی،هفت تیر ، اسکان، فدک، دانشگاه تهران و میدان امام حسین تهران قابل ارائه است. (بانک ملی ایران, - )
بانک ملت
اطلاعات ارائه شده توسط این سرویس در بانک ملت شامل اطلاع از مانده و گردشهای حساب، اطلاع از یک سند خاص، پرداخت قبوض برق، پرداخت قبوض تلفن و تغییر رمز عبور است. گفتنی است پرداخت قبوض برق، اکنون ویژه شهر تهران است.
شرکت بهسازان ملت که شرکتی خصوصی طرف قرارداد بانک ملت در زمینه فناوری اطلاعات می باشد . با توجه به اطلاعات موجود در سایت این شرکت خدمات ارائه شده توسط بانک ملت در زمینه تجارت همراه به شرح زیر می باشد: (شرکت بهسازان ملت, - )
به تازگی بانک ملت سرویس بانکداری همراه خود را از طریق نرمافزار کاربردی طراحی شده بدین منظور نیز ارائه میدهد.
بانک تجارت
با برقراری سرویس SMS، چنانچه حساب /حسابهای مشتریان در روز قبل دارای گردش باشند، آخرین مانده موجودی حساب/ حسابهای فوق در ابتدای هر روزکاری برروی تلفن همراه آنان اعلام خواهد شد.
اگر دارای حسابهای مختلفی اعم از قرض الحسنه جاری، پس انداز و سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت باشند، درصورت تمایل با معرفی شماره حسابهای مختلف قادر خواهند بود از سرویس مذکور در تمامی حسابهای خود استفاده نمایند. (بانک تجارت, - )
بانک صادرات ایران
با راه اندازی سیستم بانکداری همراه بانک صادرات از دهه فجر امسال، خدمات الکترونیکی این بانک در همه جا و در کمترین زمان به مشتریان ارائه می شود که تحول بزرگی در خدمت رسانی به مردم خواهد بود. همچنین در حال حاضر سرویس SMS جهت ارائه صورتحساب به مشتریان در این بانک ارائه می شود. (ایران تجارت, 1386)
بانک سپه
این بانک در حال ارائه سرویس SMS جهت ارائه صورتحساب به مشتریان می باشد که اجرای فاز دوم آن امکانات پرداخت قبوض و انتقال وجه بین حسابها را نیز به این سیستم اضافه نموده است. (بانک سپه, 1386)
بانک کشاورزی
در این بانک مشتری با مراجعه به شعبه و ارائه شماره حساب جاری و شماره تلفن همراه خود در فهرست کاربران سیستم SMS قرار گرفته و در اولین ارسال مانده بعدی، موجودی حساب جاری مشتری به شماره تلفن همراه وی ارسال میگردد. لازم به ذکر است که مشتری میتواند مقاطع زمانی دریافت پیام و یا شرایط دریافت پیام را به بانک اعلام نماید. مطابق درخواست مشتری امکان ارسال پیام به صورت روزانه، سه روز یک بار، هفتگی و یا در صورت تغییر مانده حساب جاری به مشتری وجود خواهد داشت. سیستم پیام کوتاه بانک در حال حاضر قابلیت ارائه سه نوع خدمت به مشتریان را داراست: (بانک کشاورزی, 1386)
بانک مسکن
با فعال کردن سرویسSMS مشتریان می توانند سوابق حساب خود را در مقاطع مختلف بر روی تلفن همراه خود مشاهده نمایند . (بانک مسکن, 1386)
بانک صنعت و معدن
در حال حاضر بانک صنعت و معدن از سرویس SMS نیز برای ارسال پیام به مشتریان استفاده میکند. (دنیای اقتصاد, 1386)
بانک رفاه
با توجه به عدم وجود اطلاعات و تبلیغاتی در این زمینه احتمالا فقط از طریق موبایل مشتریان بانک میتوانند با این بانک ارتباط برقرار کنند. (بانک رفاه, 1386)
بانک توسعه صادرات
خدمات این بانک در زمینه SMS شامل: دریافت موجودی حسابهای ریالی، دریافت موجودی حسابهای ارزی، دریافت موجودی حساب مورد نظر، دریافت سه گردش آخر حساب مورد نظر، دریافت موجودی حساب کارت، دریافت سه گردش آخر حساب کارت، دریافت نرخ ارز و پرداخت قبض برق میباشد. (بانک توسعه صادرات, 1386)
بنظر می رسد خدمات ارائه شده توسط بانک توسعه صادرات نسبت به بانکهای دولتی دیگر کامل تر است مخصوصا که این بانک امکان دریافت موجودی بیش از یکبار در روز را نیز فراهم می کند. احتمالا این نکته نشان دهنده عدم وجود یک سیستم online در بانکهای دیگر می باشد.
بانک اقتصاد نوین
امکاناتی که این بانک از طریق بانکداری همراه برای مشتریان خود فراهم میکند، شامل: دریافت موجودی حساب، دریافت اطلاعات گردش روز حساب، دریافت اطلاعات تعداد مشخصی از گردشهای حساب و دریافت اطلاعات وامهای دریافتی میباشد. (بانک اقتصاد نوین, - )
بانک سامان
سرویسی بسیار مدرن با بهره گیری از جدیدترین دستاوردهای جهانی تکنولوژی (WAP و SMS) طراحی شده است با امکانات: (بانک سامان, - )
شرکت کارگزاری بانک سامان نیز به منظور دسترسی آسان وسریع مشتریان به حسابهای خود واطلاع از آخرین قیمت سهام و دیگر اطلاعات، اقدام به راه اندازی سیستمهای بورس گویا و SMS نموده است. امکانات این سیستم شامل ورود به سیستم بورس گویا، خرید و فروش سهام از طریق SMS، اطلاع از ٣گردش آخرحساب، اطلاع ازگردش حساب تاریخ خاص و جهت اطلاع ازقیمت سهام شرکت موردنظر می باشد. قابل ذکر است که سرویسهای ارائه شده توسط شرکت کارگزاری بانک سامان در بانکهای دیگر وجود ندارد. (بانک سامان, - )
بانک پارسیان
سیستم پاسخگویی به پیام کوتاه بانک پارسیان گام جدیدی در جهت دستیابی به اهداف بانک در زمینه بانکداری موبایل(SMS Banking) و ارائه خدمات اطلاع رسانی نوین به مشتریان بانک پارسیان می باشد. در حال حاضر خدمات عام این سرویس شامل : ارسال نرخ سود سپرده ها با امکان انتخاب زبان و نگارش پیام کوتاه دریافتی به صورت فارسی، انگلیسی و یا
فارسی با نگارش انگلیسی برای عموم، ارسال راهنمای شعب بانک پارسیان میباشد و خدمات خاص آن شامل خدمات دریافت صورت وضعیت حساب از قبیل : دریافت موجودی فعلی، موجودی در یک تاریخ خاص، خلاصه وضعیت حساب طی سه تراکنش آخر حساب، خلاصه وضعیت حساب در یک تاریخ خاص و صورت وضعیت چک میباشد. (بانک پارسیان, 1386)
بانک کارآفرین
با توجه به عدم وجود اطلاعات و تبلیغاتی در این زمینه احتمالا خدمتی از طریق موبایل در این بانک ارائه نمی شود. (بانک کارآفرین, - )
بانک سرمایه
با توجه به عدم وجود اطلاعات و تبلیغاتی در این زمینه احتمالا خدمتی از طریق موبایل در این بانک ارائه نمی شود. (بانک سرمایه, 1385)
ثبت نظر